Gdy podróże prowadzą do oporności na antybiotyki

Jest to jedna z wad międzynarodowych podróży: uważa się, że między innymi sprzyjają one rozprzestrzenianiu się oporności na antybiotyki. Ponieważ wiedza na ten temat jest nadal bardzo fragmentaryczna (badania na małych kohortach, słabo scharakteryzowane mikroorganizmy itp.), pomimo zagrożenia, jakie stwarzają te oporności, zespół zbadał mikrobiotę 267 Amerykanów zrekrutowanych w 3 klinikach (Boston, Nowy Jork i Salt Lake City) przed podróżą zagraniczną i po niej. 

Dysbioza u podróżnych

Pierwszym wnioskiem z badania jest to, że podróże zakłócają mikrobiotę jelitową, ze znaczną utratą różnorodności drobnoustrojów u 61% podróżnych, przy czym odsetek ten różni się w zależności od kraju docelowego (od 42% podróżnych w Ameryce Środkowej do 76% w Ameryce Południowej).

Liczebność Escherichia spp. i kilku innych enterobakterii (Klebsiella, Enterobacter i Salmonella) wzrasta z powodu nabywania nowych szczepów, podczas gdy rodzaj Alistipes praktycznie zanika. Podróżowanie do Azji Południowej zwiększa ryzyko powrotu z „pasażerem na gapę”, natomiast picie niefiltrowanej wody z kranu lub wcześniejsze szczepienie przeciwko tyfusowi wydaje się ograniczać to ryzyko.

Kiedy oporność podróżuje

Jedna trzecia z 267 podróżnych zgłosiła biegunkę, z czego 18% leczono antybiotykami.

Przede wszystkim po powrocie z podróży 38% z 267 podróżnych nabyło co najmniej jeden z 3 rodzajów opornych bakterii, których dotyczyło to badanie: spośród nich 98% nabyło enterobakterie wytwarzające beta-laktamazy o rozszerzonym spektrum (sidenote: Enterobakterie wytwarzające beta-laktamazy o rozszerzonym spektrum działania (ESBL): Enterobakterie wytwarzające enzymy (laktamazy o rozszerzonym spektrum działania) zdolne do hydrolizy i powodowania oporności na różne rodzaje nowszych antybiotyków. Głównymi przedstawicielami są Klebsiella pneumoniae i Escherichia coli. Bakterie ESBL, stanowiące większość wieloopornych bakterii, są przyczyną potencjalnie poważnych infekcji i przepisywania antybiotyków o szerokim spektrum działania. Źródła:

Pitout JD, Laupland KB. Extended-spectrum beta-lactamase-producing Enterobacteriaceae: an emerging public-health concern. Lancet Infect Dis. 2008 Mar;8(3):159-66. doi: 10.1016/S1473-3099(08)70041-0. Et Vodovar D, Marcadé G, Raskine L et al. Entérobactéries productrices de bêta-lactamases à spectre élargi : épidémiologie, facteurs de risque et mesures de prévention [Enterobacteriaceae producing extended spectrum beta-lactamase: epidemiology, risk factors, and prevention]. La Revue de medecine interne, 34(11), 687–693. https://doi.org/10.1016/j.revmed.2012.10.365 ) (w 98% przypadków E. Coli), 18% enterobakterii opornych na kolistynę i 3% enterobakterii wytwarzających karbapenemazę.

Jakie są czynniki ryzyka rozwoju odporności? Wizyty u przyjaciół i krewnych, podróż do Azji Południowej i jedzenie surowych warzyw. Natomiast różnorodność jelitowa przed wyjazdem, obecność określonego taksonu bakterii, spożywanie żywności ulicznej i stosowanie antybiotyków nie zmieniły sytuacji.

Ograniczanie ryzyka  

Wśród oporności nabytych podczas podróży szczególnie godna uwagi była oporność na fluorochinolonę: ponad połowa (56%) podróżnych bez oporności przed podróżą powróciła z co najmniej jednym genem związanym z opornością na antybiotyk z tej klasy. Podsumowując, grupa 267 podróżnych powróciła do Stanów Zjednoczonych z 72 nowymi genami oporności, w tym 15 niepokojącymi z punktu widzenia zdrowia publicznego.

Wyniki sugerują, że należy wydawać ostrzeżenia (szczególnie w odniesieniu do miejsc o najwyższym ryzyku) i przypominać ludziom o właściwym postępowaniu (gotowaniu warzyw, mycia rąk itp.). I odwrotnie, modulowanie mikrobioty jelitowej przed podróżą (na przykład za pomocą probiotyków) nie ma żadnej wartości dodanej w tym konkretnym przypadku.