Alergiczny nieżyt nosa: wyjmijmy chusteczki i obserwujmy dysbiozę

Kiedy wiosna kojarzy się z… kichaniem! Świąd, swędzenie, zatkany nos, łzawienie oczu… Jak co roku nadejście wiosny wraz ze wzrostem stężenia nasion zapowiada wielki powrót kataru siennego. Alergiczny nieżyt nosa – potocznie zwany katarem siennym – wraz z paletą towarzyszących mu objawów zatruwa życie 40% światowej populacji (sidenote: Cheng L, Chen J, Fu Q, et al. Chinese Society of Allergy Guidelines for Diagnosis and Treatment of Allergic Rhinitis. Allergy Asthma Immunol Res (2018) 10(4):300–53.  Eifan AO, Durham SR. Pathogenesis of Rhinitis. Clin Exp Allergy (2016) 46 (9):1139–51. ) . Ta złożona patologia wynika z połączenia czynników genetycznych i środowiskowych, do których należą interakcja między zaburzeniami mikrobioty układu oddechowego oraz nietypowa i nadmierna odpowiedź systemu odpornościowego. Ale jaką rolę odgrywa dysbioza? I jakie mikroorganizmy biorą w tym udział?

Zaburzenie mikrobioty układu oddechowego

Aby to sprawdzić, zespół chińskich badaczy porównał, na podstawie próbek wydzieliny z nosa, mikrobiotę układu oddechowego 28 osób cierpiących na ostre epizody sezonowego alergicznego nieżytu nosa z próbkami pochodzącymi od 15 osób niecierpiących na alergię. Wyniki: nie wykryto różnic między dwoma grupami pod kątem różnorodności i liczby występowania mikroorganizmów, przy czym stwierdzono znaczące różnice, jeżeli chodzi o ich skład. W mikrobiocie układu oddechowego osób zdrowych przeważają gatunki bakterii Moraxella; Haemophilus, Streptococcus i Flavobacterium występują w mniejszej liczbie na korzyść gatunków Klebsiella, Prevotella i Staphylococcus u osób alergicznych. Łącznie badacze zidentyfikowali 10 rodzajów bakterii, występujących w nadmiarze u tych ostatnich.

Zaburzenia metabolizmu 

Badacze przeprowadzili następnie metabolomikę surowicy, badanie polegające na analizie stężenia metabolitów (sidenote: Metabolity Małe molekuły wytwarzane w wyniku metabolizmu komórkowego lub metabolizmu bakterii. Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe to na przykład metabolity wydzielane przez mikroflorę jelitową podczas fermentacji niestrawnych cukrów złożonych (błonnik itd.). Silva YP, Bernardi A, Frozza RL. The Role of Short-Chain Fatty Acids From Gut Microbiota in Gut-Brain Communication. Front Endocrinol (Lausanne). 2020;11:25.  Lamichhane S, Sen P, Dickens AM, et al An overview of metabolomics data analysis: current tools and future perspectives. Comprehensive analytical chemistry. 2018 ; 82: 387-413 ) w surowicy. Wykazała ona obecność 26 metabolitów, które różnią się u osób alergicznych i osób zdrowych. Kolejne odkrycie to obecność 16 zmienionych szlaków metabolicznych, w tym szlaków kwasów arachidonowych, o których już wiadomo, że produkują mediatory zapalne odpowiedzialne za niektóre choroby zapalne, takie jak astma alergiczna.

Indywidualnie dopasowane leczenie?

Wyniki obu badań w połączeniu potwierdzają hipotezę o wpływie reakcji zapalnej o pochodzeniu alergicznym na równowagę mikrobioty układu oddechowego. Co najważniejsze, wskazują one na ważne biomarkery, które mogłyby zostać wykorzystane do diagnozowania alergicznego nieżytu nosa. Autorzy publikacji zalecają kontynuowanie badań w celu lepszej identyfikacji różnych podtypów alergicznego nieżytu nosa (sezonowy/całoroczny, występujący okresowo/nieprzerwanie, lekki/umiarkowany/ostry), co mogłoby zapoczątkować rozwój spersonalizowanego leczenia. I koniec udręki dla tysięcy osób.