Probiotyki

Probiotyki: co to właściwie jest? Na „oficjalną” definicję trzeba było poczekać do XXI w. Jednak spożycie tych dobroczynnych drobnoustrojów datuje się od zamierzchłych czasów.

Opublikowano 27 Sierpień 2021
Zaktualizowano 31 Sierpień 2023

O tym artykule

Opublikowano 27 Sierpień 2021
Zaktualizowano 31 Sierpień 2023

Spis treści

Spis treści

Wiedzieliście o tym? Nasi przodkowie spożywali przodków dzisiejszych probiotyków!1 W neolicie stwierdzili oni, że fermentacja niektórych pokarmów ma niewątpliwe zalety. Mleko, zboże lub warzywa stawały się łatwiejsze do przechowywania, smaczniejsze, łatwiej strawne… i zdrowsze1,2.

U progu epoki antycznej, co najmniej 5000 lat temu, Egipcjanie, Rzymianie i Hindusi już doceniali sfermentowane mleko2. Co do starożytnych Turków, uważali je oni za eliksir życia. Czy to sekret ich legendarnej siły? Trzy wieki przed naszą erą chińscy robotnicy budujący Wielki Mur jadali sfermentowaną kapustę, aby czuć się dobrze2. Sławny Hipokrates, „ojciec medycyny”, zalecał sportowcom olimpijskim jedzenie sera1. Nawet dla żołnierzy groźnego Czyngis Chana sfermentowane mleko było źródłem siły i witalności, pozwalającej zwyciężać w bitwach!3 Dopiero na początku XX wieku, w szczególności w następstwie prac Louisa Pasteura, odkryto, że zalety te wynikały z obecności dobroczynnych drobnoustrojów1.

Czym jest probiotyk?

Probiotyki to „żywe drobnoustroje które, jeśli są podawane w odpowiednich ilościach, mają dobroczynny wpływ na stan zdrowia gospodarza”!4,5. Potrzebujesz objaśnień do tej oryginalnej wersji specjalistów?

Żywe…

W formie umożliwiającej działanie: martwe drobnoustroje nie są probiotykami!

drobnoustroje…

Takie jak bakterie lub drożdże.

które, jeśli są podawane w wystarczających ilościach,…

Ani za dużo, ani za mało – aby działać skutecznie i bezpiecznie. 

mają dobroczynny wpływ na stan zdrowia gospodarza.

W tym przypadku, mają one pozytywny wpływ na zdrowie osoby, która je przyjmuje6

Probiotyk to nie…

    • antybiotyk, wprost przeciwnie! Pojęcie „probiotyk” (dla życia) zostało zaproponowane przez badaczy w latach 60. właśnie po to, aby uzyskać przeciwieństwo dla pojęcia „antybiotyk” (przeciwko życiu)1.
    • … mikrobiota; to pojęcie opisuje wszystkie drobnoustroje obecne w danym środowisku, na przykład w jelitach. Mikrobiom to po prostu genom (wszystkie geny) wszystkich tych drobnoustrojów!7
    •  … prebiotyk, błonnik pokarmowy nieulegający trawieniu, który specyficznie „odżywia” dobre bakterie mikrobioty i dzięki temu wpływa korzystnie na zdrowie8. Jeżeli są dodawane do probiotyków w konkretnych produktach, noszą nazwę symbiotyków9.
    •  sfermentowana żywność, czyli żywność uzyskana za pomocą wybranych żywych drobnoustrojów, dzięki pewnym przemianom enzymatycznym: jogurt, ser, kiszona kapusta… Sfermentowana żywność, nawet jeśli korzystnie wpływa na zdrowie, niekoniecznie musi być probiotykiem10.
    •  przeszczep mikrobioty jelitowej, metoda leczenia polegająca na poprawie stanu mikrobioty osoby chorej poprzez przeszczepienie mikrobioty od zdrowego dawcy. Ta metoda jest obecnie używana wyłącznie przy nawracającej infekcji jelitowej powodowanej przez bakterię „Clostridioides difficile11.

    Co to są drobnoustroje probiotyczne?

    Drobnoustroje, określane też jako „mikroorganizmy”, potocznie „mikroby” lub „zarazki” to „mikroskopijne” istoty żywe, co oznacza, że nie można ich zobaczyć gołym okiem12. Często składają się tylko z jednej komórki!

    Wśród nich wyróżniamy bakterie, które żyją wszędzie w naszym otoczeniu: na ziemi, w wodzie, a także w naszym ciele i wewnątrz niego!12,13 Istnieją również mikroskopijne grzyby (od drożdży piekarniczych, Saccharomyces, do Candida odpowiedzialnych za grzybice) lub pleśnie (takie jak Penicillium, która nadaje serowi Roquefort niebieski kolor, ale również umożliwia wytwarzanie penicyliny, słynnego antybiotyku)12,14,15,16. Wirusy to również drobnoustroje, ale ponieważ nie są w stanie przeżyć bez infekowania komórki, nie zawsze traktuje się je jako „organizmy żywe”12,17. Mamy również ameby, mikroglony…18,19 Ten malutki świat jest gigantyczny: w łyżeczce gleby znajduje się miliard bakterii! Nie martwcie się: ponad 99% z nich jest dla nas nieszkodliwych12,20.

