Polipy macicy rzadziej nawracają, jeżeli mikrobiota pochwy zostanie zrównoważona przed operacją

Czy przyjdzie czas, kiedy przed zabiegiem usunięcia polipów macicy trzeba będzie sprawdzić, czy mikrobiota pochwy jest zrównoważona? To całkiem możliwe, jak sugeruje badanie opublikowane w czasopiśmie European Journal of Obstetrics and Gynecology. Jego autorzy – naukowcy z Uniwersytetu w Nanningu w Chinach – wykazali, że obecność dysbiozy pochwy stanowi istotny czynnik ryzyka nawrotu polipów po ich resekcji. ¹

Związek między dysbiozą a nawrotami wynika z wpływu nierównowagi mikroorganizmów bytujących w pochwie i macicy – dwóch obszarach organizmu ściśle ze sobą powiązanych pod względem odpornościowym i mikroekologicznym.

Prawie 700 uczestniczek badania

Aby dojść do tych wyników, badacze pobrali próbki wydzieliny pochwy 679 kobiet w wieku od 25 do 50 lat zakwalifikowanych do resekcji histeroskopowej – zabieg mający na celu usunięcie polipów endometrialnych.

Po zabiegu kobiety były obserwowane przez dwa lata. U 105 z nich badacze stwierdzili nawrót polipów.

Analiza wydzieliny wskazuje, że w przypadku kobiet, u których przed operacją występowała dysbioza pochwy, ryzyko nawrotu było 3,3 razy większe. Podobne ryzyko stwierdzono również u kobiet cierpiących na endometriozę.

Analiza mikrobioty pochwy wskazuje, że u kobiet z nawrotami zagęszczenie i różnorodność bakterii, podobnie jak obecność bakterii z rodzaju Lactobacillus, były wyraźnie mniejsze niż u pacjentek, u których nie doszło do nawrotu. Stwierdzono również większą ilość mikroorganizmów chorobotwórczych, takich jak bakteria Gardnerella vaginalis, będąca przyczyną waginozy bakteryjnej, lub odpowiedzialny za grzybicę grzyb Candida.

Naukowcy stwierdzili też podwyższoną aktywność niektórych enzymów, takich jak esteraza leukocytarna, co oznacza utrzymujący się stan zapalny pochwy, który może sprzyjać rozszerzaniu się infekcji w kierunku macicy.

Spadek ilości Lactobacillus – kluczowy czynnik występowania nawrotów

W jaki sposób te zaburzenia mikrobioty pochwy przyczyniają się do nawrotu polipów? Zdaniem naukowców odpowiedzi należy szukać wśród bakterii Lactobacillus.

Normalnie bakterie te wytwarzają bakteriocyny – substancje zdolne do zwalczania patogenów – oraz kwas mlekowy, który zakwasza środowisko pochwy i stabilizuje mikrobiotę. Syntetyzują one również cząsteczki zwane glicerofosfolipidami, które sprzyjają wydzielaniu przez organizm prostaglandyn – przekaźników przeciwzapalnych. Nasilają one również syntezę białek istotnych dla integralności ścianek pochwy.

Bakterie z rodzaju Lactobacillus zmniejszają więc ryzyko infekcji i stanu zapalnego po operacji i działają ochronnie przeciw nawrotom polipów.

To korzystne działanie jest jeszcze ważniejsze w przypadku kobiet, u których wcześniej występowały przewlekłe zaburzenia mikrobioty lub endometrioza, ponieważ ryzyko nawrotu jest u nich znacznie wyższe.

Terapie profilaktyczne

Badacze podkreślają znaczenie utrzymywania równowagi mikrobioty pochwy, a zwłaszcza długoterminowej dominacji rodzaju Lactobacillus, w przypadku polipów macicy. Wskazują kilka prowadzących w tym kierunku metod profilaktyki:

• połączenie probiotyków z preparatami przeciwmikrobowymi, które pozwoliłoby zwalczać patogenne zaburzenia równowagi, jednocześnie wspierając długotrwałe zdrowie mikrobioty;
• ele lub czopki dopochwowe na bazie kwasu mlekowego;
• bakteriofagi – wirusy zdolne do selektywnego niszczenia chorobotwórczych bakterii bez zaburzania mikrobioty;
• prebiotyki i kwasy tłuszczowe omega‑3 sprzyjające równowadze mikrobioty.

Te strategie modulacji mogą również poprawić ogólny stan zdrowia pochwy, zmniejszając ryzyko przewlekłej infekcji.

Trzeba jeszcze przeprowadzić badania w celu oceny skuteczności tych interwencji, ale te ścieżki są obiecujące. Warto więc kontynuować badania w tym kierunku.