Schizofrenia i zachowania agresywne: jaki jest udział mikrobioty jelitowej?

Schizofrenia dotyczy 1% populacji osób dorosłych, szczególnie młodych. Uważa się, że ta choroba psychiczna zwiększa skłonność do agresji, choć tak naprawdę nie wiadomo dlaczego. Niemniej jednak pojawia się kilka tropów, obejmujących mikrobiotę jelitową i możliwą translokację bakterii, gdy błona śluzowa jelita traci szczelność. Idąc za tą hipotezą, w niedawnym badaniu sprofilowano różnorodność i skład mikrobioty jelitowej, niektóre kałowe SCFAs (sidenote: Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe są źródłem energii (paliwa) dla komórek organizmu, współdziałają z układem odpornościowym i biorą udział w komunikacji między jelitami a mózgiem. Silva YP, Bernardi A, Frozza RL. The Role of Short-Chain Fatty Acids From Gut Microbiota in Gut-Brain Communication. Front Endocrinol (Lausanne). 2020;11:25. ) (krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe) i neuroprzekaźniki 50 pacjentów ze schizofrenią, z których 25 miało zachowania agresywne. Cel: zrozumienie związku między stanem zapalnym, oksydacją, przepuszczalnością jelitową i mikrobiotą u pacjentów ze schizofrenią z agresywnym zachowaniem

Fenotyp zapalny...

Wyniki wskazują, że pacjenci ze schizofrenią o tendencjach agresywnych mieli istotnie podwyższony poziom biomarkerów utleniania kwasów nukleinowych i lipidów w surowicy w porównaniu z pacjentami ze schizofrenią nieagresywną. Te prooksydacyjne i prozapalne odpowiedzi były związane z nasileniem agresji, sugerując współwystępowanie systemowego zapalenia i oksydacji w rozwoju agresji w schizofrenii.

...w połączeniu z dysbiozą bakteryjną

U chorych na schizofrenię ze skłonnością do agresji stwierdzono również znacznie mniejszą różnorodność bakterii. Ta dysbioza jelitowa wydaje się więc być skorelowana z etiologią lub nasileniem agresywności u osób ze schizofrenią, bez możliwości wnioskowania o związku przyczynowym.
Ponadto w grupie pacjentów z tendencjami agresywnymi istotnie zwiększona była liczebność rodzaju Prevotella, natomiast Bacteroides, Faecalibacterium, Blautia, Bifidobacterium, Collinsella i Eubacterium coprostanoligenes były znacznie uszczuplone. Zmianom tym towarzyszyły znaczące redukcje niektórych metabolitów, choć autorzy nie mogą ustalić związku przyczynowego: Stwierdzono, że 6 kałowych SCFA (kwasy: octowy, propanowy, masłowy, izomasłowy, izowalerianowy i izoheksanowy) oraz 6 neuroprzekaźników (5-hydroksytryptofan, lewodopa, chlorowodorek noradrenaliny, chlorowodorek adrenaliny, kwas kynureninowy i histydyna) występowało istotnie rzadziej u pacjentów z zachowaniami agresywnymi.

Hipoteza do potwierdzenia

Rozpatrując te wyniki jako całość, autorzy stawiają hipotezę, że ogólnoustrojowy fenotyp prozapalny obserwowany wcześniej u schizofreników ze skłonnością do agresji wiąże się ze zmianami w mikrobiocie jelitowej i jej metabolitach, nadprzepuszczalnością ściany jelita umożliwiającą bakteriom jelitowym przedostawanie się do krążenia ogólnego poprzez wywoływanie stresu oksydacyjnego, co wiąże się z nasileniem agresywnego charakteru.  Zatem hiperzapalenie prowadziłoby, poprzez mikrobiotę jelitową, do hiperoksydacji i ostatecznie do agresywności. Hipoteza ta musi jeszcze zostać potwierdzona w badaniach na większą skalę.