Biegunka podróżnych

Co to jest biegunka podróżnych?

W przeciwieństwie do rozpowszechnionych przekonań, biegunka podróżnych nie ma związku z egzotycznym jedzeniem niestrawnym dla nieprzyzwyczajonego żołądka. Jest to autentyczna infekcja, którą mogą powodować bakterie (Escherichia coli, Salmonella, Shigella, Campylobacter). Najczęściej tak właśnie jest.² Czasami w grę wchodzi jakiś pasożyt (Giardia, Cryptosporidium itp.) lub wirus (norowirus, rotawirus).² Odpowiedzialny za biegunkę patogen jest stwierdzany tylko u 40–60% podróżnych wykazujących objawy.⁴ Głównymi nośnikami zarazków w tym przypadku są skażone produkty spożywcze (zwłaszcza surówki, niedogotowane, niedosmażone lub niedopieczone mięso i ryby, nieobrane owoce itp.), a także skażona woda.⁵ Można się również zarazić od człowieka, jeżeli nie przestrzega się zasad higieny.⁵

Co ma z tym wspólnego mikrobiota? 

Jednym z zadań mikrobioty jest zapobieganie i ograniczanie inwazji patogenów na jelita.⁶ „Zemsta faraona” występuje często, ale to nie znaczy, że nie zostawia śladów. Biegunka (niezależnie od tego, jaki patogen (sidenote: Patogen To mikroorganizm, który powoduje lub może spowodować chorobę Pirofski LA, Casadevall A. Q and A: What is a pathogen? A question that begs the point. BMC Biol. 2012 Jan 31;10:6. ) ją wywołał) co najmniej przejściowo zaburza równowagę mikrobioty jelit, powodując dysbiozę (sidenote: Dysbioza Dysbioza nie jest zjawiskiem jednorodnym; przybiera różne formy zależne od stanu zdrowia danej osoby. Zazwyczaj definiuje się ją jako zaburzenie składu i funkcjonowania mikrobioty spowodowane przez zestaw czynników środowiskowych i osobniczych zakłócających ekosystem mikroorganizmów. Levy M, Kolodziejczyk AA, Thaiss CA, et al. Dysbiosis and the immune system. Nat Rev Immunol. 2017;17(4):219-232. ) .¹ Zaburzenie to może mieć długofalowe konsekwencje, przede wszystkim podwyższone ryzyko poinfekcyjnego zespołu jelita drażliwe⁷ występującego u 3–17% pacjentów.² Niedawno zespół badaczy odkrył, że Szwedzi są bardziej narażeni w podróży na infekcję bakterią Campylobacter, jeżeli mikrobiota ich jelit jest uboższa w mikroorganizmy w porównaniu z osobami, których infekcja podczas podróży nie dotyka.⁸ Inny zespół naukowców wykazał, że występowanie biegunki podczas podróży ma związek z większą ilością bakterii Prevotella copri w jelitach przed rozpoczęciem podróży i po powrocie z niej.⁹ Czy skład mikrobioty jelitowej podróżnych pozwala ustalić zagrożenie biegunką podczas podróży? To trzeba jeszcze potwierdzić, bo na razie badań jest bardzo mało!

Jak objawia się biegunka podróżnych?

Objawy i czas trwania różnią się zależnie od etiologii⁴ (bakteryjnej, pasożytniczej lub wirusowej). W przypadku braku leczenia biegunka trwa średnio 4–5 dni². Oprócz częstych miękkich lub płynnych wypróżnień (co najmniej 3 razy dziennie)⁵ występuje co najmniej jeden z następujących objawów: gorączka, mdłości, wymioty, ból brzucha i pilna potrzeba skorzystania z toalety². Największym zagrożeniem jest odwodnienie spowodowane przez często oddawany płynny stolec. Hospitalizacja jest konieczna najczęściej u osób z grup ryzyka (dzieci, osób starszych lub dotkniętych przewlekłymi chorobami osłabiającymi układ odpornościowy).²

Definicją biegunki podróżnych:¹⁰

Jak zapobiegać biegunce podróżnych i leczyć ją?

Zapobieganie biegunce podróżnych polega przede wszystkim na przestrzeganiu zasad higieny: częstym myciu rąk i zwracaniu uwagi na to, co się je.⁵  Zachęcamy do konsultacji z lekarzem lub farmaceutą przed wyjazdem. Podstawą leczenia biegunki podróżnych jest nawadnianie organizmu⁵ czystą (butelkowaną) wodą i naparami z ziół pitymi często i w niewielkich ilościach. Zaleca się nieznacznie słodzenie i/lub solenie posiłków (potrawy stałe nie są przeciwwskazane).⁴ W niektórych przypadkach wskazane mogą być leki przeciwbiegunkowe.⁴ Pozwalają one zmniejszyć ryzyko odwodnienia. W niektórych przypadkach konieczne mogą być również antybiotyki. Mogą one jednak zmniejszyć zróżnicowanie mikrobioty jelit, która traci przez to właściwości barierowe chroniące przed gatunkami chorobotwórczymi, i spowodować pojawienie się bakterii odpornych na antybiotyki.¹¹ Dlatego zaleca się je tylko w przypadku ciężkiej biegunki i niektórych przypadkach biegunki umiarkowanej¹⁰ pod kontrolą lekarza. Probiotyki mogą być przydatne jako środek zapobiegawczy¹² i ograniczający nasilenie oraz czas trwania objawów.^13,14

BMI 21.20