Przewlekłe zmęczenie: brak jednej bakterii powoduje zmęczenie całego organizmu

Sen

Mikrobiota jelit

Czy spadek liczebności bakterii jelitowej i niedostateczna produkcja cząstki korzystnej dla naszego zdrowia to dostateczne wytłumaczenie zespołu przewlekłego zmęczenia, czyli encefalopatii mialgicznej? Tym tropem poszli badacze.¹

Fatigue chronique : une seule bactérie vous manque, et tout votre corps est épuisé

O tym artykule

Opublikowano 03 Maj 2023

Zaktualizowano 04 Maj 2023

Jednym z ubocznych skutków covida, a właściwie długotrwałego covida, jest zainteresowanie chorobą o podobnych objawach: zespołem przewlekłego zmęczenia zwanego również encefalopatią mialgiczną.

Ta przewlekła choroba uderza w swoje ofiary (głównie kobiety w wieku 20–40 lat) wyczerpaniem, złym samopoczuciem po wysiłku, kłopotami z pamięcią, zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi, anomaliami układu odpornościowego i zaburzeniami snu. W czasopiśmie Cell Host & Microbe opublikowane zostały dwa badania poświęcone tej tajemniczej chorobie, a dokładniej jej związkom z mikrobiotą jelitową.

20–40 lat Zespół przewlekłego zmęczenia występuje głównie u dorosłych w wieku od 20 do 40 lat.

Spadek liczebności bakterii w mikrobiocie w przypadku zespołu przewlekłego zmęczenia

Badania te mają pewien punkt wspólny: wykazują, że u pacjentów zbyt mało jest bakterii jelitowej Faecalibacterium prausnitzii. Im większy spadek liczebności F. prausnitzii, tym silniejsze zmęczenie. To nie wszystko. Bakteria ta znana jest z tego, że wytwarza krótkołańcuchowy kwas tłuszczowy (SCFA) (sidenote: Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe są źródłem energii (paliwa) dla komórek organizmu, współdziałają z układem odpornościowym i biorą udział w komunikacji między jelitami a mózgiem. Silva YP, Bernardi A, Frozza RL. The Role of Short-Chain Fatty Acids From Gut Microbiota in Gut-Brain Communication. Front Endocrinol (Lausanne). 2020;11:25. ) zwany maślanem, który jest pożyteczny dla gospodarza (czyli dla nas!). Maślan chroni naszą barierę jelitową, moduluje nasz układ odpornościowy… Nie ogranicza się do bytowania w układzie pokarmowym – dla naszego dobra przenika nawet do naszej krwi.

Od 0,4% do 2,5% populacji świata Częstotliwość występowania encefalopatii mialgicznej/zespołu przewlekłego zmęczenia na świecie wynosi od 0,4% do 2,5%.

Zaburzony układ odpornościowy

Co więcej – i to właśnie wynika z drugiego badania – ten kwas tłuszczowy może tłumaczyć długofalowe zmiany przebiegu choroby. U pacjentów chorujących na zespół przewlekłego zmęczenia od ponad 10 lat mikrobiota jelitowa wydaje się być odtworzona i wracać do równowagi (choć pozostają pewne różnice w stosunku do osób zdrowych). Osoby chore długoterminowo wykazują za to poważniejsze objawy, a ich układ odpornościowy wydaje się bardziej zaburzony niż u pacjentów dotkniętych tą chorobą krócej niż od 4 lat. Badacze interpretują to w ten sposób, że początkowe zaburzenia mikrobioty jelitowej i zmniejszenie ilości maślanu mogą u niektórych osób powodować nieodwracalne zmiany w całym organizmie i prowadzić do długofalowych zakłóceń stanu zdrowia.²