Depresja: czy mikrobiota jelitowa pomaga w dokładniejszej diagnozie?

Wiele prowadzonych w ostatnich latach badań analizuje związek między dysbiozą jelit a depresją – zaburzeniem dotykającym ponad 300 milionów osób na całym świecie. Dwa niedawne badania potwierdzają rolę mikrobioty jelit w depresji.

Układ endokannabinoidowy: ogniwo wiążące depresję z mikrobiotą jelit

W badaniu przeprowadzonym przez Instytut Pasteura, CNRS i INSERM myszy nie poddane uprzednio terapii otrzymały przeszczep mikrobioty kałowej (FMT) myszy zdrowych lub myszy, u których wywołano depresję przy użyciu modelu nieprzewidywalnego chronicznego łagodnego stresu (ang. UCMS). Następnie poddano analizie mikrobiotę jelit, metabolizm wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz neurogenezę w hipokampie (obszarze mózgu grającym dużą rolę w powstawaniu objawów depresji). Badanie wykazało, że objawy występujące u myszy UCMS (u których zaobserwowano osłabienie neurogenezy w hipokampie oraz zaburzenia nastroju) zostały przeniesione na myszy poddane przeszczepowi. Analiza metabolomu myszy wykazała zaburzenie metabolizmu kwasów tłuszczowych, a dokładniej deficyty prekursorów lipidowych kannabinoidów endogenicznych powodujące zmianę czynności układu endokannabinoidowego w mózgu, co prowadzi do depresji. Zwiększenie ilości kannabinoidów endogenicznych poprzez blokadę farmakologiczną rozkładających je enzymów lub poprzez dietę umożliwia złagodzenie objawów depresji u myszy, które otrzymały FMT od myszy UCMS. Wzrost ilości kannabinoidów endogenicznych powoduje również przywrócenie neurogenezy w hipokampie tych myszy. Ponadto u myszy UCMS i biorców zaobserwowano dysbiozę jelitową charakteryzującą się zmniejszeniem liczebności bakterii z rodzaju Lactobacillus. Podawanie bakterii Lactobacillus myszom UCMS w pożywieniu powoduje także odtworzenie poziomu kannabinoidów endogenicznych w mózgu oraz neurogenezy w hipokampie, co redukuje zaburzenia nastroju. Badania na gryzoniach dostarczają nowy model mechanistycznego wyjaśnienia udziału mikrobioty jelitowej w depresji za pośrednictwem kannabinoidów endogenicznych. Innym wnioskiem płynącym z tego badania jest to, że dieta lub podawanie probiotyków może skutecznie pomóc w walce z objawami tej choroby.

Biomarkery jelitowe – droga do bardziej precyzyjnej diagnozy?

W drugim, chińsko-amerykańskim badaniu naukowcy zidentyfikowali 3 bakteriofagi, 47 gatunków bakterii i 50 metabolitów, których znaczna liczebność w stolcu stanowiła różnicę między pierwszą grupą złożoną ze 118 nieleczonych pacjentów cierpiących na silne zaburzenie depresyjne a grupą 118 zdrowych osób. Analiza drugiej grupy walidacyjnej (38 leczonych pacjentów z silnym zaburzeniem depresyjnym i 38 osób zdrowych) wykazała, że stosowanie 6 biomarkerów (2 bakterie, 2 fagi i 2 metabolity) pozwala odróżnić pacjentów cierpiących na silne zaburzenie depresyjne od osób zdrowych z dokładnością przekraczającą 90% w obu grupach. Ponadto badacze stwierdzili, że zawartość GABA i niektórych jego metabolitów w stolcu była niższa u pacjentów dotkniętych silnym zaburzeniem depresyjnym. Wyniki te sugerują, że poziom GABA w stolcu pacjentów może być regulowany przez panel bakterii jelitowych, które z kolei mogą uczestniczyć w rozwoju ciężkich zaburzeń depresyjnych. Wyniki te wskazują nowe kierunki poznania patogenezy tej choroby. Pomagają one również w doskonaleniu diagnostyki – obecnie błędnej lub niepełnej – w oparciu o mikrobiotę jelit.

Polecane przez naszą społeczność