Dyspepsja czynnościowa: skomplikowana nazwa powszechnego problemu trawiennego

Dyspepsja (niestrawność) czynnościowa: barbarzyńska nazwa choroby, którą z pewnością znasz, bo dotyka praktycznie jedną osobę na dziesięć, zwłaszcza kobiety, palaczy i osoby przyjmujące niesterydowe leki przeciwzapalne (ibuprofen, ketoprofen). Niestrawność czynnościowa to częsty problem trawienny charakteryzujący się bólem lub przewlekłym dyskomfortem w okolicy żołądka.

Jej objawy są opisywane zazwyczaj jako nieprzyjemne uczucie pełności w żołądku po posiłku (który wcale nie był tak ogromny jak dla pułku wojska!), wrażenie sytości w chwilę po rozpoczęciu jedzenia lub bóle i/lub pieczenie w dołku. I tak od tygodni.

Od dysbiozy do niestrawności

Wprawdzie przyczyny – liczne – i mechanizmy niestrawności czynnościowej są jeszcze słabo znane, ale na cenzurowanym znalazła się mikrobiota jelitowa Przede wszystkim zaś bakteria Helicobacter pylori, która czasem rozgaszcza się w żołądku. Wydaje się, że w dużym stopniu przyczynia się do rozwoju niestrawności czynnościowej, niewątpliwie poprzez zapalenie błony śluzowej układu pokarmowego oraz zaburzenia ruchu jelit.

Mówiąc bardziej ogólnie, udział w tym zaburzeniu ma cała mikrobiota jelitowa. Jest to udział bezpośredni (zaburzenie równowagi składu i obfitości może pociągać za sobą nieprawidłowe funkcjonowanie jelit) i za pośrednictwem wytwarzanych przez bakterie metabolitów działających ochronnie (na przykład krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe wytwarzane (sidenote: Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe są źródłem energii (paliwa) dla komórek organizmu, współdziałają z układem odpornościowym i biorą udział w komunikacji między jelitami a mózgiem. Silva YP, Bernardi A, Frozza RL. The Role of Short-Chain Fatty Acids From Gut Microbiota in Gut-Brain Communication. Front Endocrinol (Lausanne). 2020;11:25. )  przez Firmicutes) lub szkodliwie (prozapalne sfingolipidy wytwarzane przez Bacteroidetes i Prevotellaceae) dla gospodarza. 

Leczenie poprzez mikrobiotę

Bezpośrednia konsekwencja udziału mikrobioty żołądkowo-jelitowej w niestrawności czynnościowej: poszukiwanie rozwiązań, które uzdrowią tę mikrobiotę, a tym samym jej gospodarza (czyli pacjenta). Badacze przeprowadzili ¹ na pacjentach kilka badań, z których wynikałoby, że probiotyki mogą w dużym stopniu złagodzić objawy, poprzez przywrócenie równowagi mikrobioty jelitowej.

Jest też inne, nieco bardziej agresywne podejście: antybiotyki o szerokim spektrum działania, eliminujące niepożądane bakterie. Takie odkurzanie jest bardzo skuteczne, zwłaszcza w przypadku kobiet, ale powoduje dużo szkód ubocznych wśród pożytecznych bakterii. Dlatego potrzebne są kolejne badania, których celem będzie lepsze poznanie mechanizmów tego zaburzenia, aby zaproponować precyzyjne, skuteczne metody diagnostyki i leczenia.