Mikrobiota jelitowa: wspólny mianownik zaburzeń psychiatrycznych?

Czy zdrowie psychiczne można ocenić na podstawie zaburzeń mikrobioty jelitowej? A jeżeli tak, czy tego rodzaju biomarkery umożliwiają rozróżnienie różnych zaburzeń? Tak i nie. Taki wniosek można wyciągnąć z metaanalizy 59 badań przypadków kontrolnych ukierunkowanych na osiem zaburzeń psychiatrycznych, wśród których najbardziej reprezentowane były depresja, schizofrenia, psychoza, zaburzenia dwubiegunowe i anoreksja. O ile istnieją biomarkery na poziomie mikrobioty jelitowej wspólne dla zaburzeń psychicznych, to jednak z danych analitycznych nie wynika żadna specyfika dla konkretnych ich typów.

Niewielki wpływ na bogactwo mikroflory…

Aby uzyskać taki wynik, autorzy przeprowadzili porównanie między grupami w zależności od względnej liczebności bakterii jelitowych pod kątem:

• różnorodności alfa (sidenote: Różnorodność α Pomiar wskazujący różnorodność w jednej próbie, tj. liczbę różnych gatunków występujących u jednej osoby. Hamady M, Lozupone C, Knight R. Fast UniFrac: facilitating high-throughput phylogenetic analyses of microbial communities including analysis of pyrosequencing and PhyloChip data. ISME J. 2010 Jan;4(1):17-27. ) (34 badania) i 
• różnorodności beta (sidenote: Różnorodność β Pomiar wskazujący różnorodność gatunków między próbami, pozwala ocenić zmienną różnorodność mikrobioty między osobami. Hamady M, Lozupone C, Knight R. Fast UniFrac: facilitating high-throughput phylogenetic analyses of microbial communities including analysis of pyrosequencing and PhyloChip data. ISME J. 2010 Jan;4(1):17-27. ) (43 badania).

Różnorodność alfa była wyraźnie ograniczona wyłącznie u pacjentów z zaburzeniami dwubiegunowymi. Ponadto nie dostrzeżono żadnej różnicy na poziomie wskaźników różnorodności mierzących jednocześnie różnorodność i równomierną dystrybucję między występującymi gatunkami, tj. wskaźników Shannona (zgłoszonych w 29 badaniach) i Simpsona (zgłoszonych w 11 badaniach). 

Jeżeli chodzi o różnorodność beta, wyniki pokazują podobne w strukturze filogenetycznej różnice u pacjentów cierpiących na depresję i psychozę/schizofrenię w stosunku do próby kontrolnej. Autorzy odnotowali jednak, że metoda klasyfikacji pacjentów na podstawie objawów lub diagnozy mogła mieć wpływ na ten wynik.

…ale wyraźne zmiany składu

Badanie pokazało również względnie stałe dysbiozy u chorych, takie jak:

• zmniejszenie liczebności Faecalibacterium (w 15 z 17 badań dotyczących tego gatunku),
• zmniejszenie liczebności Coprococcus (w 10 badaniach na 10),
• zwiększenie liczebności Eggerthella (w 10 badaniach na 11).

Biomarkery mikrobiotyczne i zaburzenia psychiczne: bez pochopnych wniosków

Autorzy stwierdzili zatem, że występują zakłócenia mikrobioty wspólne dla depresji, zaburzeń dwubiegunowych, stanów lękowych, psychozy i schizofrenii: 

• zubożenie liczebności bakterii o działaniu przeciwzapalnym wytwarzających maślan i 
• większa liczebność bakterii sprzyjających stanom zapalnym.

Jest to wspólny mianownik, który mógłby otworzyć drogę do terapii transdiagnostycznej skoncentrowanej na podobnych dysbiozach.