Martwicze zapalenie jelit u noworodków: bakterie jelitowe i metabolity w celu wcześniejszej diagnostyki?

Jak najszybsza diagnoza i natychmiastowe leczenie – oto niezbędne warunki udanego leczenia martwiczego zapalenia jelit u noworodków (NEC), na które choruje od 5 do 12% wcześniaków. Jednak przy braku wystarczająco czułych biomarkerów na wczesnym etapie warunki te pozostają w sferze myślenia życzeniowego. W badaniach wykazano wystąpienie dysbiozy jelitowej w ciągu od 7 dni do 72 godzin przed NEC. Czy mikrobiota i powiązane z nią metabolity, w szczególności krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA), które mają wpływ na utrzymanie integralności nabłonka jelitowego, mogą ułatwić przewidywanie NEC?

34 wcześniaki z zaburzeniami trawienia

W celu przebadania wartości prognostycznej mikrobioty jelitowej i SCFA przeprowadzono badanie prospektywne z udziałem 34 wcześniaków (urodzonych w <34 tygodniu amenorrhoei) z zaburzeniami jelitowymi (rozdęcie brzucha, wymioty lub krwawe stolce): przetestowano 17 wcześniaków potencjalnie chorych na NEC i 17 bez NEC, których stolce zostały zebrane w dniu ich włączenia do badania. Uwaga: spośród 17 dzieci potencjalnie chorych na NEC diagnoza została potwierdzona tylko u 12 dzieci (sidenote: Perforację jelita U 5 pozostałych dzieci stwierdzono perforację jelita w dniu włączenia ich do badania ) (czyli podgrupy początkowej próby), których stolec pobrano średnio 7 dni później.

Dysbioza jelit poprzedza NEC

W przeciwieństwie do tego, co wykazały wcześniejsze badania, naukowcy nie obserwują systematycznie przed chorobą NEC utraty różnorodności mikrobioty w jelitach: niektóre wskaźniki różnorodności populacji bakteryjnych (Ace i Chao1) wykazują znaczne różnice, ale pozostałe nie (Simpson i Shannon). Zdaniem autorów, zaburzenia trawienia wszystkich badanych dzieci, w tym grupy kontrolnej, mogą wyjaśnić rozbieżność z danymi w literaturze.

Natomiast na 7 dni przed wystąpieniem NEC obserwuje się modyfikację składu mikrobioty: populacje bakterii Streptococcus salivarius i Rothia mucilaginosa rosną, natomiast Bifidobacterium subsp. lactis maleje. Bada się także różnice na poziomie typu (rozwój proteobakterii, ograniczenie Firmicutes, Actinobacteriota i Bacteroidota), ale są one znikome.

3 SCFA jako markery metaboliczne

Naukowcy przeanalizowali również metabolity bakterii. A dokładniej: octan, propionian i kwas maślany, które stanowią od 90 do 95% wszystkich SCFA w jelitach człowieka. Z badania wynika, że poziom tych trzech SCFA znacznie spada na siedem dni przed wystąpieniem NEC, prawdopodobnie z powodu ograniczenia Firmicutes i Bacteroidota. Przedstawione metabolity okazują się dużo lepszymi biomarkerami predykcyjnymi NEC niż biomarkery związane z bakteriami: są bardziej specyficzne i czułe (pole pod krzywą od 68 do 73% według SCFA), co umożliwia ewentualne zastosowanie kliniczne.