     

    Drobnoustroje najczęściej wykorzystywane jako probiotyki to:

      Wszystkie one są opisane precyzyjną nazwą łacińską:

      1. najpierw rodzaj, na przykład Lactobacillus;
      2. następnie gatunek w ramach rodzaju, co daje na przykład Lactobacillus „acidophilus”;
      3. I wreszcie szczep w ramach gatunku, w postaci ciągu liter i/lub cyfr, który tak jak kod kreskowy precyzyjnie identyfikuje drobnoustrój. Szczep to wyróżnik cech genetycznych w obrębie każdego gatunku drobnoustroju. To właśnie dzięki niemu każdy probiotyk jest unikalny!21

      Na przykład Lactobacillus acidophilus XYZ123

      Za trudne?

      Pomyśl o sałatce owocowej zawierającej śliwki, czereśnie, brzoskwinie i nektarynki. Wszystkie pochodzą z drzew tego samego rodzaju Prunus! Na przykład gatunek Prunus avium daje czereśnie, a Prunus persica, brzoskwinie – które do tego mogą występować w różnych odmianach: żółte, białe, gładkie lub z meszkiem, okrągłe lub płaskie!22

      Jak dobiera się probiotyki?

      Znalezienie „szczęśliwych wybrańców” wśród miliardów gatunków drobnoustrojów: trudne zadanie dla badaczy! Być może dlatego, aby docenić ich wysiłki, gatunki probiotyczne często są nazywane od nich: Saccharomyces boulardii zostały wyizolowane przez Henriego Boularda23, a Lactobacillus reuterii (którego nowa nazwa to Limosilactobacillus reuteri24) przez Gerharda Reutera25.

      Niezależnie od tego, czy pochodzą z mleka, z owoców czy z ciała człowieka, potencjalnie dobroczynne gatunki drobnoustrojów są badane na różne sposoby, tak, aby znaleźć najbardziej interesujące szczepy.

      • Pierwszy etap to identyfikacja, następująca według cech genomu. Drobnoustroje są klasyfikowane. Przypisuje się im nazwę wraz z numerem szczepu.4,26
      • W drugim etapie zaczyna się stopniowe zmniejszanie listy potencjalnych kandydatów, na podstawie ich dobroczynnych właściwości, takich jak działanie zwalczające patogeny, przeciwcholesterolowe lub regulujące pasaż jelitowy itp.4,26
      • W trzecim etapie, sprawdza się ich bezpieczeństwo, czyli to, czy nie stanowią zagrożenia dla zdrowia; badacze sprawdzają zatem, czy nie mają one genów oporności na antybiotyki, nie wytwarzają toksyn albo nie powodują działań niepożądanych, ale również to, czy organizmy będące kandydatami na probiotyki są w stanie przetrwać w pewnych skrajnych warunkach, takich jak środowisko jelit (temperatura, pH, kwasy żółciowe itp.).4,26
      • W czwartym, nie mniej ważnym etapie, sprawdza się skuteczność probiotyku u ludzi; mowa zatem o „badaniach klinicznych”, które powinny przebiegać zgodnie z precyzyjnymi zaleceniami organów ds. zdrowia lub agencji naukowych (lokalnych/krajowych). To na tym etapie badany drobnoustrój może zostać określony jako probiotyk.4,26
      • W ostatnim etapie następuje upewnienie się, czy probiotyk pozostaje żywy i w skutecznej dawce przez cały okres przydatności produktu. Szczepy probiotyków są umieszczane w „międzynarodowym banku szczepów drobnoustrojów”.4,27

      Do czego służą probiotyki?

      W naszym ciele znajdują się różne mikrobioty. Najważniejsza zamieszkuje jelita (to „flora jelitowa”), ale istnieje również mikrobiota skóry, pochwy, jamy ustnej, dróg oddechowych itp.28,29 W tych mikrobiotach współpracują harmonijnie miliardy drobnoustrojów28,30. Większość z nich jest nieszkodliwa lub ma dobroczynny wpływ na zdrowie31. Niektóre są potencjalnie patogenne, czyli mogłyby wywoływać choroby, ale ich rozwój jest hamowany przez „przyjazne” drobnoustroje32. Z różnych powodów, takich jak niezbyt zdrowe odżywianie, stres lub leczenie antybiotykami, może dojść do zaburzenia równowagi mikrobioty: mówimy wówczas o „ (sidenote: Dysbioza Dysbioza nie jest zjawiskiem jednorodnym; przybiera różne formy zależne od stanu zdrowia danej osoby. Zazwyczaj definiuje się ją jako zaburzenie składu i funkcjonowania mikrobioty spowodowane przez zestaw czynników środowiskowych i osobniczych zakłócających ekosystem mikroorganizmów. Levy M, Kolodziejczyk AA, Thaiss CA, et al. Dysbiosis and the immune system. Nat Rev Immunol. 2017;17(4):219-232. ) 28,30. Skład mikrobioty się zmienia, staje się ona uboższa, zawiera mniej dobroczynnych drobnoustrojów, a patogeny wykorzystują to, kolonizując przestrzeń i namnażając się33

