Mikrobiota niemowlęcia: dziedziczy się ją także od ojca

Zdrowie dziecka

O ile matka jest pierwszym źródłem mikroorganizmów zasiedlających przewód pokarmowy noworodka podczas porodu siłami natury, o tyle ojciec również uczestniczy w budowie mikrobioty dziecka, a udział ten rośnie w kolejnych miesiącach życia potomka. To uzupełnienie mikrobioty ma fundamentalne znaczenie w przypadku dzieci urodzonych przez cesarskie cięcie, częściowo pozbawionych flory matki.

O tym artykule

Opublikowano 27 Listopad 2024

Zaktualizowano 28 Listopad 2024

Podczas porodu noworodek przejmuje od swojej matki część jej flory pochwowej i fekalnej. W przypadku cesarskiego cięcia proces ten zostaje jednak zaburzony, co ułatwia kolonizację organizmu przez patogeny.

Trzeba jeszcze odpowiedzieć na wiele pytań dotyczących pierwszej mikrobioty przewodu pokarmowego. Jak przebiega proces zasiedlania przez nią przewodu pokarmowego? Skąd pochodzą pozostałe mikroorganizmy?

Przecież od matki dziecko dostaje tylko połowę swojej mikrobioty. Naukowcy – na podstawie podejrzeń, że ojcowie odgrywają tutaj jakąś rolę – postanowili przyjrzeć się procesowi przekazywania mikrobioty jelitowej matki i ojca dziecku oraz jego przebiegowi ¹. W tym celu przebadali dane 53 rodzin niemowląt urodzonych siłami natury i 21 urodzonych przez cesarskie cięcie pochodzących z podłużnej kohorty fińskiej HELMi ² a także 7 rodzin z kohorty SECFLOR ³ cohort (dzieci urodzonych przez cesarskie cięcie, którym podano FMT (sidenote: Przeszczep mikrobioty jelitowej (FMT) Procedura terapeutyczna mająca na celu przywrócenie mikrobioty jelitowej poprzez przeniesienie bakterii kałowych od zdrowego dawcy do biorcy. Więcej informacji https://www.science.org/doi/10.1126/scitranslmed.abo2750 ) ).

1/4 Porody przez cesarskie cięcie stanowią obecnie ponad jedną czwartą porodów na świecie. ¹

Mikrobiota ojca: stabilna, komplementarna

Próbki pobrane od niemowląt, matek i ojców sugerują, że transmisja mikrobioty ojca uzupełnia posiew otrzymany od matki.

Jednak co najważniejsze wkład matki maleje po początkowym zaszczepieniu mikrobiotą dziecka przy porodzie, a w przypadku cesarskiego cięcia zostaje on zakłócony, ociec zaś jest stabilnym źródłem mikrobioty jelitowej dziecka niezależnie od metody porodu.

I to ważnym źródłem, bo gdy dziecko zdmuchuje pierwszą świeczkę na urodzinowym torcie, wkład ojca jest porównywalny do wkładu matki. Badanie to wykazało również, że szczepy macierzyńskie i ojcowskie rzadko się pokrywają, co podkreśla komplementarność tych dwóch źródeł składających się na mikrobiotę zaczynającego życie dziecka.

Dane te podkreślają ważną rolę ojca jako źródła mikroorganizmów – tym ważniejszą, że w przypadku porodu przez cesarskie cięcie matkom profilaktycznie podaje się antybiotyki. Nienaruszona flora ojca nabiera wtedy fundamentalnego znaczenia.

60% zapytanych osób nie wie, że metoda porodu wpływa na mikrobiotę jelitową noworodka. ⁴

FMT: mikrobiota fekalna lepsza od pochwowej

Stwierdzono też, że transplantacja mikrobioty fekalnej matki rekompensuje skutki cesarskiego cięcia (w przeciwieństwie do transferu mikrobioty mniej zróżnicowanej od mikrobioty jelitowej mikrobioty pochwy, którego efekty okazały się ograniczone):

bogactwo mikrobioty noworodka zostaje odtworzone – rośnie zwłaszcza ilość Bacteroides (B. dorei, B. fragilis i B. vulgatus) oraz Bifidobacterium (B. adolescentis, B. pseudocatenulatum i B. longum),
kolonizacja przez patogeny, takie jak Clostridium perfringens, Clostridium perfringens, Enterococcus faecalis, Klebsiella oxytoca, Klebsiella pneumoniae zostaje ograniczona;
efekty są trwałe (utrzymują się co najmniej przez rok).

Badacze stwierdzili też, że pierwszeństwo w kolonizacji mają bakterie zdolne do rozkładu cukrów zawartych w mleku matki. Wszystkie te szczepy można by w przyszłości uwzględnić w probiotykach dla noworodków.