Co tak naprawdę mówią Ci mikroby w Twojej jamie ustnej?

Przez lata dentyści i naukowcy skupiali się na „złych” bakteriach w naszych ustach, takich jak Porphyromonas gingivalis, jako głównych winowajcach chorób dziąseł. Jednak nowe badanie przeprowadzone na Uniwersytecie Kyushu w Japonii wykazuje, że prawdziwe szkody mogą być wyrządzane nie tylko przez same bakterie, ale także przez wytwarzane przez nie substancje chemiczne. ¹

Te substancje chemiczne, zwane metabolitami, to małe produkty uboczne, które mikroby uwalniają podczas odżywiania się i wzrostu. Pomyśl o nich jak o śladach chemicznych. Niektóre z tych śladów są toksyczne. Naukowcy odkryli, że gdy te metabolity gromadzą się, mogą podrażniać, a nawet uszkadzać komórki wyściełające nasze dziąsła, wywołując stan zapalny, który przyczynia się do chorób przyzębia.

Więcej niż bakterie: liczy się to, co one robią

Aby odkryć te powiązania, badacze zebrali próbki wody do płukania jamy ustnej od dwóch grup, 24 osób z chorobami dziąseł i 22 zdrowych osób. Ten rodzaj próbki zapewnia migawkę mikrobiomu jamy ustnej i jego aktywności podobną do „odcisku palca śliny”.

Badacze wykorzystali zaawansowane narzędzia, aby zidentyfikować nie tylko to, które bakterie były bardziej powszechne w grupie chorobowej, ale także jakie metabolity w niej występowały. Następnie przetestowali 20 z tych metabolitów bezpośrednio na ludzkich komórkach dziąseł w laboratorium.

Komórki nabłonka dziąseł (sidenote: Komórki nabłonka dziąseł Są to komórki powierzchniowe, które tworzą wyściółkę dziąseł i działają jako pierwsza bariera przed inwazją drobnoustrojów w jamie ustnej. )  są pierwszą linią obrony gospodarza w przestrzeni poddziąsłowej, w której gromadzi się płytka nazębna. Są one wykorzystywane do replikacji tego, co dzieje się w jamie ustnej.

Ten krok pozwolił zobaczyć nie tylko powiązania, ale rzeczywiste efekty biologiczne, zapewniając wskazówki co do tego, które związki mogą powodować uszkodzenia dziąseł.

Naukowcy odkryli, że kilka metabolitów związanych z chorobą, zwłaszcza homoseryna (sidenote: Homoseryna Pochodna aminokwasu, która nie występuje powszechnie w ludzkim metabolizmie, ale jest wytwarzana przez niektóre bakterie; może mieć działanie prozapalne lub cytotoksyczne na tkanki gospodarza, takie jak nabłonek dziąseł. ) , propionian, bursztynian i cytrulina, upośledza wzrost komórek gospodarza i promuje stan zapalny, który jest kluczowy dla rozwoju zapalenia przyzębia. Substancje te nie tylko tam były, ale aktywnie spowalniały wzrost komórek i wyzwalały uwalnianie IL-8 (sidenote: Interleukina-8 (IL-8) Białko sygnałowe (cytokina) uwalniane przez komórki w celu przyciągnięcia komórek układu odpornościowego, takich jak neutrofile, do miejsca infekcji lub zapalenia; podwyższony poziom IL-8 często wskazuje na trwający stan zapalny tkanek. ) , kluczowej cząsteczki w odpowiedzi zapalnej organizmu. 

Jeszcze większa niespodzianka? Homoseryna, związek wcześniej niezwiązany z chorobami jamy ustnej, była wytwarzana przez niektórych z najgorszych przestępców bakteryjnych, w tym Prevotella intermedia i P. gingivalis. Oznacza to, że te drobnoustroje nie są tylko „złoczyńcami” przez skojarzenie, ale mogą aktywnie wytwarzać toksyny, które pogarszają chorobę dziąseł. Co więcej, obecność tych metabolitów bakteryjnych jest zgodna z dysbiozą (sidenote: Dysbioza Dysbioza nie jest zjawiskiem jednorodnym; przybiera różne formy zależne od stanu zdrowia danej osoby. Zazwyczaj definiuje się ją jako zaburzenie składu i funkcjonowania mikrobioty spowodowane przez zestaw czynników środowiskowych i osobniczych zakłócających ekosystem mikroorganizmów. Levy M, Kolodziejczyk AA, Thaiss CA, et al. Dysbiosis and the immune system. Nat Rev Immunol. 2017;17(4):219-232. ) mikrobioty poddziąsłowej, gdzie brak równowagi w płytce nazębnej sprzyja wystąpieniu choroby.

Co to wszystko oznacza dla Ciebie i Twojego dentysty?

To spostrzeżenie przenosi uwagę na to, w jaki sposób określone gatunki przyczyniają się do zapalenia jamy ustnej – nie tylko poprzez kolonizację, ale także poprzez aktywność metabolitów w poddziąsłowym środowisku stomatologicznym. Przez długi czas leczenie chorób dziąseł było dość proste: znalezienie złych bakterii i pozbycie się ich. Dlatego leczenie często obejmuje głębokie czyszczenie, płukanie antyseptyczne lub antybiotyki, aby usunąć zarazki.

Opisywane badanie pokazuje jednak, że prawdziwym problemem może być nie tylko to, jakie bakterie znajdują się w jamie ustnej, ale także to, co te bakterie robią.

Te mikroby są jak miniaturowe fabryki chemiczne. Niektóre z nich wydzielają substancje, które podrażniają dziąsła i wywołują stan zapalny, nawet jeśli same bakterie nie występują w dużych ilościach. To poważna sprawa. Oznacza to, że samo pozbycie się bakterii może nie wystarczyć. Zamiast tego możemy potrzebować uderzenia w szkodliwe substancje, które te bakterie wytwarzają.

W niedalekiej przyszłości dentysta może nie tylko sprawdzać płytkę nazębną, ale także badać ślinę pod kątem szkodliwych substancji chemicznych i dostosowywać leczenie na podstawie mikrobiomu jamy ustnej. To coś nowego w dostosowanej do potrzeb opiece stomatologicznej opartej na mikrobiomie.

Dlaczego próbki śliny i poddziąsłowe mają znaczenie?

Chociaż w przedmiotowym badaniu wykorzystano wodę z płukania jamy ustnej, badacze zauważyli, że próbki płytki poddziąsłowej zapewniają jeszcze dokładniejsze odzwierciedlenie mikrobioty w miejscach zmian, szczególnie w przypadku zapalenia przyzębia. Połączenie analizy drobnoustrojów i metabolitów z płytki poddziąsłowej może wkrótce stać się złotym standardem w diagnostyce zdrowia jamy ustnej.