Vajinal mantar enfeksiyonu

Kadınların %70 ile 75'i yaşamları boyunca en az bir kere vajinal mantar enfeksiyonu olur. Kaşıntı veya anormal vajinal akıntı gibi hastalığın semptomları gündelik hayatta özellikle sıkıntı verici olabilir. Vajinal mikrobiyota dengesizliği enfeksiyonu kolaylaştırır mı?

Bu makale hakkında

Yayın 21 Eylül 2021

Güncelleme 10 Ağustos 2023

Vajinal mantar enfeksiyonu nedir?

Vajinal mantar enfeksiyonu, çoğunlukla Candida albicans olmak üzere bir mantarın neden olduğu vulva ve vajina enfeksiyonudur.³Bakteriyel vajinozisten sonra ikinci en yaygın enfeksiyöz vajinal hastalıktır.¹ Semptomları çok spesifik olmadığı için tanıyı teyit etmek üzere doktora gitmek gerekir. Enfeksiyonun en yaygın klinik belirtileri anormal vajinal akıntı (lökore), genital bölgede kaşıntı ve disparüni veya disüriye (sidenote: Dysuria Painful urination, often described by the patient as a burning, tingling or itching sensation. ) yol açabilen vajinada acı veya iritasyonun eşlik ettiği bir yanma hissidir¹.

Vajinal mikrobiyotanın rolü var mı?

Her kadının vajinal mikobiyotası benzersizdir ve diğer mikrobiyotaların aksine vajinal mikrobiyota dengeli olduğunda düşük çeşitliliğe sahiptir⁴.Lactobacillus (sidenote: Lactobacilli (lactobacillus) Ana özelliği laktik asit üretimi olan ve bu nedenle "laktik asit bakterileri" ismini alan çubuk tipli bakteriler.
Lactobacillus bakterileri ayrıca insanların oral, vajinal ve bağırsak mikrobiyotasında ve ayrıca bitki ve hayvanlarda da bulunur. Süt ürünleri (örn. bazı peynirler ve yoğurtlar), turşu, sauerkraut turşusu vb gibi fermente gıdalarda bulunur.
Bazı türleri faydalı özellikleri ile bilinen Lactobacillus bakterileri ayrıca probiyotiklerde de bulunur. W. H. Holzapfel et B. J. Wood, The Genera of Lactic Acid Bacteria, 2, Springer-Verlag, 1st ed. 1995 (2012), 411 p. « The genus Lactobacillus par W. P. Hammes, R. F. Vogel Tannock GW. A special fondness for lactobacilli. Appl Environ Microbiol. 2004 Jun;70(6):3189-94. Smith TJ, Rigassio-Radler D, Denmark R, et al. Effect of Lactobacillus rhamnosus LGG® and Bifidobacterium animalis ssp. lactis BB-12® on health-related quality of life in college students affected by upper respiratory infections. Br J Nutr. 2013 Jun;109(11):1999-2007. ) cinsinin türleri vajinal mikrobiyotayı domine eder ⁴ancak az miktarlarda Candida albicans gibi maya mantarları da bulunur.⁵

Vajinal ekosistem kadınların ömrü boyunca değişmeye devam eder. Bu değişiklik normaldir ve bu değişikliğe adet döngüsü, ergenlik ve menopoz, cinsel aktivite, doğum kontrol yöntemleri, cinsel bölge hijyeni ve gebelik etki eder.^7,8,9

Vajinal ekosistemin dengesiz bozulduğunda disbiyozis (sidenote: Disbiyozis Genelde çevresel ve bireye özel faktörlerden oluşan bir kombinasyonun yol açtığı mikrobiyotanın bileşimi ve fonksiyonunda bir değişiklik olarak tanımlanır. Disbiyozis homojen bir durum değildir aksine kişilerin sağlık durumlarına göre değişkenlik gösterir. Levy M, Kolodziejczyk AA, Thaiss CA, et al. Dysbiosis and the immune system. Nat Rev Immunol. 2017;17(4):219-232. ) oluşur (antibiyotik tedavisi, cinsel bölge dışı, stres, sigara kullanımı vb.) ^2,6: Lactobacillus türü artık baskın olmaz ve bunun yerine fırsatçı türleri çoğalır. Vajinal kandidiyaz durumunda olan budur: Candida – normalde vajinada ve bağırsakta bulunan mantarlar⁵ – anormal şekilde çoğalır ve belirli koşullar altında patojenik hale gelir. ¹⁰

Antibiyotik tedavisi sonrasında kadınların %10-30'unun mantar enfeksiyonu kaptığı tahmin edilmektedir.