      Przychodząc „na odsiecz” mikrobiocie, probiotyki mogą pomóc jej utrzymać lub odzyskać równowagę, wpłynąć na nasz układ odpornościowy, zmniejszając stan zapalny, ochronić nas, atakując (sidenote: Patogen To mikroorganizm, który powoduje lub może spowodować chorobę Pirofski LA, Casadevall A. Q and A: What is a pathogen? A question that begs the point. BMC Biol. 2012 Jan 31;10:6. ) lub wytwarzane przez nie toksyny26. W ten sposób mogą zapobiec problemom i chorobom powiązanym z dysbiozą lub pomóc je wyleczyć34,35,36. Jednak probiotyki, zależnie od szczepu, mają różne sposoby działania, zatem nie można ekstrapolować konkretnego dobroczynnego wpływu, w większości przypadków, dla jednego szczepu na podstawie drugiego37.

      Dlaczego przyjmować probiotyki?

      Jakie są korzyści? Co mi to daje?

      Korzyści dla naszego zdrowia płynące z zastosowania probiotyków są liczne. Jednak, zgodnie ze skutecznością wykazaną przez każdy ze szczepów probiotyków w badaniach na ludziach, wykazały one działanie w sytuacjach bardzo wyraźnie sprecyzowanych5,38:

        • problemy z układem trawiennym, takie jak biegunki poantybiotykowe39, biegunki spowodowane C. difficile40, zapalenia żołądka i jelit41, biegunka podróżnych42, czynnościowe problemy jelitowe (lub „jelito wrażliwe”)43,44, problemy z trawieniem laktozy21, choroby zapalne jelit (IBD)45…;
        • zakażenia dróg oddechowych w sezonie zimowym46;
        • choroby skórne47;
        • zakażenia układu moczowego48;
        • zakażenia pochwy49.

        Za kulisami probiotyków: jak powstają?

        Produkcja probiotyków wymaga opanowania delikatnego procesu technologicznego i ścisłej kontroli przeprowadzanej na każdym etapie łańcucha produkcyjnego. Musi on bowiem zagwarantować konsumentowi produkt końcowy spełniający wszystkie normy jakości i bezpieczeństwa. Mikroorganizmy probiotyczne muszą pozostać żywe, w wystarczającej liczbie i stabilne do końca okresu trwałości produktu. Muszą być odpowiednio dawkowane, aby uzyskać zapowiadane korzyści, i pozbawione zanieczyszczeń.5,6,51

        Ta infografika jest uproszczonym i niewyczerpującym przedstawieniem procesu selekcji i produkcji probiotyków z teoretycznymi przykładami punktów kontroli.

        Poszczególne etapy produkcji:6,52

        Ten opis procesu jest uproszczonym i niewyczerpującym przykładem produkcji probiotyków.

        Hodowla

        Wybrany mikroorganizm jest hodowany przy użyciu sterylizowanych składników odżywczych w celu namnażania.

        Fermentacja przemysłowa

        Pierwsza hodowla jest przenoszona do kolejnych (sidenote: Fermentator Urządzenie lub zbiornik, w którym mikroorganizmy są namnażane w kontrolowanych warunkach hodowlanych. Mustafa MG, Khan MGM, Nguyen D, et al. (2018)  Omics Technologies and Bio-engineering: Volume 2: Towards Improving Quality of Life, , pp. 233-249. ) (średnich, a następnie większych) w celu produkcji przemysłowej. Należy ściśle kontrolować warunki wzrostu i brak (sidenote: Zanieczyszczenie Niepożądana substancja (mikroorganizmy chorobotwórcze, pozostałości…) Motarjemi Y, Moy GG, & Todd EC (2014). Encyclopedia of food safety. ) .

        Wirowanie

        Po namnożeniu mikroorganizmy są oddzielane od podłoża hodowlanego przez wirowanie lub filtrację.

        Liofilizacja

        Otrzymana masa zawierająca mikroorganizmy zostanie następnie poddana szybkiemu zamrożeniu i odwodnieniu w celu usunięcia wody, tj. liofilizacji, która spowoduje odparowanie co najmniej 96%53 pozostałej wilgoci. W ten sposób mikroorganizmy lepiej się przechowują i pozostają żywe.

