Kandydoza

70–75% kobiet przynajmniej raz w życiu dotyka epizod kandydozy pochwy1. Swędzenie, nietypowa wydzielina... Objawy mogą być bardzo uciążliwe. A może tej chorobie sprzyja zakłócenie równowagi mikrobioty pochwy2?

Opublikowano 16 Sierpień 2021
Zaktualizowano 07 Marzec 2024

O tym artykule

Opublikowano 16 Sierpień 2021
Zaktualizowano 07 Marzec 2024

Kandydoza pochwy – co to jest?

Kandydoza pochwy to infekcja sromu i pochwy wywoływana przez grzyb z rodzaju drożdży. W większości przypadków jest to Candida albicans3. Infekcja ta jest uważana za drugą pod względem rozpowszechnienia zakaźną chorobę pochwy po bakteryjnym zapaleniu pochwy1. Aby potwierdzić diagnozę, należy skonsultować się z lekarzem, ponieważ objawy nie zawsze są specyficzne. Najczęstsze objawy kliniczne tej infekcji to nietypowa wydzielina (upławy), swędzenie narządów płciowych, uczucie pieczenia połączone z bólem lub podrażnieniem, które mogą prowadzić do (sidenote: Dyspareunia Nawracający lub stały ból narządów płciowych podczas stosunku seksualnego ) lub (sidenote: Dysuria Termin stosowany w celu określenia bolesnej mikcji (oddawania moczu), często opisywanej przez pacjentów jako uczucie pieczenia, szczypania lub swędzenia ) 1.

42% Mniej niż 1 na 2 kobiety twierdzi, że lekarz kiedykolwiek wyjaśnił im, jak utrzymać zrównoważoną mikroflorę pochwy

Czy mikrobiota pochwy ma z tym coś wspólnego?

Mikrobiota pochwy każdej kobiety jest unikatowa i – w odróżnieniu od innych mikrobiot – słabo zróżnicowana, kiedy jest w równowadze4: dominują gatunki z rodzaju (sidenote: Lactobacillus Bakterie w kształcie pałeczki, których najważniejszą cechą jest wytwarzanie kwasu mlekowego. Dlatego nazywa się je „bakteriami mlekowymi”. 
Bakterie te są obecne u człowieka w jamie ustnej, pochwie i jelitach. Bytują również na roślinach oraz w organizmach zwierząt. Można je przyjmować, spożywając produkty fermentowane – mleczne, takie jak niektóre sery i jogurty, a także kiszone ogórki, kiszoną kapustę itp.
Pałeczki kwasu mlekowego są także przyjmowane w produktach zawierających probiotyki, ponieważ niektóre ich gatunki są znane z korzystnego działania.   W. H. Holzapfel et B. J. Wood, The Genera of Lactic Acid Bacteria, 2, Springer-Verlag, 1st ed. 1995 (2012), 411 p. « The genus Lactobacillus par W. P. Hammes, R. F. Vogel Tannock GW. A special fondness for lactobacilli. Appl Environ Microbiol. 2004 Jun;70(6):3189-94. Smith TJ, Rigassio-Radler D, Denmark R, et al. Effect of Lactobacillus rhamnosus LGG® and Bifidobacterium animalis ssp. lactis BB-12® on health-related quality of life in college students affected by upper respiratory infections. Br J Nutr. 2013 Jun;109(11):1999-2007.
)
4, ale znajdziemy również – w mniejszych ilościach – drożdże (Candida albicans)5

Na kolejnych etapach życia kobiety ekosystem pochwy ulega ewolucji. Ewolucja ta jest normalna.  Wpływa na nią cykl menstruacyjny, okres dojrzewania, menopauza, aktywność seksualna, antykoncepcja, higiena intymna i ciąże7,8,9.

W przypadku zaburzenia równowagi ekosystemu pochwy (przez antybiotyk, irygację, stres, palenie tytoniu itp.)2,6 następuje zjawisko zwane (sidenote: Dysbioza Dysbioza nie jest zjawiskiem jednorodnym; przybiera różne formy zależne od stanu zdrowia danej osoby. Zazwyczaj definiuje się ją jako zaburzenie składu i funkcjonowania mikrobioty spowodowane przez zestaw czynników środowiskowych i osobniczych zakłócających ekosystem mikroorganizmów. Levy M, Kolodziejczyk AA, Thaiss CA, et al. Dysbiosis and the immune system. Nat Rev Immunol. 2017;17(4):219-232. ) : bakterie z rodzaju Lactobacillus już nie dominują, a niektóre gatunki (sidenote: Infekcja oportunistyczna Infekcja wywołana przez mikroorganizm w zwykłych warunkach niechorobotwórczy, który jednak może stać się patogenem w przypadku zakłócenia równowagi organizmu gospodarza. Zakłócenie to może spowodować kilka czynników: osłabienie układu odpornościowego, choroba, wiek, niektóre leki ) mogą się namnażać. To właśnie ma miejsce w przypadku kandydozy: Candida – drożdże normalnie obecne w pochwie i jelitach5 – w specyficznych warunkach nieprawidłowo się namnażają i stają się patogenami. Szacuje się na przykład, że po terapii antybiotykowej 10–30% kobiet cierpi na kandydozę sromu i pochwy10.

