Ks. Elens (Zwycięzca Belgii 2020): Mikrobiom jelit i farmakoterapia immunosupresyjna
Aby uczcić Światowy Dzień Mikrobiomu – #WorldMicrobiomeDay – Biocodex Microbiota Institute oddaje głos zdobywcom grantów krajowych.
Sekcja dla ogółu społeczeństwa
Znajdź tutaj swoją dedykowaną przestrzeń
O tym artykule
Ks. Elens Laure
Profesor w Instytucie Badania Leków w Louvain, Wydział Zintegrowanej Farmakometrii, Farmakogenomiki i Farmakokinetyki, Katolicki Uniwersytet w Louvain, Belgia.
Prof. Laure Elens specjalizuje się w biomedycynie. Bada znaczenie czynników związanych z gospodarzem, między innymi mikrobiotę jelitową, w celu wyjaśnienia różnic farmakokinetyki leków w drodze badań eksperymentalnych, klinicznych badań asocjacyjnych genomu i modelowania farmakometrycznego.
Jakie odkrycia w obszarze Pani badań nad mikrobiotą umożliwił krajowy grant?
Grant umożliwił nam badania związku między ludzką mikrobiotą jelitową a niektórymi markerami farmakokinetycznymi kwasu mykofenolowego (MPA) – leku immunosupresyjnego powszechnie stosowanego w transplantacjach narządów miąższowych – w grupie 100 stabilnych pacjentów po przeszczepie nerki. Pierwsza analiza przesiewowa na poziomie rodzaju wykazała, że 7 taksonów jest w znacznym stopniu skorelowanych z ekspozycją na lek scharakteryzowaną przez pole pod krzywą stężenia MPA (AUC). Cztery z tych siedmiu rodzajów wykazało konsekwentną różnicę w grupie o niskiej ekspozycji w porównaniu z grupami o średniej i wysokiej ekspozycji. Różnice te były w dalszym ciągu istotne po korekcie o spodziewany odsetek wyników fałszywie dodatnich. Ta korelacja między ekspozycją na MPA a składem mikrobioty wskazuje na potencjalną interakcję. Sugeruje ona, że albo MPA wpływa na skład mikrobioty, albo odwrotnie – mikrobiota jelitowa wpływa na recykling leku w cyklu jelitowo-wątrobowym lub – co jest najbardziej prawdopodobne – mamy do czynienia z kombinacją obu tych procesów.
Co z tego wynika dla pacjenta?
Konieczność kontrolowania immunosupresji ma krytyczne znaczenie dla pacjentów po przeszczepach w celu uniknięcia nieodpowiedniej ekspozycji, która może prowadzić do niewłaściwej odpowiedzi na lek, to jest do odrzucenia przeszczepu lub niepożądanej reakcji na lek. Z uwagi na to, że chodzi o leczenie długoterminowe, identyfikacja i zrozumienie czynników wpływających na farmakokinetykę leków immunosupresyjnych mają podstawowe znaczenie dla opanowania nieprzewidzianych odchyleń od kontroli terapeutycznej. Nasze badanie stanowi pierwszy krok w kierunku wykazania, że mikrobiota może przyczyniać się do powstawania niewyjaśnionych anomalii zgłaszanych w praktyce klinicznej oraz pomagać klinicystom przewidywać potencjalne odchylenia od normy farmakokinetycznej, ułatwiając w ten sposób kliniczne prowadzenie pacjenta.
Co Pani zdaniem stanowi największy przełom w kwestii mikrobioty w ciągu ostatnich lat?
Znaczenie mikrobioty jelitowej dla zdrowia metabolicznego ludzi, chorób i farmakoterapii, a także jej zdolność do wytwarzania neuroprzekaźników. Mam wrażenie, że w pewien sposób jest ona w stanie nami sterować (a także np. odpowiedzią, której udzielam na to pytanie 😊).
Czy uważa Pani, że zainteresowanie mikrobiotą w ostatnim czasie rośnie?
Niewątpliwie.
Czy może Pani podpowiedzieć, jak dbać o mikrobiotę?
W miarę możności należy unikać antybiotyków i przetworzonej żywności.
Która bakteria najbardziej Panią fascynuje?
Uważam, że każda bakteria jest na swój sposób niezwykła, ale gdybym musiała wybrać jedną, byłaby to Penicillium notatum z uwagi na jej znane wszystkim znaczenie dla mikrobiologii zapoczątkowane odkryciem penicyliny przez A. Fleminga.
