Antibiyotik direnci, küresel bir tehdit, uluslararası bir yanıt

Bu durum, tıpta bir yüzyıllık ilerlemeyi baltalayabilir1 Sağlıkta antimikrobiyal direnç adlı bu saatli bomba DSÖ'nün gözünden kaçmamıştır ve örgüt 2015 yılından bu yana her yıl Dünya Antimikrobiyal Farkındalık Haftası (18-24 Kasım) düzenlemektedir. Mikrobiyota Enstitüsü Kasım ayı boyunca anti-mikrobiyal ilaçların bağırsak mikrobiyotası üzerindeki etkilerine dair kapsamlı içerip üreterek bu girişimde aktif bir rol oynamaktadır. Neler olduğuna hızlıca bir göz atalım.

Yayın 24 Aralık 2021
Güncelleme 27 Ekim 2023

Bu makale hakkında

Yayın 24 Aralık 2021
Güncelleme 27 Ekim 2023

Bir yandan antibiyotikler milyonlarca hayat kurtaran olağanüstü bir bilimsel keşiftir. Diğer yandan ise, aşırı ve bazen uygunsuz kullanımları mikroorganizmalarda birden fazla direnç şeklinin ortaya çıkmasına yol açabilir (bakteriler, virüsler, parazitler ve mantarlar dahil). Sonuç olarak, iyileştirmek üzere tasarlanmış olsalar da, anti-mikrobik ilaçlar gittikçe daha az etkili hale gelmektedir ve harekete geçilmemesi halinde, enfeksiyonlara karşı bizi artık koruyamayacak hale gelmeleri riski vardır.

Antimikrobiyal direnç dünyada her yıl neredeyse 700.000 kişinin ölümüne yol açacaktır2. Hiçbir şey değişmezse, bulaşıcı hastalıklar 2050 yılı itibariyle tüm dünyada mortalitenin en önemli nedenlerinden biri haline gelip, 10 milyon kişinin ölümüne yol açabilir2.

700,000  Antimikrobiyal direnç dünyada her yıl neredeyse 700.000 kişinin ölümüne yol açacaktır

DSÖ bu belaya yönelik uluslararası yanıtın başını çekmektedir. 2015 yılından bu yana bu küresel duruma yönelik farkındalığı artırmayı ve genel toplumu, sağlık çalışanlarını ve karar vericileri antibiyotikleri daha dikkatli kullanmaları için teşvik etmek ve antimikrobiyal direncin daha fazla artmasını önlemek için DSÖ 2015 yılından bu yana 18-24 Kasım tarihleri arasında Dünya Antimikrobiyal Farkındalık Haftası düzenlemektedir.

Mikrobiyota konusunda önemli bir uzmanlık merkezi olarak Mikrobiyota Enstitüsü 2020 yılından bu yana bu etkinliğin aktif bir ortağıdır. Kasım ayı boyunca Enstitü, insan mikrobiyotası üzerinde antibiyotiklerin orta ve uzun dönem etkilerini anlamanıza yardımcı olmak üzere makaleler ve haberlerin yanı sıra uzman videoları ve önemli konularda indirilebilecek belgeler paylaşacaktır. Tek bir örnek vermek gerekirse, bakterilere karşı iyi bilinen etkililiklerine karşı (ve viral enfeksiyonlarına karşı etkilerinin olmamasına3), sıklıkla disbiyozise yol açarlar. Disbiyozis, antibiyotik ile ilişkili diyare gibi çeşitli iyi bilinen problem ile ilişkilendirilmektedir. Ama daha fazlası var! Antibiyotik kullanımının ayrıca, özellikle erken çocukluk döneminde birçok kronik hastalık4 (alerjiler, astım, obezite, kronik inflamatuar bağırsak hastalığı vb) riskinde artışa yol açtığından şüphelenilmektedir. Peki bu konuda bir şey yapabilir miyiz? Evet! Antibiyotiklerin düzgün şekilde kullanılmasını sağlamak için reçete yazma konusunda iyi uygulamaları teşvik ederek! Ama ayrıca antibiyotiklerin aşırı ve uygun olmayan şekilde kullanımıyla ilişkili disbiyozis riskleri konusunda hastaları eğiterek. Antimikrobiyal direnci azaltmaktan hepimiz sorumluyuz ve bu konuda hepimizin bir görevi var!