Mikrobiota jelitowa i witamina D – czy mogą pomóc w leczeniu osteoporozy?

Związku witaminy D z osteoporozą nie trzeba już dowodzić. Współzależność mikrobioty jelitowej i osteoporozy jest coraz intensywniej badana. A co ze związkiem mikrobioty i witaminy D?

Pierwsze badanie potencjalnego związku między mikrobiotą, witaminą D i ciężką osteoporozą

Wszystko zaczęło się od prostej obserwacji klinicznej: u pacjentów dotkniętych ciężką osteoporozą występuje niskie stężenie 25(OH)D_{3 w} osoczu związane z nasilonymi zaburzeniami przewodu pokarmowego. Zespół chińskich badaczy postawił zatem hipotezę, że skład mikrobioty jelitowej może wpływać na wchłanianie witaminy D w jelitach. W celu weryfikacji hipotezy zrekrutowano 36 identycznie żywionych osób: 18 pacjentów dotkniętych osteoporozą i 18 cierpiących na ciężką osteoporozę.

Pomiary stężenia cholekalcyferolu (witaminy D3) i 25(OH)D_{3 w} osoczu oraz analiza składu mikrobioty jelitowej uczestników dały obiecujące wyniki.

Mikrobiota bardziej zróżnicowana u pacjentów z ciężką osteoporozą

Zróżnicowana mikrobiota zazwyczaj oznacza dobry stan zdrowia. Nie dotyczy to jednak osteoporozy i metabolizmu witaminy D. 

Wykazano już, że zróżnicowana mikrobiota ma związek ze zmniejszoną masą kostną (sidenote: Xu Z, Xie Z, Sun J, et al. Gut Microbiome Reveals Specific Dysbiosis in Primary Osteoporosis. Front Cell Infect Microbiol. 2020 Apr 21;10:160.Wang J, Wang Y, Gao W, Wang B, Zhao H, Zeng Y, Ji Y, Hao D
Wang J, Wang Y, Gao W, et al. Diversity analysis of gut microbiota in osteoporosis and osteopenia patients. PeerJ. 2017 Jun 15;5:e3450.  ) . Badanie, o którym mowa, wykazało z kolei, że pacjenci z ciężką osteoporozą mają mikrobiotę bardziej zróżnicowaną niż pacjenci z osteoporozą oraz obniżony poziom Bifidobacterium – bakterii uczestniczących we wchłanianiu niektórych tłuszczów i witamin lipofilnych w jelitach. Natomiast ilość bakterii Firmicutes jest u pacjentów z ciężką osteoporozą podwyższona. Podwyższony stosunek Firmicutes/Bacteroidetes jest z kolei potencjalnym wskaźnikiem dysbiozy. Może to tłumaczyć, dlaczego uczestnicy z ciężką osteoporozą cierpią na silniejsze zaburzenia przewodu pokarmowego.

Mikrobiota może uczestniczyć we wchłanianiu witaminy D w jelitach

Stężenia cholekalcyferolu i 25(OH)D₃ w osoczu są dodatnio skorelowane, a przy tym niższe u pacjentów z ciężką osteoporozą. Uczestnikom podawano identyczne posiłki, zatem stężenie 25(OH)D₃ zależy od ilości cholekalcyferolu wchłanianego w jelitach, na którą mikrobiota jelitowa może mieć wpływ. 

Różnice składu mikrobioty jelitowej związane z niskim stężeniem 25(OH)D₃ we krwi pacjentów chorych na ciężką osteoporozę sugeruje zatem udział niektórych bakterii jelitowych we wchłanianiu witaminy D w jelitach, co może sprzyjać przejściu osteoporozy w ciężką osteoporozę.