Antibiyotikler ile ilgili bilmeniz gereken 6 şey

Antibiyotikler

Bu makale hakkında

Yayın 23 Aralık 2021

Güncelleme 13 Ekim 2022

1. Antibiyotikler hayat kurtarır

1928'de penisilinin keşfinden itibaren antibiyotiklerin yaygın kullanımı milyonlarca hayat kurtardı. Aşılar ile birlikte bakteriyel enfeksiyonlara karşı savaşta ana silah olan antibiyotikler ortalama ömür beklentisine neredeyse yirmi yıl ekledi. ¹

2. Antibiyotikler enfeksiyonlara neden olan türleri yok eder ancak bu sırada iyi bakterileri de ortadan kaldırır

Bağırsak, vajina, akciğer, cilt... vücudun birçok bölümü mikroorganizmalara (sidenote: Mikroorganizmalar Çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük olan canlı organizmalar. Bunlara bakteriler, virüsler, mantarlar, arklar ve protozoalar dahildir ve genel olarak "mikroplar" olarak adlandırılır What is microbiology? Microbiology Society. ) (bakteriler, mantarlar, virüsler) ev sahipliği yapar. Bu tür mikrobiyal topluluklar mikrobiyota olarak bilinir.² Antibiyotikler enfeksiyonlardan sorumlu patojenik mikropları yok eder ancak bağırsak mikrobiyotamızdaki belirli faydalı bakterileri de ortadan kaldırarak bu ekosistemlerde ³çeşitli derecelerde denge bozukluklarına yol açabilir. Bu durum tüm vücut mikrobiyotalarını ilgilendirir:

3. Antibiyotiklerin yan etkileri olabilir

Antibiyotiklerin disbiyozis tetiklemek yoluyla sağlık üzerinde zararlı etkileri olabilir. Antibiyotik tedavisinin kısa dönemli ana komplikasyonu bazı hastaların yaşadığı bağırsak hareketlerinde değişikliklerdir. Bu da çoğunlukla bağırsak mikrobiyotasının koruyucu fonksiyonlarını yerine getirme becerisinde azalma nedeniyle diyare ile sonuçlanır. Antibiyotik ilişkili diyare genelde hafif ile orta şiddette seyreder⁹ ancak insidansı yaşa, antibiyotik türüne, hastalık bağlamına vb göre değişkenlik gösterir. Hastaların %35'ine varan oranını^9,10,11 ve çocukların %80'ine varan oranını etkileyebilir.⁹ Ancak olguların %10-20'sinde diyare antibiyotik kullanımı, bağırsak mikrobiyotasını kolonize eden ve belirli faktörler (örn. antibiyotk kullanımı) nedeniyle patojenik hale gelebilen Clostridioides difficile (C. difficile) ¹¹enfeksiyonlarından kaynaklanır. Klinik sonuçlar orta şiddetli diyareden çok daha ciddi semptomlara ve hatta ölüme kadar değişkenlik gösterir.¹¹

35% Antibiyotikle ilişkili diyare hastaların %35'ini etkileyebilir

80% ve hastalar çocuksa %80'e kadar

4. Antibiyotiklerin uzun vadeli etkilerden sorumlu olduğu düşünülmektedir

Diyare antibiyotik ile ilişkili disbiyozisin tek semptomu değildir. Yaşamın erken döneminde meydana geldiğinde, bu durumun daha uzun süreli etkilerden sorumlu olduğu düşünülmektedir. Bağırsak mikrobiyotasının gelişimiyle ve bağışıklık sisteminin olgunlaşmasıyla karakterize perinatal dönem özellikle hassas bir dönemdir.¹² Bu aşamada antibiyotik ile ilişkili disbiyozis bazı kronik hastalıkların (obezite, diabetes mellitus, astım, inflamatuar bağırsak hastalığı) oluşmasında bir risk faktörü gibi görünmektedir.¹³

5. Antibiyotiklerin uygunsuz kullanımı antibiyotik direncinin nedenidir

Antibiyotik direnci, antibiyotik tedavisi bakteriyel enfeksiyona karşı etkisiz hale geldiğinde oluşur.¹ Nedeni? Antibiyotikler yalnızca bakterilere karşı etkilidir ve virüsler üzerinde hiçbir etkileri yoktur (örn. grip virüsü).¹⁴ İnsanlarda veya hayvanlarda uygun olmayan (örn. viral enfeksiyonlar ile) veya aşırı antibiyotik kullanımı antibiyotik direncini hızlandırır. Antibiyotik direnci daha uzun süreli hastane yatışlarına, daha yüksek sağlık hizmeti maliyetlerine ve daha fazla ölüme yol açar. Bu nedenle bu sorun tüm dünyada önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelmiştir.¹

6. Dünya Antimikrobiyal Farkındalık Haftası

Her yıl 18 ile 24 Kasım tarihleri arasında Dünya Sağlık Örgütü Dünya Antimikrobiyal Farkındalık Haftası düzenlemekte ve bu etkinlik ile ilaca dirençli enfeksiyonların daha fazla ortaya çıkmasını ve yayılmasını önlemek için antimikrobiyal dirence yönelik küresel farkındalığı artırmak ve genel halk, sağlık çalışanları ve politika yapıcılar arasında en iyi uygulamalar teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Konunun uzmanı olarak Biocodex Mikrobiyota Enstitüsü bu etkinlikte yer almaktadır.

Kaynaklar

^{1. WHO Antimicrobial Resistance; Oct 2020; https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/antimicrobial-resistance}

^{2. Kho ZY, Lal SK. The Human Gut Microbiome - A Potential Controller of Wellness and Disease. Front Microbiol. 2018 Aug 14;9:1835.}

^{3. Levy M, Kolodziejczyk AA, Thaiss CA, et al. Dysbiosis and the immune system. Nat Rev Immunol. 2017;17(4):219-232.}

^{4. Park SY, Kim HS, Lee SH, et al. Characterization and Analysis of the Skin Microbiota in Acne: Impact of Systemic Antibiotics. J Clin Med. 2020;9(1):168.}

^{5. Chung KF. Airway microbial dysbiosis in asthmatic patients: A target for prevention and treatment? J Allergy Clin Immunol. 2017;139(4):1071- 1081.}

^{6. Teo SM, Mok D, Pham K, et al. The infant nasopharyngeal microbiome impacts severity of lower respiratory infection and risk of asthma development. Cell Host Microbe. 2015;17(5):704-715.}

^{7. Klein RD, Hultgren SJ. Urinary tract infections: microbial pathogenesis, host-pathogen interactions and new treatment strategies. Nat Rev Microbiol. 2020;18(4):211-226.}

^{8. Shukla A, Sobel JD. Vulvovaginitis Caused by Candida Species Following Antibiotic Exposure. Curr Infect Dis Rep. 2019 Nov 9;21(11):44.}

^{9. McFarland LV, Ozen M, Dinleyici EC et al. Comparison of pediatric and adult antibiotic-associated diarrhea and Clostridium difficile infections. World J Gastroenterol. 2016;22(11):3078-3104.}

^{10. Bartlett JG. Clinical practice. Antibiotic-associated diarrhea. N Engl J Med 2002;346:334-9.}

^{11. Theriot CM, Young VB. Interactions Between the Gastrointestinal Microbiome and Clostridium difficile. Annu Rev Microbiol. 2015;69:445-461.}