        Proszkowanie i mieszanie

        Uzyskany po liofilizacji „suchy placek” jest mielony na drobny proszek, który miesza się (zgodnie z procesem produkcyjnym producenta) z (sidenote: Substancja pomocnicza Substancja dodawana do aktywnego składnika w celu poprawy wyglądu, smaku lub okresu przechowywania produktu leczniczego lub w celu ułatwienia jego formowania lub podawania. Cha J, Gilmor T, Lane P, Ranweiler JS. Ch.12 Stability Studies (2011) in Handbook of Modern Pharmaceutical Analysis. Separation Science and Technology, 10 (C), pp. 459-505. ) .

        Pakowanie

        Proszek jest następnie umieszczany w ostatecznym formacie opakowania (kapsułki, saszetki, ampułki itp.). Wybór i jakość stosowanego formatu opakowania muszą zwiększać stabilność produktu. Następnie produkt pakuje się w opakowanie końcowe lub pudełko.

        Przechowywanie

        Probiotyki w opakowaniach są przechowywane w kontrolowanym środowisku (temperatura, wilgotność…).

        Dystrybucja partii

        Na koniec dostarcza się je do punktu sprzedaży, np. do apteki

        Na każdym etapie produkcji, a nawet kilkakrotnie w trakcie tego samego etapu, należy przeprowadzać kontrole próbek, aby zapewnić zgodność produktu, tj. optymalną jakość i czystość.6 Konieczne jest, aby mikroorganizmy były nadal żywe i bezpieczne do spożycia.6 Aby konsumenci mieli maksymalne zaufanie do jakości produktów, niektóre laboratoria oprócz przeprowadzania własnych kontroli angażują niezależne podmioty zewnętrzne, które sprawdzają, czy wszystkie procesy produkcji i kontroli jakości są zgodne z przepisami i dobrymi praktykami.27

        Jak widać, nie jest łatwo dokonać wyboru pomiędzy licznymi istniejącymi probiotykami, które nie są identyczne. Żaden z nich, ani szczep, ani kombinacja szczepów probiotycznych, nie będzie wykazywać jednocześnie wszystkich opisanych tutaj dobroczynnych skutków50. Poproś o radę swojego lekarza lub farmaceutę; zaleci on produkty, których potrzebujesz, w zależności od Twojego stanu zdrowia.

        Międzynarodowe Obserwatorium Mikrobioty

        Odkryj wyniki z 2023 r.

        Co ma dla nas nauka?

        Od kilku lat badania mikrobioty ludzkiej i probiotyków prężnie się rozwijają. Stymulują je postępy technologiczne w dziedzinie biologii. Przynoszą nam one nową wiedzę naukową, niekiedy zaskakującą, o subtelnych, złożonych interakcjach zachodzących w ekosystemach złożonych z drobnoustrojów. Precyzyjne probiotyki, mikroRNA, konsorcja probiotyków, postbiotyków… Badania otwierają drogę do nieznanych dotąd, obiecujących propozycji, które mogą być obecnie i w przyszłości odpowiedzią na potrzeby zdrowotne każdego z nas.

        Nauka zdradziła nam już niektóre sekrety działania probiotyków na nasze zdrowie. Obecnie wiemy, że korzystne działanie probiotyku zależy jednocześnie od szczepu i od niektórych cech stosującej je osoby, takich jak wiek, dieta, stan zdrowia, przyjmowane leki, a także mikrobiota 54 . Działanie to może zatem być u każdego inne 55 . W ostatnich latach dokonano znacznych postępów w zrozumieniu interakcji między mikrobiotami a organizmem człowieka. Sugerują one, że modulacja tych ekosystemów mikrobowych może przynieść nowe rozwiązania wielkich problemów dietetycznych i zdrowotnych 56 .

        Co zatem trzeba zrobić, żeby w przyszłości probiotyki były jednocześnie skuteczniejsze, precyzyjniej dobrane i lepiej dostosowane do mikrobioty poszczególnych pacjentów? Tym olbrzymim obszarem badań zajęło się już wiele zespołów naukowców. Oto narzędzia ułatwiające poruszanie się po nim.

         
        • Różne „-omiki” współczesnej biologii.

