Neler öğrenildi?

Dermatoloji Jinekoloji Pulmonology Pediatri Otorhinolaryngology Gastroenteroloji

20. yüzyılın en büyük gelişmelerinden biri olarak yaygın şekilde kabul edilen antibiyotikler milyonlarca hayat kurtarmıştır.

Bu makale hakkında

Yayın 26 Ağustos 2021

Güncelleme 07 Ocak 2022

Ancak antibiyotiklerin mikrobiyota üzerinde kötü bir etkisi de vardır:

Hem kısa hem uzun vadede sağlık üzerinde olumsuz sonuçlar ile ilişkilendirilen antibiyotik nedenli disbiyozis;
.
Antibiyotiklerin yanlış veya fazla kullanımı nedeniyle oluşan konağa/kişiye özel antimikrobiyal direnç genleri ve organizmalar havuzu

Bu, antibiyotiklerin dikkatli şekilde kullanılması ve daha rasyonel antibiyotik kullanımının benimsenmesi ihtiyacına işaret etmektedir.

Antibiyotik nedenli disbiyozis her insan mikrobiyotasını etkileyebilir:

Bağırsak mikrobiyotası:
Diyare, onun kısa vadeli yan etkileri, antibiyotik olan hastaların %35'ine varan oranında oluşur^1,2,3;

Üro-genital mikrobiyota:
Antibiyotik tedavisinden sonra , kadınların % 10 ile 30'unda vulvovajinal kandidiyaz görülmektedir⁴;

Cilt mikrobiyotası:
Akne tedavisi gören hastaların %60'ında makrolit-dirençli Cutibacterium acnes suşları vardır;

Kulak-burun-boğaz mikrobiyotası:
Ûst solunum yolu enfeksiyonları için kullanılan antibiyotikler akut otitis media insidansını 2.6 kat artırmaktadır

Akciğer mikrobiyotası:
Akciğer enfeksiyonlarını tedavi etmek için kullanılan geniş spektrumlu antibiyotikler genel antibiyotik direnci yükünü asıl oluşturanlardan biri olarak kabul edilmektedir.

NE YAPILMALI?

Disbiyozisi önlemek için:

Daha çeşitli, lif oranı yüksek bir beslenme benimsemek: bağırsak mikrobiyotasının bileşiminde beslenmenin önemli bir etkisi vardır⁵;
Probiyotik kullanmak⁵: yeterli miktarlarda alındığında bu canlı mikroorganizmalar (maya mantarları veya bakteriler) vücuda/konağa kesin bir sağlık faydası sağlar⁷;
Prebiyotik kullanmak: konak mikroorganizmaları tarafından seçici şekilde kullanılan ve dolayısıyla sağlık faydaları sunan substratlar⁸.

Disbiyotik mikrobiyotanın tekrar oluşturulması ve fonksiyonelliğini desteklemek için

Probiyotik kullanmak⁶ (mantar mayaları veya bakteriler) faydalı olabilir;
Sadece nükseden Clostridioides difficile enfeksiyonunu tedavi etmek için dışkı mikrobiyotası naklini düşünmek⁹.

Antimikrobiyal Direnç ile savaşmak için:

Faj tedavisini araştırmak¹⁰: bakterilerin doğal avcıları olan fajlar antibiyotikler geliştirilmeden önce bakteri enfeksiyonlarının tedavisinde kullanılıyordu;
CRISPR-Cas9'ı araştırmak¹¹: bu “moleküler makas” genlerde düzeltme yapmak için kullanılabilir;
Nano-malzemeye dayalı tedavileri düşünmek¹²: bazı nano-malzemelerin fiziksel özellikleri, bunlara biyo-filmleri hedef alma becerisi verir.

Kaynaklar

^{1 McFarland LV, Ozen M, Dinleyici EC et al. Comparison of pediatric and adult antibiotic-associated diarrhea and Clostridium difficile infections. World J Gastroenterol. 2016;22(11):3078-3104.}

^{2 Bartlett JG. Clinical practice. Antibiotic-associated diarrhea. N Engl J Med 2002;346:334-9.}

^{3 Theriot CM, Young VB. Interactions Between the Gastrointestinal Microbiome and Clostridium difficile. Annu Rev Microbiol. 2015;69:445-461.}

^{4 Shukla A, Sobel JD. Vulvovaginitis Caused by Candida Species Following Antibiotic Exposure. Curr Infect Dis Rep. 2019 Nov 9;21(11):44.}

^{5 Levy M, Kolodziejczyk AA, Thaiss CA et al. Dysbiosis and the immune system. Nat Rev Immunol. 2017;17(4):219-232.}

^{6 Guarner F, Sanders ME, Eliakim R, et al. World Gastroenterology Organisation Global Guidelines. Probiotics and Prebiotics. 2017}

^{7 FAO. Probiotics in Food: Health and Nutritional Properties and Guidelines for Evaluation (Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome, 2006)}

^{8 https://isappscience.org/for-scientists/resources/prebiotics/}

^{9 Cammarota G, Ianiro G, Tilg H, et al. European consensus conference on faecal microbiota transplantation in clinical practice. Gut 2017 ; 66 : 569-80.}

^{10 Langdon A, Crook N, Dantas G. The effects of antibiotics on the microbiome throughout development and alternative approaches for therapeutic modulation. Genome Med. 2016;8(1):39.}

^{11 Gholizadeh P, Köse Ş, Dao S, et al., How CRISPR-Cas System Could Be Used to Combat Antimicrobial Resistance. Infect Drug Resist. 2020 Apr 20;13:1111-1121.}