Każdy ma własną mikrobiotę skóry

Zdrowie skóry

Skóra – czwarta pod względem intensywności zasiedlenia przestrzeń w organizmie ludzkim2 – jest domem dla złożonej społeczności mikroorganizmów.2 Bakterie, grzyby, pasożyty i wirusy żyją na niej w unikatowej równowadze, innej dla każdego człowieka, tak niepowtarzalnej, że niektórzy badacze przywodzą na myśl indywidualny mikrobowy identyfikator.5

Sekcja dla ogółu społeczeństwa

Znajdź tutaj swoją dedykowaną przestrzeń

Staphylococcus epidermidis

O tym artykule

Opublikowano 21 Kwiecień 2021
Zaktualizowano 22 Lipiec 2024

Na każdym z nas żyje nie jedna, ale wiele mikrobiot skórnych. Mikrobiota wykazuje różnice „poziome” między poszczególnymi okolicami ciała (twarz, pachy itp.), ale również „pionowe” występujące w poszczególnych warstwach nabłonka tworzących skórę.

BAKTERIE, GRZYBY, WIRUSY I PASOŻYTY

Mimo swojej łatwej dostępności mikrobiota skórna wciąż jest słabo poznana. Jest niezbyt liczna w porównaniu z jelitem grubym. Liczebnością wynoszącą 1011 bakterii przypomina raczej jelito cienkie.1 Mikrobiota skórna jest zatem czwarta pod względem liczby mikroorganizmów po przewodzie pokarmowym, jamie ustnej i pochwie.2

Obejmuje ona kilka rodzajów bakterii (Actinobacteria, Firmicutes, Proteobacteria i Bacteroidetes), archeony i różne gatunki grzybów, głównie z rodzaju Malassezia.2,3 Wśród zidentyfikowanych gatunków bakterii są przede wszystkim Cutibacterium acnes i Staphylococcus epidermidis, przy czym ich szczepy różnią się u poszczególnych osób; zależą również od stanu skóry (patologicznego lub nie) i od miejsca pobrania próbki.3,6

Na skórze zdrowych osób wykryto również wirusy (papillomawirusy, adenowirusy i inne), choć są one jeszcze słabo opisane,2 a także fagi zwalczające C. acnes i S. epidermidis, co sugeruje istnienie złożonego wiromu. Jeszcze rzadziej opisywane są niezbyt liczne pasożyty (roztocza takie jak nużeniec i inne).3

ZMIENNOŚĆ „POZIOMA” ZALEŻNA OD OKOLIC CIAŁA

Skóra nie jest jednorodnym habitatem: jej powierzchnia jest kwaśna, słona i natleniona, natomiast wgłobienia, w których znajdują się mieszki włosowe, oferują środowisko beztlenowe i bogate w lipidy.6

W oparciu o kryteria takie jak pH, temperatura, wilgotność, intensywność wydzielania potu i zawartość lipidów wyróżnia się zazwyczaj trzy główne nisze:1,3,4

  • strefy łojowe (twarz, klatka piersiowa, plecy) wydzielające bogate w lipidy sebum; - strefy suche;
  • strefy suche (przedramię, dłonie);
  • strefy wilgotne (pachy, zgięcie łokcia, nozdrza, tylna strona kolana i pachwiny), w których liczne gruczoły potowe uczestniczą w termoregulacji (pot), zakwaszają skórę i wydzielają antybakteryjne peptydy.

Niektórzy autorzy wyróżniają czwartą strefę, którą są stopy (przestrzenie między palcami, paznokcie i pięty)4 (patrz tabela).

Obszary te to nisze ekologiczne sprzyjające rozwojowi unikatowej społeczności mikroorganizmów. Strefy najbardziej eksponowane i suche, takie jak dłonie, są najbardziej zróżnicowane. Mikrobiota skóry wilgotnych, bogatych w pot pach jest zdominowana przez rodzaje Corynebacterium i Staphylococcus, natomiast okolice bogate w lipidy – takie jak twarz – zasiedla mikrobiota znacznie mniej urozmaicona (bakterie Cutibacterium, grzyby z rodzaju Malassezia, roztoczDemodex folliculorum).3

Mikrobioty poszczególnych okolic różnią się również liczebnością, od 102 bakterii na cm2 na czubkach palców i plecach do 106 bakterii na cm2 na czole i pod pachami.2

ZMIENNOŚĆ „PIONOWA” ZALEŻNA OD WARSTW SKÓRY

Długo panowało przekonanie, że mikroorganizmy skórne bytują tylko na naskórku, w mieszkach włosowych oraz gruczołach łojowych i potowych. Mikroorganizmy żyją jednak również w głębszych warstwach skóry, to jest w skórze właściwej i znajdującej się pod nią tkance tłuszczowej.2

Na powierzchni im grubsza warstwa rogowa, tym mniej mikroorganizmów się na niej znajduje.1

Następnie – w kierunku od warstw górnych do obszarów podskórnych – mikrobiota ewoluuje i stopniowo traci indywidualną specyfikę.4,5

W skórze właściwej i podskórnej tkance tłuszczowej więcej jest proteobakterii, natomiast Actinobacteria i Firmicutes są reprezentowane słabiej niż na naskórku.2

Źródła

1 Ederveen THA, Smits JPH, Boekhorst J et al. Skin microbiota in health and disease: From sequencing to biology. J Dermatol. 2020 Oct;47(10):1110-1118.

2 Egert M, Simmering R, Riedel CU. The Association of the Skin Microbiota With Health, Immunity, and Disease. Clin Pharmacol Ther. 2017 Jul;102(1):62-69.

3 Barnard E, Li H. Shaping of cutaneous function by encounters with commensals. J Physiol. 2017 Jan 15;595(2):437-450.

4 Byrd AL, Belkaid Y, Segre JA. The human skin microbiome. Nat Rev Microbiol. 2018;16(3):143-155.

5 Bay L, Barnes CJ, Fritz BG et al. Universal Dermal Microbiome in Human Skin. mBio. 2020 Feb 11;11(1):e02945-19.

6 Chen YE, Fischbach MA, Belkaid Y. Skin microbiota-host interactions. Nature. 2018 Jan 24;553(7689):427-436.

Tagi
Dermatologia Mikrobiom Flora
    Skóra pod potrójnym Wpływem: Jelit, Mózgu i Mikrobioty skórnej
    Publikacje

    Skóra pod potrójnym Wpływem: Jelit, Mózgu i Mikrobioty skórnej

    Mikrobiota skórna

    Każdy ma własną mikrobiotę skóry Mikrobiota skórna pod wpływem Funkcje mikrobioty i jej interakcje z gospodarzem

    PATOLOGIE SK RY ZWIĄZANE Z DYSBIOZĄ

    Patologie skóry związane z dysbiozą Niepatologiczne zmiany skórne związane z dysbiozą

    Oś jelita-skóra

    Łuszczyca, atopowe zapalenie skóry, trądzik różowaty – oś jelita-skóra ma z nimi związek Oś jelita-mózg-skóra?

    Regulacja mikrobioty skórnej

    Regulacja mikrobioty skórnej za pomocą preparatów stosowanych miejscowo Regulacja mikrobioty skórnej za pomocą preparatów doustnych

    Zdaniem eksperta: Dr. Markus Egert

    Dr. Markus Egert : Probiotyki, uzupełniająca opcja terapeutyczna