        (sidenote: Genomika Dyscyplina badająca całość genów istoty żywej (genom) oraz interakcje genów z ich otoczeniem. https://www.genome.gov/about-genomics/fact-sheets/A-Brief-Guide-to-Genomics   ) , (sidenote: Transkryptomika Dyscyplina badająca wszystkie cząstki RNA obecne w komórce. RNA jest kopiowane z fragmentów DNA. Zawiera ono informacje umożliwiające wytwarzanie białek i pełnienie innych ważnych funkcji w komórce. Transkryptomika pozwala poznawać sposób aktywacji genów (ich regulację, ekspresję) w komórkach różnych typów. https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/transcriptomics https://www.nature.com/subjects/transcriptomics ) , (sidenote: Proteomika Dyscyplina badająca białka obecne w komórce, tkance lub organizmie (proteom) lub budowę i funkcjonowanie określonego białka. https://academic.oup.com/chromsci/article/55/2/182/2333796     ) , (sidenote: Metabolomika Dyscyplina badająca całość metabolitów – substancji generowanych przez procesy biologiczne w trakcie metabolizmu. Umożliwia otrzymanie ich specyficznego śladu chemicznego. Clish CB. Metabolomics: an emerging but powerful tool for precision medicine. Cold Spring Harb Mol Case Stud. 2015;1(1):a000588.   ) , 56 … Razem dyscypliny te obejmują całość procesów i wymian międzykomórkowych uczestniczących w funkcjonowaniu różnych układów organizmu, takich jak mikrobiota ludzka. Natomiast bioinformatyka umożliwia przetwarzanie ogromnych ilości danych generowanych przez te nowe narzędzia.

         

        • Określenie kluczowych organizmów zawartych w mikrobiocie

        Wiedza naukowa pochodząca z tych nowych metod pozwala naukowcom dużo lepiej poznać organizację mikrobioty – jej funkcjonowanie, interakcje mikroorganizmów między sobą i ze swoim gospodarzem 56 … Po co to wszystko? Żeby określić mikroorganizmy kluczowe dla jej równowagi. Dzięki temu badacze są w stanie wyizolować specyficzne szczepy wyszukiwane pod kątem potencjalnych korzyści dla mikrobioty i dla zdrowia. Mogą oni również obserwować  działanie tych przyszłych probiotyków w komórkach, ich interakcje z mikrobiotą oraz odpowiedź gospodarza 54,57 .

        Te nowe metody naukowe i technologiczne umożliwiły rozpoznanie (sidenote: Probiotyki „nowej generacji” Mikroorganizmy żywe zidentyfikowane w drodze analiz porównawczych mikrobioty i działające korzystnie na zdrowie gospodarza, o ile są podawane w odpowiednich ilościach. Martín R, Langella P. Emerging Health Concepts in the Probiotics Field: Streamlining the Definitions. Front Microbiol. 2019;10:1047. ) . Wśród ostatnio wynalezionych znajdują się Roseburia intestinalis, Faecalibacterium prausnitzii, Akkermansia muciniphila… Pochodzące od tych ważnych dla mikrobioty ludzkiej gatunków szczepy oddziałują na procesy fizjologiczne (metabolizm, odporność), na które nie zawsze działają klasyczne probiotyki 56 , a także na niektóre konkretne mechanizmy patologiczne zachodzące na przykład w przypadku nowotworów, otyłości, cukrzycy, chorób serca i układu krążenia, chorób zapalnych, chorób autoimmunologicznych, bólu…56,58,59,60 Mogą one również wejść w skład (sidenote: Produkt lub czynnik bioterapeutyczny Produkt biologiczny zawierający organizmy żywe, takie jak bakterie, przeznaczony do zapobiegania zaburzeniom lub chorobom i ich leczenia (szczepionki nie należą do tej kategorii). Rouanet A, Bolca S, Bru A, et al. Live Biotherapeutic Products, A Road Map for Safety Assessment. Front Med (Lausanne). 2020;7:237. ) , czyli leków zawierających żywe organizmy. Probiotyki nowej generacji zajmują pierwsze miejsce wśród szczepów nigdy wcześniej nieużywanych. Może jednak chodzić również o probiotyki znane, ale genetycznie zmodyfikowane w celu wytwarzania określonych interesujących badaczy cząsteczek, takich jak krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA), żeby przedłużyć ich życie w przewodzie pokarmowym albo poprawić ich metabolizm, właściwości immunomodulacyjne, zdolność do zwalczania niektórych patogenów itp 60 .

         

        Precyzyjne probiotyki, spersonalizowana medycyna 

        Zatem era „precyzyjnych probiotyków” już się zaczęła. A dzięki zyskaniu przewagi nad zmiennością odpowiedzi gospodarza zapowiada się już era spersonalizowanych probiotyków! Koncepcja spersonalizowanej medycyny opiera się na uwzględnianiu w leczeniu specyfiki poszczególnych pacjentów, zatem probiotyki „nowej generacji” mogą naturalnie stać się jej częścią dzięki swojej zdolności do modulowania mikrobioty gospodarza zależnie od jej cech 54 .

