Bakteryjne siły osi jelito-płuca w walce z gruźlicą

Gruźlica: choroba wysoce zakaźna, która dotyka ponad 10 milionów ludzi na całym świecie (sidenote: Tuberculosis_WHO Oct 2021 ) (WHO, 2021). Mimo że w krajach rozwiniętych liczba zachorowań spada dzięki szczepieniom, gruźlica nadal stanowi poważny problem w zakresie zdrowia publicznego. Szczególnie, że pandemia COVID-19 odwróciła wieloletnie światowe postępy w walce z gruźlicą: po raz pierwszy od ponad dekady liczba zgonów z powodu gruźlicy wzrosła, jak wynika z raportu za 2021 rok Światowej Organizacji Zdrowia (sidenote: Tuberculosis deaths rise for the first time in more than a decade due to the COVID-19 pandemic _WHO Oct 2021 ) (WHO). Ofiarą uboczną byłaby nasza mikrobiota jelitowa i płucna, mocno zaangażowana w tę infekcję.

Brak równowagi mikrobioty jelitowej 

Pierwszą mikrobiotą, która może zostać zaburzona, jest nasza flora jelitowa, która ściśle współpracuje z komórkami odpornościowymi przez całe życie. U chorych na gruźlicę mikrobiota jest słabej jakości: traci swoją różnorodność, jedne bakterie są słabiej obecne, inne bardziej obfite. Zaburzenia równowagi pewnych gatunków bakterii (dysbioza) mogą być nawet charakterystyczne dla poszczególnych etapów rozwoju choroby.

Co więcej, w świetle doświadczeń przeprowadzonych na zwierzętach wydaje się, że takie zaburzenia równowagi mikrobioty jelitowej zmniejszają skuteczność leków przeciwgruźliczych. Stąd, jeszcze niepotwierdzony pomysł, by przywrócić równowagę mikrobioty jelitowej za pomocą probiotyków i postbiotyków (sidenote: Postbiotyków preparat z nieożywionych mikroorganizmów i/lub ich składników, który przynosi korzyści zdrowotne gospodarzowi. Salminen S, Collado MC, Endo A, et al. The International Scientific Association of Probiotics and Prebiotics (ISAPP) consensus statement on the definition and scope of postbiotics. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2021 Sep;18(9):649-667. ) . Celem jest zwiększenie skuteczności leków przeciwgruźliczych, a także poprawa odporności pacjentów na bakterie wywołujące gruźlicę.

Siły osi jelito-płuca w infekcji

Mikrobiota jelitowa i płucna, choć znajdują się w osobnych miejscach, nie działają w izolacji. Te dwie mikrobioty ściśle się ze sobą komunikują, a ich różnorodność zmienia się jak w lustrzanym odbiciu: mikrobiota jelitowa bierze udział w odpowiedziach immunologicznych płuc, a infekcja płucna również wpływa na skład mikrobioty jelitowej.  

W związku z tym uznaje się, że nie tylko dwie mikrobioty, ale cała oś jelito-płuca odgrywa rolę w zakażeniu i leczeniu gruźlicy. Może to doprowadzić do nowego podejścia do leczenia.