Mikrobiota jelitowa osób starszych i immunoterapia: potężny sojusz przeciwrakowy

Wprawdzie immunoterapia zrewolucjonizowała leczenie raka, jej problemem jest bardzo nierówna u poszczególnych pacjentów skuteczność. Wygląda na to, że mikrobiota jelitowa ma z w tym udział: jej skład może modulować odpowiedź odpornościową w walce z nowotworem. W ostatnich latach wypróbowano różne manipulacje mikrobiotą jelitową, między innymi poprzez transplantację mikrobioty fekalnej (FMT). Badanie przeprowadzone w Chinach ¹ wykazało wbrew oczekiwaniom, że mikrobiota starszych dawców może być szczególnie korzystna pod względem odpowiedzi na immunoterapię.

Lepsze wyniki u starszych pacjentów

Aby dojść do tego wniosku, badacze najpierw przeprowadzili metaanalizę 25 badań obejmujących 2985 pacjentów. Wynik: osoby starsze dotknięte nowotworami lepiej reagują na immunoterapię i mają lepsze rokowania przeżycia po zakończeniu leczenia. Regresja wykazuje nawet niemal liniową relację między wiekiem a przeżyciem bez postępów choroby. Przełom występuje w wieku 60 lat: przed jego osiągnięciem im pacjent młodszy, tym słabsze efekty. Natomiast im więcej czasu mija od sześćdziesiątych urodzin, tym bardziej wyniki wykraczają ponad średnią.

Ścieżka odpornościowa

Aby poznać mechanizmy tego zjawiska, badacze przyjrzeli się celowi immunoterapii: układowi odpornościowemu. Wykazano, że starzeniu się towarzyszy narastająca dysfunkcja układu odpornościowego oraz zjawisko, które uznano za spadek liczby limfocytów T z biegiem lat. Ale tym związanym ze starzeniem się zaburzeniom limfocytów T może zaradzić mikrobiota jelitowa, gdyż FMT mikrobioty jelitowej pobranej od dawców poprawia odpowiedź na immunoterapię niezależnie od wieku biorcy.

Jakie bakterie?

Jakie bakterie jelitowe dają nadzieję na lepszą odpowiedź na leczenie? Enterotyp (sidenote: Enterotyp Konkretny typ składu mikrobioty bakteryjnej jelit specyficzny dla człowieka, podobnie jak grupy krwi. U ludzi wyróżniono trzy jego typy, charakteryzujące się po kolei dominacją rodzajów Bacteroides, Prevotella lub Ruminococcus. ) wykazuje tendencję do wzbogacania się z wiekiem. Charakteryzują go Bacteroides, Clostridiales, Bilophila i Faecalicatena. 

Seria doświadczeń na modelu mysim potwierdza jego potencjał: transplantacja fekalna tego specyficznego enterotypu – niezależnie od tego, czy został on pobrany od dawcy w starszym wieku, czy od dawcy młodego (u młodych ten enterotyp też występuje, ale mniej obficie) – modyfikuje mikrobiotę jelitową myszy-biorczyń i poprawia odpowiedź myszy na immunoterapię (guz rośnie wolniej pod względem wielkości i wagi). Jak? Zwiększając cytotoksyczność limfocytów T.