        Żeby ustalić, który probiotyk jest najwłaściwszy, badacze myślą obecnie o metodach analizy mikrobioty jelitowej każdej osoby, która mogłaby korzystać z probiotyków. Planuje się już opracowanie zminiaturyzowanych urządzeń doustnych do pobrania próbki mikrobioty w celu poznania jej cech. Naukowcy uważają również, że dzięki medycznej demokratyzacji wysokowydajnego sekwencjonowania każdy z nas może wkrótce dysponować genomem swojej mikrobioty i otrzymać dzięki temu zalecenia „na miarę”, które pomogą utrzymać dobry stan zdrowia dzięki diecie i probiotykom lub prebiotykom 54.

        Nowe zastosowania w dziedzinie zdrowia publicznego

        Probiotyki są obecnie badane pod kątem rozwiązywania problemów z zakresu zdrowia publicznego, zwłaszcza w sytuacjach, gdy klasyczne opcje terapeutyczne nie wystarczą. Na przykład wobec niepokojącego wzrostu częstotliwości antybiotykooporności na świecie bada się probiotyki o działaniu antymikrobowym lub immunomodulacyjnym jako alternatywę dla antybiotyków. Badany jest też potencjał terapeutyczny probiotyków w przypadku innych sporych problemów zdrowotnych, takich jak otyłość, choroby wątroby, problemy z płodnością, zbyt wysoki poziom cholesterolu lub zaburzenia nastroju 56 . Ponadto probiotyki mogą pomóc w lepszym leczeniu nowotworów. Wygląda na przykład na to, że niektóre szczepy optymalizują działanie leków (i/lub zmniejszają ich toksyczność) w przypadku nowotworów jelita grubego, płuc, nerek…60,62

        Poznaj świat mikrobiotów!

        Zbliżenie na czynnik odkryty przez transkryptomikę: mikroRNA

        Odkryte w latach 90. mikroRNA bardzo interesuje badaczy. Te subtelne regulatory ekspresji genów uczestniczą w wielu procesach zachodzących w komórkach. Ich dysfunkcje pociągają za sobą wiele chorób, w tym nowotwory 63 , dlatego bada się je obecnie jako cel terapeutyczny 64 . MikroRNA regulują także interakcje między komórkami organizmu a mikroorganizmami zawartymi w mikrobiocie. Probiotyki są w stanie modyfikować ich ekspresję, na przykład gdy ma ona związek ze stanem zapalnym jelit. Możliwość oddziaływania na mikroRNA przez probiotyki w celu zrównoważenia mikrobioty i leczenia niektórych stanów chorobowych, zwłaszcza układu trawiennego, jest bardzo obiecująca 65.

        Zwielokrotniona moc probiotyków: konsorcja

        Probiotyki również zmieniają wizerunek – naukowcy poddają je eksperymentom w grupach... lub w kawałkach! Równowaga mikrobioty zależy od interakcji między zawartymi w niej mikroorganizmami. W przypadku dysbiozy kilka ich gatunków może być nienormalnie niedoreprezentowanych. Zainspirowani sukcesem (sidenote: Transplantacja fekalna Ta metoda terapeutyczna polega na wprowadzeniu stolca osoby zdrowej do przewodu pokarmowego pacjenta w celu odtworzenia jego mikrobioty jelitowej. Na razie jest ona dopuszczona tylko w leczeniu nawracających infekcji bakterią Clostridioides difficile. Quigley EMM, Gajula P. Recent advances in modulating the microbiome. F1000Res. 2020;9:F1000 Faculty Rev-46. ) obejmującej cały ekosystem bakteryjny badacze badają więc konsorcja probiotyków – preparaty złożone z kilku szczepów działających „w sieci” i synergicznie 56 w celu osiągnięcia określonego efektu terapeutycznego. 66

        Czy słyszałeś(-aś) już o postbiotykach?

        O post... czym? O postbiotykach! 67 Nie są to całościowe, żywe organizmy, jak probiotyki, ale fragmenty mikroorganizmów, zdezaktywowane szczepy (komórka jest martwa i nie rozmnaża się) lub metabolity bakteryjne (białka, enzymy itp.), które mogą być korzystne dla gospodarza. Ich zaletą jest łatwość produkcji i przechowywania. Pod niektórymi względami działają podobnie, a nawet lepiej niż odpowiadające im probiotyki 56,68 . Należy przeprowadzić badania, aby potwierdzić te pierwsze zachęcające wyniki.

