Postmenopauza: walka z objawami, ochrona mikrobioty pochwy

Menopauza

Globulki dopochwowe z estradiolem czy intymny krem nawilżający?
Oba preparaty jednakowo skutecznie niosą ulgę w objawach menopauzy, ale jeżeli chodzi o wpływ na mikrobiotę pochwy, są zupełnie nieporównywalne.

Postmenopause: treating symptoms while preserving the vaginal microbiota

O tym artykule

Opublikowano 08 Czerwiec 2022

Zaktualizowano 09 Czerwiec 2022

Suchość pochwy, swędzenie, częste parcie na oddawanie moczu, ból podczas stosunków... Postmenopauza, czyli okres następujący po menopauzie, bywa nieprzyjemny! Lekarze mówią o menopauzalnym zespole moczowo-płciowym (GSM – genitourinary syndrome of menopause)¹. Większość jego objawów można przypisać charakterystycznemu dla tego okresu brakowi estradiolu. Może on przybierać cięższe lub łagodniejsze formy. Można go łagodzić terapią hormonalną (globulkami dopochwowymi na bazie estradiolu) lub niehormonalną, na przykład poprzez stosowanie nawilżającego kremu dopochwowego.
A jakie są konsekwencje dla pH pochwy, mikrobioty pochwowej i substancji (metabolitów) wytwarzanych przez zawarte w niej mikroorganizmy?

Menopauza i postmenopauza

Menopauza to wstrzymanie owulacji i zanik menstruacji w wyniku zaprzestania wydzielania estrogenu i progesteronu⁴. Zwykle ma miejsce około 50. roku życia. Następujący po niej okres to postmenopauza⁵. Charakteryzuje się różnymi objawami (uderzenia gorąca, bezsenność, zmęczenie, drażliwość, suchość pochwy itp.) i zwiększonym ryzykiem wystąpienia chorób (osteoporozy oraz chorób serca i układu krążenia⁶).

Znaczenie mikrobioty pochwowej dla zdrowia

Wiadomo, że bakterie mikrobioty pochwy mają udział w utrzymaniu w pochwie zdrowego środowiska. Inaczej niż mikrobiota jelitowa, mikrobiota pochwy jest zrównoważona wtedy, gdy jest słabo zróżnicowana i złożona w większości z pałeczek kwasu mlekowego. Niektóre z tych bakterii wytwarzają kwas mlekowy, który utrzymuje kwaśny (pH ≤ 4,5) odczyn pochwy, zapobiegając w ten sposób namnażaniu patogenów. Gdy zaczyna się menopauza, poziom estrogenów znacznie spada. W efekcie pH pochwy podnosi się, a mikrobiota pochwy zmienia skład (mniej pałeczek kwasu mlekowego, większe zróżnicowanie mikrobioty bakteryjnej)².

Mikrobiota pochwy

Dowiedz się więcej

Terapie o różnych konsekwencjach dla mikrobioty pochwy

Do przeprowadzonego niedawno badania klinicznego³ badacze włączyli 144 uczestniczki w okresie postmenopauzy (średnia wieku: 64 lata) odczuwające dyskomfort sromu i pochwy o natężeniu od umiarkowanego do silnego. Porównali oni wpływ wywierany na mikrobiotę przez dopochwową globulkę z estradiolem i nawilżający żel z podwójnym placebo (globulka dopochwowa i żel bez substancji czynnej).

Po 12 tygodniach mikrobiota pochwowa 80% kobiet z grupy przyjmującej estradiol była zdominowana przez społeczności Lactobacillus i Bifidobacterium. W grupie przyjmującej krem nawilżający było to tylko 36%, a w grupie przyjmującej placebo – 26%. Ponadto u kobiet przyjmujących estradiol ponad połowa metabolitów zawartych w wydzielinie pochwy uległa zmianie. Przede wszystkim zwiększyła się ilość mleczanu, co niewątpliwie przyczyniło się do zwiększonego spadku pH w tej grupie.

Estradiol: dobry stan zdrowia intymnego

Działanie estradiolu jest wyraźniejsze u kobiet, których mikrobiota pochwowa była początkowo bardzo zróżnicowana (czyli mniej zdrowa), a pH wysokie. Zdaniem badaczy hormon ten może stymulować aktywność metaboliczną pożytecznych bakterii wytwarzających kwas mlekowy, takich jak pałeczki kwasu mlekowego i bifidobakterie, co obniża pH. Sugerują więc częstsze stosowanie globulek dopochwowych z estradiolem, które mogą przynosić dodatkowe korzyści w zakresie zdrowia układu moczowo-płciowego kobiet w okresie postmenopauzy.

Źródła

^{1 Angelou K, Grigoriadis T, Diakosavvas M, et al. The Genitourinary Syndrome of Menopause: An Overview of the Recent Data. Cureus. 2020 Apr 8;12(4):e7586.}

^{2 Greenbaum S, Greenbaum G, Moran-Gilad J, et al. Ecological dynamics of the vaginal microbiome in relation to health and disease. Am J Obstet Gynecol. 2019 Apr;220(4):324-335.}

^{3 Srinivasan S, Hua X, Wu MC, et al. Impact of Topical Interventions on the Vaginal Microbiota and Metabolome in Postmenopausal Women: A Secondary Analysis of a Randomized Clinical Trial. JAMA Netw Open. 2022 Mar 1;5(3):e225032.}

^{4 O’Neill S., Eden J. The pathophysiology of menopausal symptoms. Obstetrics, Gynaecology & Reproductive Medicine 2017 Oct;27(10):303-310}

^{5 Koothirezhi R, Ranganathan S. Postmenopausal Syndrome. [Updated 2022 Apr 28]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-.}

^{6 Rossi R, Grimaldi T, Origliani G, et al. Menopause and cardiovascular risk. Pathophysiol Haemost Thromb. 2002 Sep-Dec;32(5-6):325-8.}

Tagi