Gastroenterologia

Stosowanie probiotyków

PNZJ
Gastroenterologia

Leczenie z zastosowaniem szczepów żywych bakterii o korzystnym działaniu przez długi czas uważane było za najbezpieczniejszy i najbardziej trwały sposób leczenia NZJ. Choć niektóre z nich wydają się być skuteczne w leczeniu WZJG, badania dotyczące ich zastosowania w leczeniu ChLC nie przynoszą jednoznacznej odpowiedzi.

Sekcja dla ogółu społeczeństwa

Znajdź tutaj swoją dedykowaną przestrzeń

Scanning electron micrograph (SEM) of Bifidobacterium sp. Gram-positive anaerobic bacteria. 

O tym artykule

Opublikowano 08 Listopad 2019
Zaktualizowano 06 Styczeń 2022

Probiotyki to żywe organizmy, które-spożyte w odpowiedniej ilości- przynoszą korzyści zdrowotne. U podstaw korzystnego działania probiotyków w przypadku NZJ może leżeć kilka mechanizmów działania: wywoływanie zmian w składzie mikrobioty jelitowej a przez to zmniejszenie dysbiozy jelit; regulowanie aktywności metabolicznej mikrobioty jelitowej; eliminowanie procesów prozapalnych; oraz immunomodulacja12.

PRZECIWSTAWNE WYNIKI W ZALEZNOSCI OD CHOROBY

W przypadku WZJG skuteczność wywoływania remisji choroby przez probiotyki zawierające tylko i wyłącznie jeden szczep (szczep Nissle 1917 bakterii E. coli), a także sfermentowane mleko zawierające bakterie z rodzaju Bifidobacterium, porównano ze skutecznością standardowych metod leczenia przeciwzapalnego (mesalazyna)12. Badano także różne kombinacje szczepów bakterii, jednakże bez wpływu na remisje choroby, choć z jednym wyjątkiem: mieszanina ośmiu różnych szczepów15 wywołała znaczne zmniejszenie nasilenia objawów WZJG13,16 (krwawienie z odbytu i częstotliwość oddawania stolców), a badanie wykazało jej skuteczność w utrzymaniu remisji. Ta sama mieszanka zdaje się być skuteczna w przypadku pacjentów z zapaleniem zbiornika jelitowego: zapobiega zaostrzeniom stanu zapalnego w następstwie zabiegu proktokolektomii i utrzymuje remisje17,18. Jak dotąd nie wykazano jednak użyteczności probiotyków w przypadku ChLC. Wyniki uzyskane z rzadko przeprowadzanych badan są nieprzekonujące i niejednoznaczne; obejmuje to badania dotyczące szczepów, których skuteczność w leczeniu WZJG i zapalenia zbiornika jelitowego została udowodniona12,15.

DALSZE POSTĘPOWANIA

Heterogeniczność wyników badań nieklinicznych i klinicznych można przypisać – co najmniej częściowo – czynnikom związanym z gospodarzem (wiek, płeć, dieta, umiejscowienie choroby, nasilenie, występowanie NZJ w rodzinie) i zastosowanym preparatom probiotycznym (szczep, stężenie, sposób podawania, potencjał kolonizacyjny i wskaźnik przeżycia szczepu). Uważa się również, że inne czynniki, takie jak dawka i czas podawania probiotyków, odgrywają główną rolę w powodzeniu tej metody leczenia, charakteryzującej się minimalnym występowaniem zdarzeń niepożądanych, a nawet ich brakiem12

Higieniczne i dietetyczne zasady

  • Nadmierne spożycie kalorii lub makroelementów (tłuszcze nasycone? cukier rafinowany?) wydaje się zwiększać nasilenie stanu zapalnego w jelitach, natomiast kilka mikroelementów może je modulować: witaminy A, C, E i D, kwas foliowy, beta-karoten, pierwiastki śladowe (cynk, selen, mangan i żelazo).2
  • Ponieważ nie istnieją zalecenia dietetyczne specyficzne dla NZJ, pacjentom radzi się unikać pokarmów, które mogą spowodować pogorszenie objawów (produkty o wysokiej zawartości błonnika w czasie zaostrzenia, kofeina, alkohol, tłuste jedzenie w nadmiarze itp.).2
  • Specyficzna dieta węglowodanowa (specific carbohydrate diet, SCD), która ogranicza węglowodany złożone i eliminuje cukry proste, dieta uboga w FODMAP (ulegające fermentacji oligosacharydy, disacharydy, monosacharydy i poliole [Fermentable Oligosaccharides, Disaccharides Monosaccharides and Polyols]) oraz dieta śródziemnomorska wykazywały właściwości przeciwzapalne i w określonych okolicznościach mogą spowodować poprawę. Diety eliminacyjne są jednak kontrowersyjne ze względu na ryzyko spowodowania nierównowagi żywieniowej.2
  • Niepalenie papierosów.2
Źródła

15 Lactobacillus paracasei, L. plantarum, L. acidophilus, L. delbrueckii, Bifidobacterium longum, B. breve, B. infantis, Streptococcus thermophilus.

16 Derwa Y, Gracie DJ, Hamlin PJ, et al. Systematic review with meta-analysis: the efficacy of probiotics in inflammatory bowel disease. Aliment Pharmacol Ther. 2017;46(4):389-400. 

17 Shen J, Zuo ZX, Mao AP. Effect of probiotics on inducing remission and maintaining therapy in ulcerative colitis, Crohn's disease, and pouchitis: meta-analysis of randomized controlled trials. Inflamm Bowel Dis. 2014;20(1):21-35.

18 Dong J, Teng G, Wei T, et al. Methodological Quality Assessment of Meta-Analyses and Systematic Reviews of Probiotics in Inflammatory Bowel Disease and Pouchitis. PLoS One. 2016;11(12):e0168785. 

Tagi
Dysbioza Probióticos Zdrowie jelit Mikrobiom Flora
    Publikacje

    NIESWOISTE ZAPALENIA JELIT

    Dysbioza w NZJ

    Charakterystyka dysbiozy bakteryjnej w NZJ Kazdy przypadek NZJ ma wlasny wirom Związek pomiędzy dysbiozą grzybiczą i środowiskiem

    Patofizjologia dysbiozy

    Rola nablonka jelitowego i wrodzonej odpowiedzi immunologicznej Nacisk na role peptydów przeciwdrobnoustrojowych

    Jaka role moze odgrywac modulacja mikrobioty?

    Przeszczep mikrobioty jelitowej: rózne rezultaty Stosowanie probiotyków

    Wywiad z ekspertem

    Pr. Philippe SEKSIK: Na drodze do innowacyjnego leczenia IBD
    Gastroenterologia