Zespół jelita drażliwego: czy przeszczep mikrobioty jelitowej jest skuteczny w długim terminie?

ZJD

To badanie uzupełniającepotwierdza, że korzystny wpływ transplantacji mikrobioty fekalnej od jednego „superdawcy” na objawy zespołu jelita drażliwego i poprawę jakości życia utrzymują się po roku od zastosowania terapii.

Opublikowano 23 Listopad 2021
Zaktualizowano 20 Kwiecień 2022

O tym artykule

Opublikowano 23 Listopad 2021
Zaktualizowano 20 Kwiecień 2022

Wykazawszy we wcześniejszym badaniu2, że transplantacja mikrobioty fekalnej (FMT) przez 3 miesiące skutecznie poprawia stan pacjentów cierpiących na zespół jelita drażliwego (IBS) w zakresie objawów ze strony narządów jamy brzusznej i zmęczenia, a także jakość życia chorych, badacze postanowili przedłużyć badanie do roku, aby ocenić efekty długofalowe. Taki jest cel nowego badania.

Korzyści utrzymujące się po upływie roku 

Wśród pacjentów dotkniętych IBS 77 spośród 91 osób, które w poprzednim badaniu zareagowały na FMT (zmniejszenie nasilenia IBS o ≥50 punktów), obserwowano przez rok po FMT. 31 spośród tych pacjentów przyjęło transplantację 30 g, a 40 innych pacjentów – 60 g stolca pochodzącego od tego samego „superdawcy”.

„Superdawcy”

Ten biały mężczyzna w wieku 36 lat został zakwalifikowany jako „superdawca” z uwagi na dobry stan zdrowia, normalny wskaźnik masy ciała i regularną aktywność fizyczną. Urodził się siłami natury i był karmiony piersią. W momencie FMT nie przyjmował żadnego leku, w ciągu życia był tylko trzykrotnie leczony antybiotykami i regularnie przyjmował suplementy diety.

Po upływie roku od FMT 86,5% pacjentów z grupy, która otrzymała 30 g, i 87,5% z grupy, której podano 60 g, utrzymało odpowiedź na FMT. Co więcej, objawy ze strony narządów jamy brzusznej i zmęczenie były u nich znacznie mniej nasilone, a jakość życia dużo lepsza po roku niż po 3 miesiącach. Ponadto u 32,4% pacjentów z grupy 30 g i 45% z grupy 60 g po roku wykazywało całkowitą remisję w porównaniu z, odpowiednio, 21,6% i 27,5% po 3 miesiącach (odpowiednio p = 0,1 i p = 0,4). Wszyscy pacjenci, u których wystąpił nawrót (n=10) regularnie przyjmowali leki. Nie ma różnicy między mężczyznami a kobietami ani między poszczególnymi rodzajami IBS pod względem poziomu odpowiedzi i poprawy objawów.

Poprawa zróżnicowania mikrobioty jelitowej

W poprzednim badaniu po upływie miesiąca od FMT wskaźnik dysbiozy (WD) nie poprawił się, ale po roku poprawa została zaobserwowana, co oznacza zwiększenie zróżnicowanie mikrobioty. W grupach, którym podano 30 g i 60 g, po upływie roku od FMT ilość niektórych bakterii znacznie wzrosła; obecność gatunków Bacteroides stercoris, Alistipes spp., Bacteroides spp. i Prevotella spp. była odwrotnie skorelowana z nasileniem IBS i zmęczeniem pacjentów z obu grup, a bakterii Parabacteroides spp – u pacjentów z grupy 60 g. W grupie pacjentów, u których po roku od FMT wystąpił kliniczny nawrót choroby, żaden marker bakteryjny nie uległ istotnej zmianie. Ponadto zmianie uległa także zawartość fekalnych krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych – wzrosła ilość kwasów izomasłowego i izowalerianowego, a zmniejszyła się ilość kwasu octowego – u pacjentów z całkowitą remisją i osób, które odpowiedziały na transplantację, co sugeruje, że po roku od FMT metabolizm mikroorganizmów odszedł u tych pacjentów od schematu fermentacji sacharolitycznej na rzecz schematu fermentacji proteolitycznej. 

Oprócz lekkich, przerywanych bólów brzucha, biegunki i zaparcia występujących przez pierwsze dwa dni po FMT w okresie obserwacji kontrolnej nie zgłoszono żadnych zdarzeń niepożądanych. Podobnie jak w pierwszym badaniu, FMT potwierdziła swój potencjał. Wydaje się ona bardzo obiecująca jako długoterminowa terapia objawów IBS oraz metoda odtworzenia mikrobioty jelitowej.