İnflamatuar bağırsak hastalıkları

İnflamatuar bağırsak hastalıkları (İBH) arasında Crohn hastalığı ve ülseratif kolit yer alır. Bu hastalıkların yaşam süresi üzerinde bir etkisi yoktur ancak yaşam kalitesini anlamlı şekilde değiştirirler. Tedavi planları mikrobiyotayı hedef almaya başlamıştır.

Yayın 13 Ekim 2020
Güncelleme 03 Kasım 2021

Bu makale hakkında

Yayın 13 Ekim 2020
Güncelleme 03 Kasım 2021

IBH'ler, Crohn hastalığı ve ülseratif kolit (ÜK) sindirim bağışıklık sisteminin hiperaktivitesi ile ilişkili olarak sindirim sisteminin bir bölümündeki duvarın enflamasyonu ile karakterizedir. IBH atakları sırasında, en sık görülen semptom karın ağrısı ve diyaredir ve diyare bazen kanamalı olabilir. Bu hastalıklar ayrıca eklem ve göz, cilt, ve hepatik sistemler dahil sindirim sistemi dışındaki sistemlerde de belirti gösterebilir.

İBH'ler Batı Avrupa'da her 1000 kişiden 1'ini etkilemektedir ve çoğunlukla 20 ile 40 yaşları arasında görülür. Bu hastalıklar dönüşmeli gelen atak ve remisyon dönemleri ile aralıklı bir seyir ister. Crohn hastalığında bu enflamasyon ağızdan anüse kadar sindirim sisteminin her aşamasında lokalize olabilir ancak çoğunlukla bağırsaklar görülür. Ülseratif kolit rektum ve kolonda lokalize olur.

Çok faktörlü hastalıklar

İBH'nin nedenleri arasında genetik yatkınlık, çevre kirliliği ve beslenme gibi genetik faktörler, bağışıklık sistemi ve bağırsak mikrobiyotası bulunur. İBH'lere örneğin aşırı hijyen nedeniyle çocukluk döneminde mikroorganizmalara maruz kalmamak da neden olabilir.

Değiştirilmiş bağırsak içeriği

Bağırsak mikrobiyotası İBH'lerin karakteristik enflamasyonunda önemli ancak hala tam anlaşılamayan bir rol oynuyor gibi görünmektedir. Çok sayıda çalışmada bu hastalarda disbiyozis, yani genetik ve çevresel faktörlere bağlı olarak mikrobiyota dengesinde bir değişiklik gözlemlenmiştir. Özellikle antienflamatuar bakteriler zayıflamaktadır. Bu denge bozukluğu bağırsağın içeriğini değiştirir ve kronik enflamasyona yol açabilir.

Tedavi umudu

Tam olarak iyileştirici tedavi yoktur ancak anti-inflamatuar ilaçlar ağrılı atakları sınırlayabilir. Tedaviler arasında şu anda kortikosteroid tedavisini, bağışıklık sisteminin reaksiyonlarını azaltabilen anti-TNFα gibi "immünomodülatörler" adlı tedaviler ve Crohn vakalarının %80'i ve ÜK vakalarının %20'sinde cerrahi bulunur. Tedavi, nadiren kesin bir iyileşme sağlar. Araştırmacılar şu anda IBH'lerde mikrobiyotanın rolünü hedef almaya çalışmakta, patojenlerin varlığını azaltmaya ve iyi mikroorganizmaların çoğalmasını artırmaya çalışmaktadır.