        Bakteriofagi: wirusy zabijające bakterie

        To jednak nie wszystko: po dziesięcioleciach zawieszenia wznowiono badania nad terapią z użyciem fagów – wirusów atakujących niektóre chorobotwórcze bakterie zawarte w mikrobiocie. Przeprowadzone niedawno prace sugerują, że fagi mogą wejść w skład arsenału terapeutycznego w przypadku wieloopornych infekcji. Mogą one zatem przyczyniać się do korekty dysbioz związanych z niektórymi chorobami lub służyć jako „środek transportu” dla celowanych leków. Również w tym przypadku niezbędne są badania naukowe i kliniczne, zanim fagoterapia będzie mogła zostać zaliczona do nowych, skutecznych i bezpiecznych opcji medycyny przyszłości 69

        Obraz

        Polecane przez naszą społeczność

        "Absolutnie prawda" Komentarz przetłumaczony z Farida Persaud (Od My health, my microbiota)

        "Dziękuję za ważne informacje!" Komentarz przetłumaczony z Sylvie Lalonde (Od My health, my microbiota)

        Źródła

        Gasbarrini G, Bonvicini F, Gramenzi A. Probiotics History. J Clin Gastroenterol. 2016;50 Suppl 2, Proceedings from the 8th Probiotics, Prebiotics & New Foods for Microbiota and Human Health meeting held in Rome, Italy on September 13-15, 2015:S116-S119.

        Gogineni VK, Morrow LE, Gregory PJ et al “Probiotics: History and Evolution”. 2013 J Anc Dis Prev Rem 1:2, 107.

        Butel, M-J. “Probiotics, gut microbiota and health.” Medecine et maladies infectieuses vol. 44,1 (2014): 1-8.

        4 FAO/OMS, Joint Food and Agriculture Organization of the United Nations/ World Health Organization. Working Group. Report on drafting  guidelines for the evaluation of probiotics in food, 2002.

        Hill C, Guarner F, Reid G, et al. Expert consensus document. The International Scientific Association for Probiotics and Prebiotics consensus statement on the scope and appropriate use of the term probiotic. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2014;11(8):506-514.

        Fenster K, Freeburg B, Hollard C, et al. The Production and Delivery of Probiotics: A Review of a Practical Approach. Microorganisms. 2019;7(3):83. Published 2019 Mar 17.

        7 Ursell LK, Metcalf JL, Parfrey LW, et al. Defining the human microbiome. Nutr Rev. 2012;70 Suppl 1(Suppl 1):S38-S44.

        8 Gibson GR, Hutkins R, Sanders ME, et al. Expert consensus document: The International Scientific Association for Probiotics and Prebiotics (ISAPP) consensus statement on the definition and scope of prebiotics. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2017;14(8):491-502.

        Swanson KS, Gibson GR, Hutkins R, et al. The International Scientific Association for Probiotics and Prebiotics (ISAPP) consensus statement on the definition and scope of synbiotics. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2020;17(11):687-701. 

        10 Marco ML, Sanders ME, Gänzle M, et al. The International Scientific Association for Probiotics and Prebiotics (ISAPP) consensus statement on fermented foods. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2021;18(3):196-208.

        11 Zallot, Camille : Transplantation de microbiote fécal et pathologies digestives, La Lettre de l'Hépato-gastroentérologue, Vol. XXI -n° 1, janvier-février 2018.

        12 InformedHealth.org [Internet]. Cologne, Germany: Institute for Quality and Efficiency in Health Care (IQWiG); 2006-. What are microbes? 2010 Oct 6 [Updated 2019 Aug 29]. 

        13 Site Web Microbiology Society : Bacteria (accédé le 05/06/21).

        14 Site Web Microbiology Society : Fungi (accédé le 05/06/21).

        15 Guarner F, World Gastroenterology Organisation Global Guidelines : Probiotiques et prébiotiques, février 2017 :

        16 Ropars J, Caron T, Lo YC, et al. “La domestication des champignons Penicillium du fromage” [The domestication of Penicillium cheese fungi]. Comptes rendus biologies vol. 343,2 155-176. 9 Oct. 2020.

        17 Site Web Microbiology Society : Viruses (accédé le 05/06/21).

        18 Site Web Microbiology Society : Algae (accédé le 05/06/21).

        19 Site Web Microbiology Society : Protozoa (accédé le 05/06/21).

        20 “Microbiology by numbers.” Nature reviews. Microbiology vol. 9,9 (2011): 628.

        21 ILSI Europe, 2013 Probiotics, Prebiotics and the Gut Microbiota. ILSI Europe Concise Monograph. 2013:1-32

        22 https://jardinage.lemonde.fr/dossier-212-cerisier-prunus-cerasus.htm

        23 McFarland LV. Systematic review and meta-analysis of Saccharomyces boulardii in adult patients. World J Gastroenterol. 2010;16(18):2202-2222.

        24 Zheng J, Wittouck S, Salvetti E, et al. A taxonomic note on the genus Lactobacillus: Description of 23 novel genera, emended description of the genus Lactobacillus Beijerinck 1901, and union of Lactobacillaceae and LeuconostocaceaeInt J Syst Evol Microbiol. 2020;70(4):2782-2858.

