Suçlu Rotavirüs ve Norovirüs

Geçmişten günümüze, gastroenteritin ana nedeni norovirüstür. Ancak beş yaş altı çocuklarda rotavirüsün neden olduğu enfeksiyonlar tüm dünyada şiddetli ve akut diyarenin ilk nedenidir.Aşılar ve antiviral ilaçlara rağmen fakir ülkeler en kötü şekilde etkilenmektedir.

Rotavirüs ilk defa 1973 yılında tanımlandı ve ismi kendine has tekerlek benzeri yapısından gelmektedir (rotasyon=dönüş) 3. Rotavirüsün on farklı türü olup en yaygın olan Tür A'dır. Kanlı olmayan ve kısa süreli ishalin (diyare) yanında, bakteriyel ishalin aksine, enfeksiyon hastanın dehidrasyonuna etki eden ve tedavinin etkililiğini bozabilen kusmaya neden olur. Rotavirüsün neden olduğu enfeksiyon genelde başka enfeksiyöz etmenlerin neden olduğu ishalden daha şiddetlidir: ateş, baş dönmesi, yorgunluk enfeksiyona karşı savunma reaksiyonlarıdır. Bir haftadan uzun sürerse veya diyare/kusma kötüleşirse, tıbbi konsültasyon ve özel tedavi gerekli olmaktadır. Rotavirüsün bulaşması yıl boyunca mümkündür ve çoğunlukla enfekte insanlar ile doğrudan veya dolaylı temas yoluyla meydana gelir. Komplikasyonlar nadir ama mümkündür: virüs kan dolaşım sistemine girerse bağırsak dışında çoğunluk nörolojik enfeksiyonlara yol açabilir (menenjit, ensefalit, ensefalopati). 2006 yılında tüm dünyada aşının kullanılmaya başlanmasının zengin ülkelerde iki sonucu oldu: Enfekte olan insanlar daha yaşlı (ergenler veya 70 yaş üstü insanlar) ve salgınlar mevsimsel hale gelmiştir.

Beslenmeye ve yakın temasa dikkat edin¹⁰ !

Norovirüs son derece bulaşıcı, ciddi şekilde enfeksiyöz ve dezenfektan maddelere karşı göreceli olarak dirençlidir. Asıl olarak enfekte yiyecek veya su alımıyla veya kontamine olmuş eşyalar veya insanlar ile temas yoluyla bulaşır. Havayolu ile kontaminasyon da mümkündür. Basit izole vakalar kapalı alanlarda (yolcu gemileri, sağlık kuruluşları, hastaneler...) hızlı şekilde epidemiye yol açabilir ve akut formlar şiddetli bağırsak komplikasyonlarına yol açabilir (enfeksiyon sonrası iritabl bağırsak sendromu, yaşamı tehdit edici dehidrasyon...). Genelde norovirüsün neden olduğu gastroenterit bir ile dört gün arası sürer ve rotavirüsün neden olduğu gastroenterit ile aynı semptomlarla ilişkilendirilir: karın ağrısı, mide bulantısı, kusma ve kansız diyare. Genelde kendiliğinden geçer ancak sağlıklı taşıyıcılarda (enfekte olmuş ancak semptom yok) virüsün izini tamamen yok etmek için birkaç ay ve hatta zayıf bağışıklık sistemi olan kişilerde yıllar gereklidir ve bunlar kronik olarak hasta oldukları için muhtemelen hastalık depoları haline de gelirler.