Mikrobiota jelitowa sekretem długowieczności stulatków?

W naszym organizmie przez całe nasze życie zachodzą zmiany. Obejmują one również mikrobiotę jelitową, i to w takim stopniu, że składające się na nią gatunki pozwalają określić nasz wiek. Wiadomo, że mikrobiota jelitowa z wiekiem się zmienia – traci różnorodność i równowagę (zjawisko to nazywa się „dysbiozą”), co może grać rolę w procesie starzenia się. I odwrotnie – utrzymywanie równowagi mikrobioty może chronić dobre funkcjonowanie przemiany materii i układu odpornościowego, a także przyczyniać się do walki ze stanami zapalnymi i pogarszaniem stanu zdrowia kognitywnego oraz zdrowia kości.

„Niebieska strefa” – raj długowieczności

Skoro mikrobiota jelitowa ma udział w starzeniu się, to może z mikrobioty osób żyjących długo w dobrym zdrowiu dałoby się dużo dowiedzieć na ten temat? Aby odpowiedzieć na to pytanie, włoscy naukowcy¹ wybrali się na południe Sardynii. Region ten jest idealnym miejscem do badań nad stulatkami. Podobnie jak w innych „niebieskich strefach” na świecie, można tam spotkać mężczyzn żyjących dłużej, niż wynosi średnia (natomiast kobiety mają większą prognozowaną długość życia) w dobrej kondycji fizycznej². Celem badania było ustalenie charakterystycznych cech mikrobioty jelitowej związanych z nadzwyczajną długowiecznością, a także ocena stopnia dziedziczności mikrobioty i wpływu czynników środowiskowych, takich jak dieta.

Mikrobiota jelitowa stulatków w kwiecie wieku 

Badacze zanalizowali mikrobiotę jelitową grupy 46 dziarskich stulatków oraz dziewięćdziesięciolatków i porównali ją z grupą kontrolną 46 młodszych (40–60 lat) zdrowych osób. Porównali też mikrobiotę jelitową 7 stulatków z mikrobiotą ich dzieci. 

Stwierdzili, że mikrobiotę jelitową stulatków cechuje obecność dużej ilości bakterii z rodziny Verrucomicrobia, zwłaszcza gatunku Akkermansia muciniphila. Bakteria ta jest znana między innymi z udziału w utrzymywaniu nienaruszalności bariery jelitowej, odporności i zdrowia metabolicznego. Mikrobiota jelitowa młodszych była zdominowana przez rodzinę Bacteroidetes, a zwłaszcza rodzaj Bacteroides, natomiast u dziewięćdziesięciolatków dominowały Actinobacteria, przede wszystkim bifidobakterie. Ponadto mikrobiota jelitowa stulatków była bardziej podobna do mikrobioty młodszych badanych niż mikrobiota dziewięćdziesięciolatków.

Zdaniem badaczy mikrobiota jelitowa stulatków zawiera harmonijnie zrównoważoną społeczność mikroorganizmów. Obejmuje ona gatunki kojarzone ze zdrowiem jelit, walczące z patogenami i ze stanami zapalnymi z korzyścią dla całego organizmu. Co więcej, jej bogactwo i złożoność umożliwiają jej adaptację do zakłóceń środowiskowych.

Geny i tryb życia współdziałają ze sobą

Badanie wykazało też, że mikrobiota jelitowa stulatków i mikrobiota ich dzieci są stosunkowo podobne do siebie. Dzieci mogą więc dziedziczyć charakterystykę mikrobioty, ale także predysponujące do długowieczności nawyki, zwłaszcza dietetyczne. Odkryta została też korelacja między gatunkami mikrobioty jelitowej związanymi z długowiecznością a przestrzeganiem diety śródziemnomorskiej. Mamy więc kolejny dowód korzystnego wpływu tego bogatego w błonnik i przeciwutleniacze stylu odżywiania!