Anoreksja: a jeśli brak równowagi w mikrobiocie zakłóca powrót do zdrowia?

Według najnowszych badań mózg osób cierpiących na anoreksję może znajdować się pod wpływem mikrobioty jelitowej. Odkrycie to może utorować drogę dla nowych metod leczenia koncentrujących się na osi jelita-mózg i jej wpływie na zdrowie psychiczne.

O tym artykule

Opublikowano 17 Wrzesień 2025

Zaktualizowano 23 Wrzesień 2025

Restrykcyjne jedzenie, niezdrowy strach przed przybraniem na wadze, obsesja na punkcie kalorii, zaprzeczanie szczupłości, bulimia, lęk, depresja anoreksja jest poważnym zaburzeniem odżywiania, które ma znaczący wpływ na zdrowie pacjenta, ponieważ wpływa zarówno na zachowanie, jak i ciało. Jest również szczególnie trudna w leczeniu (patrz ramka).

Zaburzenia odżywiania w skrócie:

Charakteryzują się zachowaniami żywieniowymi, które różnią się od tych zwykle przyjmowanych przez ludzi żyjących w tym samym środowisku. ¹
Zaburzenia te są poważne i długotrwałe oraz mają konsekwencje psychologiczne i fizyczne. ²
Objawy: niestabilny nastrój, drażliwość, niska samoocena, depresja, lęk.
Trzy główne zaburzenia odżywiania to anoreksja, bulimia (kompulsywne napady objadania się dużymi ilościami jedzenia, po których następują nieodpowiednie zachowania kompensacyjne, takie jak wymiotowanie, głodówki lub nadmierna aktywność fizyczna) oraz hiperfagia (napady objadania się, ale bez związanych z nimi zachowań kompensacyjnych). ³

Osoby dotknięte chorobą często mają upośledzone funkcje poznawcze, w szczególności pewne zdolności uczenia się niezbędne do adaptacji behawioralnej, co może spowolnić powrót do zdrowia.

Z nowego badania wynika, że zaburzenie to może być związane ze zmianami w mikrobiocie jelitowej. ⁴

4% kobiet i 0,3% mężczyzn będzie dotkniętych anoreksją w ciągu swojego życia. ⁵

Między 14. a 17. rokiem życia Pojawia się anoreksja (szczyt zachorowań przypada na 16. rok życia). ⁶

Mniej zróżnicowana mikrobiota

Autorzy, naukowcy z Uniwersytetu w Grazu w Austrii, włączyli do badania 15 pacjentek cierpiących na anoreksję i 13 zdrowych kobiet z grupy kontrolnej. Wszystkie zostały poddane testom mającym na celu ocenę ich zdolności do „uczenia się implicytnego” (patrz ramka). Jednocześnie analizowano ich kał w celu określenia składu ich mikrobioty jelitowej.

Obliczenia naukowców potwierdzają, że pacjentki cierpiące na anoreksję mają niższe wyniki w zakresie uczenia się implicytnego niż zdrowe ochotniczki. Najciekawsze jest jednak to, że wyniki te są powiązane ze składem mikrobioty: im wyższe wyniki, tym bardziej zróżnicowane mikroorganizmy.

13.07.2023 Anoreksja – brak równowagi jelitowej wywołuje zaburzenia Czytaj więcej

Kiedy mikrobiota jelitowa powoduje zaburzenia w funkcjonowaniu mózgu

Jak można wyjaśnić ten wynik? Wiemy, że mikrobiota jelitowa wpływa na funkcjonowanie mózgu poprzez oś jelita-mózg.Może na przykład modyfikować reakcje na stres lub wytwarzać przekaźniki mózgowe (dopaminę, serotoninę itp.), które mogą wpływać na zdolność uczenia się.

Anoreksja w skrócie ³ :

Jest to zaburzenie odżywiania, zaburzenie psychiczne.
Nie należy mylić z anoreksją w ogólnym medycznym znaczeniu tego terminu: utrata apetytu, niezależnie od przyczyny, która jest objawem, a nie chorobą.
Przyczyny: czynniki genetyczne, psychologiczne, środowiskowe, rodzinne i społeczno-kulturowe.
Czasami są one związane z zaburzeniem bulimicznym (kompulsywne spożywanie dużych ilości jedzenia w krótkim okresie, a następnie wywoływanie wymiotów).
Znaczne ryzyko osteoporozy, bezpłodności, depresji, niewydolności serca i samobójstwa.

W tym badaniu :

Wysoki wynik w zakresie zdolności uczenia się był na przykład powiązany ze wzrostem liczby bakterii z rodzaju Bifidobacteria, które są niezbędne do komunikacji między jelitami a mózgiem. Może to zmniejszyć niepokój, a tym samym wpłynąć na proces uczenia się.

1,5 do 3 lat wynosi średni czas trwania fazy anoreksji. ⁶

20% osób cierpi na anoreksję do końca życia. ⁶

Niski wynik był natomiast powiązany ze wzrostem liczby bakterii Lachnospiraceae, które w kilku badaniach powiązano z zaburzeniami depresyjnymi które mogą zmieniać funkcjonowanie mózgu i uczenie się implicytne. Efekty te wskazują na silny związek między mikrobiotą, zachowaniem i zdrowiem psychicznym w chorobach takich jak anoreksja.

Czym jest uczenie się implicytne?

Uczenie się implicytne odbywa się bez świadomości lub zamiaru uczenia się ⁷. Nie wymaga zapamiętywania ani koncentrowania się na zasadach. Na przykład pochylenie ciała w stronę, w którą skręcasz podczas jazdy na rowerze, jest wynikiem uczenia się implicytnego. Różni się ono od jawnego uczenia się związanego z nabywaniem wiedzy teoretycznej, reguł lub zasad.

W kierunku leczenia anoreksji opartego na probiotykach?

Odkrycie to jest szczególnie interesujące, ponieważ może stanowić wyjaśnienie faktu, że psychoterapia, która częściowo opiera się na uczeniu się implicytnym, nie zawsze jest skuteczna w leczeniu pacjentów z anoreksją. Jeśli zostanie to potwierdzone, pewnego dnia możliwe będzie stosowanie probiotyków zawierających bifidobakterie w celu poprawy leczenia anoreksji. Stabilizując oś jelita-mózg, mogą one pomóc kobietom w powrocie do normalnego odżywiania.