Profilaktyka cukrzycy: Candida-tura z królestwa grzybów?
Być może w życiu dziecka istnieje kilkumiesięczne okienko, w którym wzbogacenie mikrobioty pewnymi mikroorganizmami, a zwłaszcza grzybem z rodzaju Candida, jest niezbędne, aby rozwinęły się komórki β trzustki, czyli w celu zapobiegania cukrzycy typu 1 lub typu 2 i niektórym chorobom metabolicznym.
Sekcja dla ogółu społeczeństwa
Znajdź tutaj swoją dedykowaną przestrzeń
O tym artykule
U dania pręgowanego (Danio rerio) bakteryjne białko sprzyja namnażaniu się komórek β w wysepkach Langerhansa. Czy u ssaków też? Po urodzeniu tempo namnażania tych niezbędnych do wytwarzania dostatecznej ilości insuliny komórek szybko rośnie. W tym samym czasie różnicuje się mikrobiota jelitowa.
Czy to zwykły zbieg okoliczności, czy jest między tymi zjawiskami jakiś związek, jak u dania pręgowanego? Zespół angielskich 1 naukowców rozstrzygnął tę wątpliwość, wykazując, że u młodych myszy rozwój komórek β po urodzeniu jest stymulowany przez pewne gatunki bakterii i grzybów w krótkich okresach kolonizacji, które mają krytyczne znaczenie również dla zdrowia metabolicznego.
830 milionów Liczba osób dotkniętych cukrzycą wzrosła z 200 mln w 1990 r. do 830 mln w 2022 r. ²
14% W 2022 r. 14% dorosłych na świecie miało cukrzycę. W 1990 r. było ich 7%. ²
Myszy i ludzie
Poprzez likwidację i odtwarzanie mikrobioty u młodych myszy na różnych etapach pre- i postnatalnych badacze odkryli krytyczny okres (od 10. do 20. dnia po urodzeniu), w którym mikrobiota układu pokarmowego jest niezbędna do utworzenia normalnej ilości komórek β. Obserwacje te zostały potwierdzone eksperymentami z antybiotykami i preparatami przeciwgrzybowymi, co podkreśla znaczenie bakterii i grzybów dla utrzymania zrównoważonego poziomu glukozy we krwi.
Te wczesne zmiany mikrobioty wywierają trwały wpływ na metabolizm, zwłaszcza na zmniejszenie ilości wydzielanej insuliny, wzrost poziomu glukozy we krwi i spadek tolerancji węglowodanów. Wszystkie te zaburzenia mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia cukrzycy.
A u ludzi? Próbki stolca ludzkich niemowląt w wieku od 7 do 12 miesięcy (ale nie w innych przedziałach wiekowych) silnie pobudzają tworzenie komórek β u myszy. U człowieka zatem również występuje okienko kolonizacji przez mikroorganizmy sprzyjające komórkom β.
Jest to kolejny argument za istnieniem słynnego okienka 1000 dni szansy dla zdrowia w przyszłości i profilaktyki chorób metabolicznych, takich jak otyłość.
59% W 2022 r. ponad połowa (59%) diabetyków w wieku 30 lub więcej lat nie była leczona w żaden sposób. Zasięg leczenia cukrzycy jest najniższy w krajach o niskim i średnim dochodzie. ²
2 million W 2021 r. cukrzyca i cukrzycowa choroba nerek spowodowały ponad dwa miliony zgonów. Ponadto około 11% zgonów spowodowanych przez choroby serca i układu krążenia wynikało z hiperglikemii. ²
Bakterie i grzyby, które za to odpowiadają
Porównanie społeczności mikroorganizmów zdolnych do pobudzenia (lub nie) rozwoju komórek β pozwoliło wyodrębnić taksony bakteryjne i grzybowe uczestniczące w tym procesie u myszy: Escherichia coli, Enterococcus gallinarum i Candida dubliniensis. Ten ostatni okazał się najskuteczniejszy. Działa za pośrednictwem mechanizmu, w którym uczestniczą makrofagi, komórki β, i który umożliwia rozpoznawanie specyficznych sygnałów pochodzących ze ściany komórkowej komensalnych drożdży.
C. dubliniensis nie tylko zmniejsza częstotliwość i nasilenie cukrzycy w modelach mysich, ale także uczestniczy w odtwarzaniu populacji komórek β po ablacji lub osłabieniu ich rozwoju spowodowanym przez terapię antybiotykową. Terapie te poprzez zaburzanie mikrobioty jelitowej we wczesnym dzieciństwie mogą zakłócić regulację poziomu glukozy we krwi i utrudnić utrzymanie stabilnej masy ciała. Czy C. dubliniensis można wykorzystać w profilaktyce, żeby wyrównać straty spowodowane przez antybiotyki, zwłaszcza u osób skłonnych do cukrzycy typu 1 lub 2 albo do otyłości?
Od 2000
R. śmiertelność spowodowana przez cukrzycę wzrosła, natomiast prawdopodobieństwo zgonu z powodu choroby należącej do jednego z czterech głównych typów chorób niezakaźnych (choroby serca i układu krążenia, nowotwory, przewlekłe choroby układu oddechowego, cukrzyca) w wieku od 30 do 70 lat spadła w latach 2000–2019 o 20% w skali całego świata. ²
Kwiecień 2021 r
W kwietniu 2021 r. WHO ogłosiła powstanieŚwiatowego porozumienia dotyczącego cukrzycy – globalnej inicjatywy zmierzającej do trwałej poprawy poziomu profilaktyki i leczenia, kładącej nacisk zwłaszcza na wsparcie krajów o niskich i średnich dochodach. ²
Czy można zapobiec utracie komórek β? A może da się ją odwrócić?
Badanie to wykazuje, że u małych dzieci w wieku od 7 do 12 miesięcy występuje krytyczny okres, w którym niektóre bakterie i grzyby są niezbędne do rozwoju komórek β w trzustce. Przeoczenie tego okresu może spowodować obniżenie poziomu rozwoju komórek β prowadzące do zaburzenia funkcjonowania i podwyższonego ryzyka wystąpienia chorób metabolicznych, takich jak otyłość i cukrzyca.
Być może jednak mechanizmy odkryte przez badaczy pozwalają zapobiec utracie komórek β albo nawet ją odwrócić pod warunkiem szybkiego podjęcia działań, a przede wszystkim uwzględnienia kluczowej roli mikrobioty jelitowej.