Enfeksiyon riskini artırabilecek diğer faktörler ¹ arasında kortikosteroid kullanımı, gebelik, bağışıklığı baskılayıcı hastalıklar, kötü kontrol edilen diyabet, doğum kontrol hapları ve IUD'dir. Birçok faktör tanımlanmıştır ancak mekanizmaları henüz tam olarak anlaşılamamıştır.¹¹

Mantar önleyici ilaçlar ve probiyotikler

Vajinal mantar enfeksiyonu için klasik tedavi mantar önleyici ilaçlardır.¹¹ Ancak hastalık nüksedebilir ve yeni tedavi yaklaşımları halihazırda incelenmektedir.¹¹ Oral yoldan veya topikal olarak (kapsüller veya vajinal fitiller) alınan probiyotikler vajina mikrobiyotasının dengesini tekrar kurabilir ve nüksetme sıklığını azaltabilir.^,

Enfeksiyonu azaltmak için bazı genital bölge hijyen uygulamaları tavsiye edilir - vajinal mikrobiyotanıza iyi bakmanıza yardımcı olacak gündelik alışkanlıklar.

Bu yazı bilimsel olarak onaylanmış kaynaklara dayanmaktadır. Semptom gösteriyorsanız, lütfen aile doktorunuza veya jinekoloğunuza başvurun.

Kaynaklar

^{1 Gonçalves B, Ferreira C, Alves CT, et al. Vulvovaginal candidiasis: Epidemiology, microbiology and risk factors. Crit Rev Microbiol. 2016 Nov;42(6):905-27.}

^{2 Riepl M. Compounding to Prevent and Treat Dysbiosis of the Human Vaginal Microbiome. Int J Pharm Compd. 2018 Nov-Dec;22(6):456-465.}

^{3 Ceccarani C, Foschi C, Parolin C, et al. Diversity of vaginal microbiome and metabolome during genital infections. Sci Rep. 2019 Oct 1;9(1):14095.}

^{4 Gupta S, Kakkar V, Bhushan I. et al. Crosstalk between Vaginal Microbiome and Female Health: A review. Microb Pathog. 2019 Aug 23;136:103696.}

^{5 d'Enfert C, Kaune AK, Alaban LR, et al. The impact of the Fungus-Host-Microbiota interplay upon Candida albicans infections: current knowledge and new perspectives. FEMS Microbiol Rev. 2020 Nov 24:fuaa060.}

^{6 Amabebe E, Anumba DOC. The Vaginal Microenvironment: The Physiologic Role of Lactobacilli. Front Med (Lausanne). 2018 Jun 13;5:181.}

^{7 Gupta P, Singh MP, Goyal K. Diversity of Vaginal Microbiome in Pregnancy: Deciphering the Obscurity. Front Public Health. 2020 Jul 24;8:326.}

^{8 Greenbaum S, Greenbaum G, Moran-Gilad J, Weintraub AY. Ecological dynamics of the vaginal microbiome in relation to health and disease. Am J Obstet Gynecol. 2019 Apr;220(4):324-335.}

^{9 Lewis FM, Bernstein KT, Aral SO. Vaginal Microbiome and Its Relationship to Behavior, Sexual Health, and Sexually Transmitted Diseases. Obstet Gynecol. 2017;129(4):643-654.}

^{10 Shukla A, Sobel JD. Vulvovaginitis Caused by Candida Species Following Antibiotic Exposure. Curr Infect Dis Rep. 2019 Nov 9;21(11):44.}

^{11 de Cássia Orlandi Sardi, J, Silva, D.R, et al. Vulvovaginal Candidiasis: Epidemiology and Risk Factors, Pathogenesis, Resistance, and New Therapeutic Options. Curr Fungal Infect Rep 15, 32–40 (2021).}

^{12 Strus M, Chmielarczyk A, Kochan P, et al. Studies on the effects of probiotic Lactobacillus mixture given orally on vaginal and rectal colonization and on parameters of vaginal health in women with intermediate vaginal flora. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2012 Aug;163(2):210-5.}