Transplantacja mikrobioty kałowej

Przeszczep mikrobioty polega na przeszczepieniu zdrowej mikrobioty pacjentowi w celu przywrócenia ekosystemu mikrobiologicznego.

Przeszczepy mikrobioty jelitowej stanowi dobrze znany zabieg interwencyjny, przeprowadzany od dawna – pierwsze doniesienia o jego zastosowaniu pojawiają się w Chinach w IV wieku. Niemniej jednak dopiero niedawno przeprowadzono badanie, które całkowicie zwalidowało tę praktykę stosowaną w leczeniu zakażeń Clostridium difficile, czyli choroby, do leczenia której jest on obecnie zalecany przez organy służby zdrowia (w Europie1 oraz w Stanach Zjednoczonych2). 
Zabieg ten opiera się na wykorzystaniu zawiesiny świeżego albo zamrożonego płynnego stolca pobranego od zdrowego dawcy, którą wprowadza się do układu pokarmowego, głównie przez dolny odcinek układu pokarmowego za pośrednictwem lewatywy albo przez górny odcinek układu pokarmowego za pośrednictwem sondy nosowo-jelitowej (przedmiotem badań było również podanie w postaci bardziej praktycznych kapsułek3).

Skuteczność i wskazania

Przeszczepy flory jelitowej jest skuteczny w 80% do 90% przypadków w leczeniu zakażeń Clostridium difficile (w tym przypadku skuteczność definiuje się jako leczenie biegunki bez nawrotu przez 10 tygodni). Wyniki te są lepsze niż w przypadku antybiotyków⁴. Choć konkretne mechanizmy działania tej metody leczenia nie zostały całkowicie poznane, wydaje się, że przeszczepienie zdrowej mikrobioty działa poprzez wprowadzenie konkurencji ekologicznej o substancje odżywcze z Clostridium difficile. Przedmiotem badań jest również zastosowanie w przypadku innych chorób: opisywano przypadki pacjentów z przewlekłymi nieswoistymi zapaleniami jelit (NZJ) leczonych tą metodą5, jak również pacjentów z zespołem jelita drażliwego6 i otyłością7. Niemniej jednak technika ta jest zbyt młoda, aby można było prawidłowo ocenić potencjalne wtórne działania i skuteczność długoterminową.

Sources :

1. Debast SB et al. European Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases: update of the treatment guidance document for Clostridium difficile infection. Clin Microbiol Infect. 2014 ; 20 (Suppl 2) : 1-26. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24118601

2. Surawicz et al. Guidelines for diagnosis, treatment, and prevention of Clostridium difficile infections. Am J Gastroenterol 2013 ; 108 : 478-98 ; quiz 499. Guidelines for diagnosis, treatment, and prevention of Clostridium difficile infections. Am J Gastroenterol 2013 ; 108 : 478-98 ; quiz 499 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23439232 

3.  Youngster I. et al. Oral, Capsulized, Frozen Fecal Microbiota Transplantation for Relapsing Clostridium difficile Infection. JAMA 2014 ; 312(17) : 1772-1778. http://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/1916296

4. Van Nood E. et al. Duodenal infusion of donor feces for recurrent Clostridium difficile. N Engl J Med 2013 ; 368 : 407-15. http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1205037

5. Colamn RJ et al. Fecal microbiota transplantation as therapy for inflammatory bowel disease: a systematic review and meta-analysis. J Crohns Colitis 2014 ; 8 : 1569-81. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25223604

6. Noortje G Rossen  et al. Fecal microbiota transplantation as novel therapy in gastroenterology: A systematic review. World J Gastroenterol. 2015 ; 21(17) : 5359–5371. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4419078/

7. Vrieze A. et al. Transfer of intestinal microbiota from lean donors increases insulin sensitivity in individuals with metabolic syndrome. Gastroenterology 2012 ; 143 : 913-6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22728514

Autres sources :

La transplantation de microbiote fécale et son encadrement dans les essais cliniques – Mars 2014 – ANSM. http://ansm.sante.fr/var/ansm_site/storage/original/application/5e5e01018303790194275ded0e02353c.pdf