Mikrobiota układu moczowego: nowa nadzieja w walce z rakiem prostaty?

Rak prostaty, będący drugim najczęstszym nowotworem u mężczyzn na świecie, jest również piątym najbardziej śmiertelnym nowotworem z liczbą ponad 375 000 zgonów w 2020 roku². Mimo tych danych rak prostaty charakteryzuje się bardzo zróżnicowanym rozwojem (w Stanach Zjednoczonych 5-letnie przeżycie jest szacowane na 90%¹).
Dziś podstawowym wyznacznikiem decyzji o leczeniu jest stopień agresywności nowotworu. Ocenia się go m.in. w skali Gleasona po biopsji, zabiegu inwazyjnym. Identyfikacja markerów moczowych, które w połączeniu z danymi klinicznymi mogą wykryć agresywne formy choroby, jest więc przedmiotem dużego zainteresowania lekarzy.

Mikrobiota układu moczowego badana za pomocą obrazowania molekularnego i genomiki

Badania wykazały już związek między rakiem prostaty a określonym profilem drobnoustrojów w moczu, ale także różnice w środowisku bakterii prostaty według skali Gleasona. To właśnie do mikrobiomu prostaty i układu moczowego, który wciąż jest niekompletnie scharakteryzowany, zwrócili się brytyjscy naukowcy, aby zbadać jego potencjał prognostyczny¹. Wykorzystując takie narzędzia jak mikroskopia fluorescencyjna, beztlenowa kultura bakterii i sekwencjonowanie genomowe, naukowcy przeanalizowali próbki moczu i wydzieliny tkankowej prostaty zebrane od ponad 600 osób badanych w szpitalu z powodu podejrzenia raka prostaty lub hematurii. Badanych podzielono na grupy kliniczne, a pacjentów z rozpoznanym rakiem prostaty podzielono według skali d’Amico.

Bakterie beztlenowe związane z progresją nowotworu 

Naukowcy wykazali istotny związek między obecnością bakterii w moczu a zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka prostaty. Odkryli również cztery nowe gatunki bakterii w próbkach moczu, wydzielinach gruczołu krokowego oraz tkankach należących do Firmicutes (Fenollaria sp. nov. et Peptoniphilus sp.nov), Actinobacteria (Varibaculum sp.nov) oraz Bacteroidetes (Porphyromonas sp.nov). Pięć gatunków bakterii beztlenowych, w tym trzy nowe bakterie, było związanych z 2,6-krotnym wzrostem ryzyka wystąpienia niekorzystnych wyników leczenia. Mogą one służyć jako potencjalne biomarkery prognostyczne.

Potencjalne rokowanie, wręcz terapeutyczne, które stymuluje kontynuację pracy

Naukowcy wysunęli hipotezę: te beztlenowe bakterie miałyby działać na pewne procesy metaboliczne.
Podobnie jak przemiana cholesterolu w androstendion, prekursor testosteronu, który stymuluje wzrost guza, czy rozkład cytrynianu, znanego markera agresywności raka prostaty. Związek przyczynowy między nadmierną obecnością tych bakterii u pacjentów a postępem choroby nie może jednak zostać na tym etapie ustalony.