        25 Britton RA. Lactobacillus reuteri. 2017 inThe Microbiota in Gastrointestinal Pathophysiology: Implications for Human Health, Prebiotics, Probiotics and Dysbiosis, 89–97.  Edited by:MH. Floch, YRingel and WA Walker

        26 Quigley EMM. Prebiotics and Probiotics in Digestive Health. Clin Gastroenterol Hepatol. 2019;17(2):333-344.

        27 Jackson SA, Schoeni JL, Vegge C, et al. Improving End-User Trust in the Quality of Commercial Probiotic Products. Front Microbiol. 2019;10:739.

        28 Site Web Inserm : Microbiote intestinal (flore intestinale) (MAJ 01/02/16, accédé le 06/06/21).

        29 Beck JM, Young VB, Huffnagle GB. The microbiome of the lung. Transl Res. 2012;160(4):258-266.

        30 INRA : Microbiote : la révolution intestinale, Dossier de Presse SIA 2017 (publié le accédé le 14/06/21)

        31 Normal Microbiota and Host Relationships. 3 Jan. 2021

        32 McFarland LV. “Normal flora: diversity and functions”. Microb Ecol Health Dis 2000;12:193–207

        33 Levy M, Kolodziejczyk AA, Thaiss CA, et al. Dysbiosis and the immune system. Nat Rev Immunol. 2017;17(4):219-232.

        34 Francino M P. Antibiotics and the Human Gut Microbiome: Dysbioses and Accumulation of Resistances. Frontiers in microbiology vol. 6 1543. 12 Jan. 2016.

        35 Karl JP, Hatch AM, Arcidiacono SM, et al. Effects of Psychological, Environmental and Physical Stressors on the Gut Microbiota. Front Microbiol. 2018;9:2013. Published 2018 Sep 11.

        36 McFarland LV. Use of probiotics to correct dysbiosis of normal microbiota following disease or disruptive events: a systematic review. BMJ Open. 2014;4(8):e005047.

        37 McFarland LV, Evans CT, Goldstein EJC. “Strain-Specificity and Disease-Specificity of Probiotic Efficacy: A Systematic Review and Meta-Analysis”. Front Med (Lausanne). 2018;5:124.

        38 Williams NT. Probiotics. Am J Health Syst Pharm. 2010;67(6):449-458.

        39 Szajewska H, Canani RB, Guarino A, et al. Probiotics for the Prevention of Antibiotic-Associated Diarrhea in Children. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2016;62(3):495-506.

        40 McFarland LV, Surawicz CM, Greenberg RN, et al. A randomized placebo-controlled trial of Saccharomyces boulardii in combination with standard antibiotics for Clostridium difficile disease [published correction appears in JAMA 1994 Aug 17;272(7):518]. JAMA. 1994;271(24):1913-1918.

        41 Guarino A, Ashkenazi S, Gendrel D, et al. European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition/European Society for Pediatric Infectious Diseases evidence-based guidelines for the management of acute gastroenteritis in children in Europe: update 2014. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2014;59(1):132-152.

        42 McFarland LV. Meta-analysis of probiotics for the prevention of traveler's diarrhea. Travel Med Infect Dis. 2007;5(2):97-105.

        43 Brenner DM, Chey WD. Bifidobacterium infantis 35624: a novel probiotic for the treatment of irritable bowel syndrome. Rev Gastroenterol Disord. 2009;9(1):7-15

        44 McKenzie YA, Thompson J, Gulia P, et al. (IBS Dietetic Guideline Review Group on behalf of Gastroenterology Specialist Group of the British Dietetic Association). British Dietetic Association systematic review of systematic reviews and evidence-based practice guidelines for the use of probiotics in the management of irritable bowel syndrome in adults (2016 update). J Hum Nutr Diet. 2016;29(5):576-592.

        45 Bejaoui M, Sokol H, Marteau P. Targeting the Microbiome in Inflammatory Bowel Disease: Critical Evaluation of Current Concepts and Moving to New Horizons. Dig Dis. 2015;33 Suppl 1:105-112.

        46 Smith TJ, Rigassio-Radler D, Denmark R, et al. Effect of Lactobacillus rhamnosus LGG® and Bifidobacterium animalis ssp. lactis BB-12® on health-related quality of life in college students affected by upper respiratory infections. Br J Nutr. 2013;109(11):1999-2007.

        47 Li L, Han Z, Niu X, et al. Probiotic Supplementation for Prevention of Atopic Dermatitis in Infants and Children: A Systematic Review and Meta-analysis. Am J Clin Dermatol. 2019;20(3):367-377.

        48 Beerepoot MA, Geerlings SE, van Haarst EP, et al. Nonantibiotic prophylaxis for recurrent urinary tract infections: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. J Urol. 2013;190(6):1981-1989.

        49 Borges S, Barbosa J, Teixeira P. Gynecological Health and Probiotics. 2016. In book Probiotics, Prebiotics, and Synbiotics (pp.741-752)

        50 Video ISAPP : Probiotics : How to choose a probiotic?

        BMI-23.38

          Przeczytaj także