Enfeksi̇yöz gastroenteri̇t

Enfeksiyöz gastroenterit nedir? Bağırsak mikrobiyotası ile nasıl bir bağlantısı vardır?

Diyareli bir hastalık olan gastroenterit, birçok olguda hızla kaybolan şiddetli semptomlar içerir.⁴Hastalar bağırsak mikrobiyotasında⁵ enfeksiyonun geçmesisonrasında devam eden ve kronik hastalıkların oluşması riskinde artış ile ilişkilendirilen bir denge bozukluğu gösterir.⁶

Genelde Batılı ülkelerde hafif geçirilen enfeksiyöz gastroenterit gelişmekte olan ülkelerde özellikle 5 yaş altı çocuklarda birinci ölüm nedenidir.⁴ Önemli bir halk sağlığı problemi teşkil ettiği gelişmekte olan ülkelerde çocuk ölümlerinin %10'unun arkasında yatan nedendir.¹ Gelişmekte olan ülkelerdeki yüksek ölüm oranları⁸ çoğunlukla⁹ gastroenteritin neden olduğu şiddetli dehidrasyon ile bağlantılıdır. Hastalığa en sıklıkla virüsler olmak üzere patojenik (sidenote: Patojen Patojen, hastalığa neden olan veya olabilecek bir mikroorganizmadır Pirofski LA, Casadevall A. Q and A: What is a pathogen? A question that begs the point. BMC Biol. 2012 Jan 31;10:6. ) mikroorganizmaların vücuda girmesi yol açmaktadır; nedeni virüs olduğunda viral gastroenterit olarak bilinmektedir.

Rotavirus tüm dünyada viral gastroenteritin ve gelişmekte olan ülkelerde aşı mevcut olmasına rağmen çocuklarda ölümcül diyarenin ana nedenlerinden biridir.¹⁰ Norovirüs veya adenovirüs gibi diğer virüsler de suçlu olabilir.⁴ Ayrıca gastroenterite özellikle seyahatlerde bakteriler (bakteriyel gastroenterit) veya parazitler de neden olabilir. ⁷ Ancak nedeni olan patojen nadiren tanımlanır.¹¹

Kontaminasyon kontamine olmuş yiyecek veya su veya doğrudan kötü hijyen şartlarının kötüleştirdiği fiziksel temas yoluyla oluşur.⁶ Bağırsak mikrobiyotası ile gastroenterit arasındaki ilişkiye dair veriler hala çok sınırlı olsa da, hastalarda, nedeni ne olursa olsun, enfeksiyon sırasında bağırsakta denge bozukluğu görülür.^5,12,13 Çalışmalar şiddetli veya komplike viral gastroenterit olan, özellikle rotavirüs ile enfekte olmuş çocukların sağlıklı çocuklara kıyasla daha düşük bağırsak mikrobiyotası çeşitiliği gösterdiğini göstermektedir.¹⁴ Son olarak başka çalışmalar bağırsak mikrobiyotasındaki değişikliklerin uzun süre devam edebileceğini ve iritabl bağırsak sendromunun oluşmasına katkı gibi sağlık üzerinde kötü etkileri olabileceğini önermektedir.¹⁵ Ancak bağırsak mikrobiyotasının hastalığın oluşumu, komplikasyonları ve sonucuna katkısına dair mevcut veriler daha fazla araştırma yapılmasını gerektirmektedir.

Bazen şiddetli olan ancak uzun sürmeyen semptomlar

Diyareye (bir günde üç veya daha fazla defa cıvık veya sulu dışkılama)⁶ ilave olarak semptomlar mide bulantısı, kusma, abdominal kramplar, ateş veya anoreksi içerebilir. Viral gastroenteritin semptomları normalde bir haftadan daha kısa sürer ve çoğunlukla 1-3 gün içinde iyileşir.⁴ Daha fazla dehidrasyon riskiyle karşı karşıya olan çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık yetersizliği olan kişilere özellikle dikkat edilmelidir.⁴ Bazı durumlarda diğer hastalıkları elemek için doktor ilave testler isteyebilir (dışkı analizi, kan testleri vb.).⁴

Antibiyotikler çoğunlukla etkisizdir ve hatta ters tepebilir

Enfeksiyöz gastroenteritin nedeni ne olursa olsun tedavi semptomatiktir.⁴ Diyare için rehidrasyon ana tedavidir.⁶ Antibiyotik tedavisi şart değildir ve sadece diyarenin nedeni bakteri olarak belirlenmişse gerekli olur.¹¹ Viral gastroenteritte antibiyotikler ters bile tepebilir.¹¹ Diğer yandan bağırsak mikrobiyotasını geri yerine koymayı amaçlayan probiyotikler semptomların şiddetini ve süresini sınırlandırabilir.^7,17

BMI 21.19