Na pewno wiecie, że pszczółka Maja ma dookoła siebie mnóstwo przyrodnich sióstr. W końcu królowa przez całe życie składa jaja, żeby ul był pełny. Jednak mimo genetycznego pokrewieństwa łączącego cały rój jego członkinie rozpoznają się... po zapachu! I – jak wynika z tego badania – zapach pszczoły dowodzący jej przynależności do ula jest bezpośrednio związany z jej mikrobiotą jelitową, taką samą jak u jej towarzyszek.
Poznaj swoich po zapachu
Ciało pszczoły miodnej jest pokryte pachnącymi cząsteczkami. Strażniczki pilnujące wejścia do ula nie mają problemu z rozpoznaniem członkiń roju... i odgonieniem intruzów usiłujących przedostać się do ula incognito, żeby skorzystać ze złożonych w nim zapasów. Zespół badaczy wykazał, że zapach ten nie jest efektem genetycznego pokrewieństwa poszczególnych osobników, ale ich mikrobioty jelitowej, to jest bakterii, grzybów i wirusów bytujących w przewodzie pokarmowym. Pszczoły należące do tego samego roju dzielą ze sobą kilka typów bakterii zasiedlających ich wnętrzności. Właśnie stąd bierze się ich wspólny zapach. I odwrotnie – pszczoły z innego roju, których mikrobiota zawiera inne bakterie, pachną inaczej.
Mechanizmy rządzące zjawiskiem
Jak można wyjaśnić ten wpływ mikrobioty? Wysunięto kilka hipotez. Pierwsza z nich mówi o tym, że określający tożsamość zapach jest efektem zapachu samej mikrobioty jelit. Hipoteza ta jest jednak mało prawdopodobna. Stoi ona w sprzeczności z wcześniejszymi badaniami sugerującymi udział cząsteczek wydzielanych przez usytuowane pod „skórą” pszczół komórki, do których bakterie jelitowe nie mają dostępu. Bardziej prawdopodobna jest zatem druga hipoteza, mówiąca, że u pszczoły miodnej mikrobiota wpływa ilościowo i jakościowo na wytwarzanie cząsteczek zapachowych, na przykład poprzez dostarczanie (lub brak dostaw) składników, z których powstają. System identyfikacji zapachowej, bardzo przydatny dla pszczół, ma również zalety z punktu widzenia bakterii zasiedlających ich jelita, ponieważ przeganiając pszczoły o innej mikrobiocie układu trawiennego, rój ogranicza przenikanie do ula innych bakterii. Dzięki temu mikrobiota prowadzi spokojne, przyjemne życie bez konieczności konkurowania z innymi...
