Glikany i mikrobiota pochwy – czy zapobiegają przedwczesnym porodom?
Badanie poświęcone1 interakcjom między mikrobiotą pochwy a glikanami gospodarza ujawnia, w jaki sposób powiązania te wpływają na kolonizację bakteryjną i konkurencję między gatunkami, a w efekcie na zdrowie reprodukcyjne kobiet.
Sekcja dla ogółu społeczeństwa
Znajdź tutaj swoją dedykowaną przestrzeń
O tym artykule
Glikany – cząsteczki cukrów znajdujące się na powierzchni komórek i w wydzielinach ludzkiego organizmu (w tym w wydzielinie pochwy) – są rozpoznawane przez przeciwciała, (sidenote: Lektyny termin „lektyna” (od łacińskiego słowa oznaczającego „wybierać”) utworzyli Boyd i Shapeleigh (1954). Oznacza on zróżnicowaną kategorię (gliko)protein, głównie pochodzenia roślinnego. Mimo szerokiego zakresu właściwości fizykochemicznych i aktywności biologicznych lektyny mają pewną wspólną cechę odpowiedzialną za ich różnorodne oddziaływania biologiczne, biochemiczne i immunochemiczne: z wysokim podobieństwem i specyfiką łączą się z mono- i oligosacharydami węglowodanów złożonych (czyli z glikanami) w roztworach, na powierzchni komórek, organellach komórkowych i wycinkach tkanki. Źródło: Vierbuchen, M. (1991). Lectin Receptors. In: Seifert, G. (eds) Cell Receptors. Current Topics in Pathology, vol 83. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-642-75515-6_10 ) i białka wiążące węglowodany. Na przykład w pochwie glikany gospodarza modulują kolonizację dokonywaną przez mikroorganizmy, służąc jednocześnie za punkty przyczepu i adhezji oraz źródła substancji odżywczych.
13,4 W 2020 r. 13,4 mln noworodków przyszło na świat przedwcześnie (tzn. przed upływem 37. tygodnia ciąży).²
900,000 W 2019 r. powikłania związane z wcześniactwem spowodowały prawie 900 000 zgonów, co uczyniło z nich najczęstszą przyczynę śmierci dzieci w wieku poniżej 5 lat.²
Aby lepiej zrozumieć interakcje między tymi ludzkimi glikanami a głównymi chorobotwórczymi bakteriami bytującymi w pochwie i związanymi ze zdrowiem reprodukcyjnym, badacze stworzyli „chipy” glikanowe i przebadali adhezję bakterii in vitro, w środowisku od kwaśnego (pH = 4) do neutralnego (pH = 7), aby odzwierciedlić rzeczywiste wartości pH obserwowane w kobiecych pochwach.
Wachlarz białek wiążących glikany
Wyniki wykazują, że badane bakterie są w stanie się łączyć – mocniej lub słabiej – z kilkoma typami glikanów. Ponadto – jak wynika z wcześniejszych prac tego zespołu – wydaje się, że patogeny dysponują obszerniejszym zestawem białek wiążących te glikany w porównaniu z gatunkami komensalnymi.
Niektóre z tych wiązań są wspólne dla różnych bakterii – z wyjątkiem kilku glikanów profile wiązań gatunków komensalnych Lactobacillus crispatus i L. iners oraz bakterii potencjalnie chorobotwórczych, takich jak Gardnerella vaginalis i Streptococcus agalactiae, pokrywają się, co może oznaczać na konkurencyjne wiązanie.
Natomiast inne wiązania są bardzo specyficzne: Fusobacterium nucleatum wykazuje preferencję dla glikanów zakończonych galaktozą, z kolei S. agalactiae to jedna z niewielu bakterii wiążących się z glikanami zakończonymi kwasem hialuronowym.
3/4 Trzech czwartych tych zgonów można by uniknąć, używając powszechnie stosowanych, niedrogich środków.²
4–16% W 2020 r. wskaźnik przedwczesnych porodów wynosił w różnych krajach od 4% do 16%.²
Czy mamy w perspektywie terapie oparte na glikanach?
Wyniki te otwierają drogę do rozwoju terapii opartych na glikanach, które pozwolą blokować adhezję patogenów lub ułatwić kolonizację dokonywaną przez probiotyki. Celem jest obniżenie zachorowalności na bakteryjne zapalenie pochwy, częstotliwości przedwczesnych porodów oraz związanych z nimi powikłań występujących u noworodków.