Istnieją też inne czynniki ryzyka zwiększające zagrożenie infekcją1: przyjmowanie kortykosterydów, ciąża, choroby związane ze słabszą odpowiedzią immunologiczną, niekontrolowana cukrzyca, doustna antykoncepcja, wkłady domaciczne itp. Zidentyfikowano wiele czynników, ale nie wyjaśniono do końca mechanizmów ich działania11

Leki przeciwgrzybicze i probiotyki

Klasyczne leczenie kandydozy pochwy to leczenie preparatami przeciwgrzybiczymi stosowanymi miejscowo lub doustnie11. Jednak możliwe są nawroty. Trwa ocena nowych ścieżek terapeutycznych11. Przeprowadzone niedawno badania sugerują, że probiotyki przyjmowane doustnie lub stosowane miejscowo (w postaci kapsułek lub czopków) mogą przywrócić równowagę mikrobioty pochwy i  zmniejszyć częstotliwość nawrotów infekcji grzybem Candida.12,13

Aby zmniejszyć ryzyko infekcji, zaleca się stosowanie pewnych zasad w zakresie higieny intymnej14. Wykonując te codzienne czynności, zatroszczysz się o mikrobiotę swojej pochwy.

Niniejszy artykuł jest oparty na zatwierdzonych źródłach naukowych. W przypadku wystąpienia objawów zachęcamy do kontaktu z lekarzem rodzinnym lub ginekologiem.

Źródła:

1 Gonçalves B, Ferreira C, Alves CT, et al. Vulvovaginal candidiasis: Epidemiology, microbiology and risk factors. Crit Rev Microbiol. 2016 Nov;42(6):905-27. 

2Riepl M. Compounding to Prevent and Treat Dysbiosis of the Human Vaginal Microbiome. Int J Pharm Compd. 2018 Nov-Dec;22(6):456-465.

3 Ceccarani C, Foschi C, Parolin C, et al. Diversity of vaginal microbiome and metabolome during genital infections. Sci Rep. 2019 Oct 1;9(1):14095.

4Gupta S, Kakkar V, Bhushan I. et al. Crosstalk between Vaginal Microbiome and Female Health: A review. Microb Pathog. 2019 Aug 23;136:103696.

5d'Enfert C, Kaune AK, Alaban LR, et al. The impact of the Fungus-Host-Microbiota interplay upon Candida albicans infections: current knowledge and new perspectives. FEMS Microbiol Rev. 2020 Nov 24:fuaa060. 

6Amabebe E, Anumba DOC. The Vaginal Microenvironment: The Physiologic Role of Lactobacilli. Front Med (Lausanne). 2018 Jun 13;5:181.

7Gupta P, Singh MP, Goyal K. Diversity of Vaginal Microbiome in Pregnancy: Deciphering the Obscurity. Front Public Health. 2020 Jul 24;8:326.

8Greenbaum S, Greenbaum G, Moran-Gilad J, Weintraub AY. Ecological dynamics of the vaginal microbiome in relation to health and disease. Am J Obstet Gynecol. 2019 Apr;220(4):324-335.

9Lewis FM, Bernstein KT, Aral SO. Vaginal Microbiome and Its Relationship to Behavior, Sexual Health, and Sexually Transmitted Diseases. Obstet Gynecol. 2017;129(4):643-654.

10 Shukla A, Sobel JD. Vulvovaginitis Caused by Candida Species Following Antibiotic Exposure. Curr Infect Dis Rep. 2019 Nov 9;21(11):44.

11 de Cássia Orlandi Sardi, J, Silva, D.R, et al. Vulvovaginal Candidiasis: Epidemiology and Risk Factors, Pathogenesis, Resistance, and New Therapeutic Options. Curr Fungal Infect Rep 15, 32–40 (2021). 

12Strus M, Chmielarczyk A, Kochan P, et al. Studies on the effects of probiotic Lactobacillus mixture given orally on vaginal and rectal colonization and on parameters of vaginal health in women with intermediate vaginal flora. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2012 Aug;163(2):210-5. 

13Vujic G, Jajac Knez A, Despot Stefanovic V, et al. Efficacy of orally applied probiotic capsules for bacterial vaginosis and other vaginal infections: a double-blind, randomized, placebo-controlled study. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2013 May;168(1):75-9. 

14Chen Y, Bruning E, Rubino J, et al. Role of female intimate hygiene in vulvovaginal health: Global hygiene practices and product usage. Womens Health (Lond). 2017 Dec;13(3):58-67.

15Hill DA, Taylor CA. Dyspareunia in Women. Am Fam Physician. 2021 May 15;103(10):597-604.

 

BMI-21.21