Antybiotyki a cięcie cesarskie: wpływ na mikrobiotę niemowlęcia

Antybiotyki

Przed nacięciem, a nie po zaciśnięciu pępowiny: to moment obecnie zalecany do profilaktycznej antybiotykoterapii u kobiet rodzących przez cesarskie cięcie. Czy jednak takie działanie może pogłębić zaburzenia mikrobioty jelitowej dziecka związane z tym rodzajem porodu? Wyniki badania opublikowane w Gut¹ wydają się uspokajające.

O tym artykule

Opublikowano 08 Marzec 2022

Zaktualizowano 07 Marzec 2025

U kobiet rodzących przez cesarskie cięcie profilaktyka antybiotykowa zmniejsza ryzyko wystąpienia poważnych powikłań infekcyjnych o 60–70%². Podanie antybiotyku przed nacięciem, a nie po zaciśnięciu pępowiny, dodatkowo zmniejsza częstość występowania zapalenia macicy i ogólną zapadalność na infekcje³. Takie podejście jest więc dziś szeroko zalecane, ale naraża dziecko na antybiotyki przed urodzeniem, co może mieć potencjalne skutki dla jego zdrowia i rozwoju mikrobioty. Holenderscy badacze postanowili sprawdzić, czy przyczynia się ono do zmiany kolonizacji bakteryjnej dzieci urodzonych przez cesarskie cięcie.

W ich randomizowanym, kontrolowanym badaniu wzięło udział 40 kobiet rodzących przez cesarskie cięcie, które otrzymały profilaktycznie antybiotyk (cefuroksym 1500 mg), połowa z nich 30 min przed nacięciem, druga połowa po zaciśnięciu pępowiny, oraz 23 kobiety rodzące drogą pochwową jako grupa kontrolna. Mikrobiota jelitowa wszystkich niemowląt była analizowana w 1., 7. i 28. dniu po urodzeniu oraz w 3. roku życia za pomocą sekwencjonowania 16S RNA i metagenomu typu shotgun.

Dysbioza w miesiącu po porodzie przez cesarskie cięcie

Podobnie jak w wielu innych badaniach badacze znaleźli znaczące różnice między florą jelitową w pierwszym miesiącu życia dzieci urodzonych przez cesarskie cięcie i tych, które przyszły na świat drogą pochwową. Zaobserwowali niższy wskaźnik różnorodności Shannona (względne bogactwo gatunkowe i liczebność), ze spadkiem udziału bakterii z rodzajów Bacteroides i Bifidobacterium oraz wzrostem udziału bakterii z typu Proteobacteria, a w szczególności Firmicutes. Różnice te jednak zanikały w wieku 3 lat.

Uznane za jedno z największych osiągnięć medycyny XX wieku antybiotyki uratowały życie milionom ludzi. Ale jednocześnie uderzają w naszą mikrobiotę, powodując dysbiozę. Przyjrzyjmy się tej obosieczności.

Dwie twarze antybiotyków

Niszcząc bakterie odpowiedzialne za infekcje, uderzają również w mikrobiotę i p…

Brak wpływu antybiotykoterapii przed nacięciem

Głównym wnioskiem z badania jest brak istotnych różnic w składzie typów i rodzajów bakterii mikrobioty jelitowej pomiędzy dwiema grupami dzieci urodzonych drogą cięcia cesarskiego na jakimkolwiek etapie pomiędzy 1. dniem a 3. rokiem życia. Praca ta, choć oparta na niewielkiej grupie kobiet, sugeruje, że profilaktyka antybiotykowa przed nacięciem nie jest dodatkowym czynnikiem zmieniającym mikrobiotę jelitową dzieci urodzonych przez cesarskie cięcie.

Czym jest Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach?

Co roku od 2015 r. WHO organizuje Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach, którego celem jest podnoszenie poziomu wiedzy o ogólnej odporności na mikroorganizmy.

Kampania ta, realizowana w dniach 18-24 listopada, zachęca społeczeństwo, pracowników służby zdrowia i decydentów do ostrożnego stosowania antybiotyków, aby zapobiec dalszemu szerzeniu się oporności na nie.

Źródła

^{1. Dierikx T, Berkhout D, Eck A, et al. Influence of timing of maternal antibiotic administration during aesarean section on infant microbial colonization : a randomised controlled trial. [published online ahead of print, 2021 Nov 21]. Gut. 2021; gutjnl-2021-324767.}

^{2. Smaill FM, Grivell RM. Antibiotic prophylaxis versus no prophylaxis for preventing infection after cesarean section. Cochrane Database Syst Rev. 2014;2014(10):CD007482.}

^{3. Boselli E, Bouvet L, Rimmelé T et al. Antibioprophylaxie pour césarienne avant incision ou après clampage du cordon ? Méta-analyse. Annales françaises d’Anesthésie et de réanimation, 2009 ; 28-(10), 855-867.}

Tagi