Mikrobiota fekalna: biomarker raka jelita grubego i jego postępów
Optymalizacja nieinwazyjnej diagnostyki raka jelita grubego dzięki mikrobiocie – taki jest cel analizy 3741 metagenomów fekalnych pobranych od 18 kohort w celu identyfikacji najlepszych kombinacji biomarkerów mikrobowych.
Sekcja dla ogółu społeczeństwa
Znajdź tutaj swoją dedykowaną przestrzeń
O tym artykule
Rak jelita grubego to trzeci pod względem częstotliwości rodzaj guzów i drugi pod względem śmiertelności nowotwór. Kluczową rolę w jego powstawaniu zdaje się odgrywać mikrobiota jelitowa. Wiedza kliniczna na jej temat wciąż jednak zbyt uboga, aby używać mikrobioty jako narzędzia diagnostycznego, choć wczesne wykrywanie zwiększa szanse na przeżycie.
Dlatego warto zwrócić uwagę na opublikowane w 2025 r. w Nature Medicine prace oparte na analizie 18 zestawów danych: 12 pobranych z wcześniejszej bazy obejmującej 2116 osób (930 pacjentów dotkniętych rakiem jelita grubego, 210 chorych na gruczolaki i 976 osób zdrowych stanowiących grupę kontrolną) i 6 pochodzących z nowych kohort (1625 osób). Zawierają one informacje o stadium zaawansowania raka i o anatomicznej lokalizacji guzów. Razem było to więc 3741 osób, co nadaje wynikom wiarygodności co do precyzji i istotności statystycznej.
3 Rak jelita grubego jest trzecim pod względem częstości występowania rodzajem nowotworu na świecie.
2 Rak jelita grubego jest drugim pod względem śmiertelności rakiem na świecie.
Rolę grają różne gatunki, zwłaszcza bytujące w jamie ustnej
Autorzy wykryli 3866 gatunków bakterii, 15 eukariontów i 23 archeony. Mikrobiota osób z grupy kontrolnej bardzo się różni od mikrobioty chorych na raka elita grubego, co potwierdza wyniki wcześniejszych badań: 125 gatunków występuje obficiej u chorych (106 znanych i 19 nieznanych), a 83 – u osób z grupy kontrolnej (53 znane i 30 nieznanych).
Wśród gatunków najobfitszych u chorych jest 5 podgatunków F. nucleatum: animalis, dwa różne podgatunki vincentii, nucleatum oraz polymorphum. Do tego dochodzą inne bakterie, powiązane z rakiem jelita grubego, takie jak P. micra i B. fragilis.
Działanie mikrobioty jelitowej w raku jelita grubego może obejmować regulację amoniaku w mikrośrodowisku guza.
Część bakterii jelitowych specyficznych dla raka jelita grubego należy do gatunków typowych dla jamy ustnej. Dotyczy to 21 ze 125 gatunków najobficiej występujących u chorych (16,8%), w tym 11 typowych dla płytki nazębnej.
30 % Częstotliwość występowania raka jelita grubego jest o 30% wyższa u mężczyzn.
60-65% Od 60 do 65% przypadków dotyczy osób, w których rodzinie ta choroba już wcześniej wystąpiła.
Część bakterii
Przede wszystkim ten duży zbiór danych poprawił dokładność przewidywania raka jelita grubego (CRC) na podstawie prostej próbki kału: obszar pod krzywą (AUC), miara wydajności modelu, osiąga obecnie 0,85 — co stanowi poprawę w stosunku do poprzednich badań, w których osiągnięto maksymalnie 0,81. Duża część tej zdolności przewidywania opiera się na bakteriach, które zazwyczaj pochodzą z jamy ustnej.
Autorzy wykazują również, że:
- biomarkery mikrobiologiczne są powiązane z obecnością guza,
- różnią się w zależności od stadium choroby: liczebność P. micra i F. nucleatum wzrasta już w stadium I CRC, podczas gdy Akkermansia muciniphila i Parabacteroides distasonis wzrastają w zaawansowanych stadiach, co sugeruje, że zmiany mikrobioty zachodzą w sposób ciągły i nasilają się wraz z postępem raka (sekwencja gruczolak–rak),
- różnią się one również w zależności od lokalizacji guza: na przykład trzy gatunki występujące w jamie ustnej były znacznie bardziej liczne w przypadku raka jelita grubego w okolicy proksymalnej.
40% Tylko 40% przypadków raka jelita grubego jest diagnozowanych przed wystąpieniem przerzutów, a przeżywalność jest najwyższa w przypadku wczesnego wykrycia guza.
5 lat W przypadku raka odbytnicy w stadium IV od 11% do 15% chorych przeżywa 5 lat.
Z wcześniejszych prac wynikało, że amoniak znajdujący się w środowisku guza uczestniczy w spadku liczby komórek T i rozroście guza.
Mimo że poprzez to badanie powiązań nie da się ustalić istnienia związku przyczynowo-skutkowego między mikrobiotą a rakiem jelita grubego, niezależne dane sugerują, że ma ona w nim udział.
Potwierdza ono wartość mikrobioty fekalnej jako biomarkera diagnostycznego i identyfikuje wzorce mikrobowe związane z rozrostem guza. Obserwacje te muszą zostać pogłębione w drodze badań mechanistycznych.
