Między rokiem 2000 a 2015 zużycie antybiotyków wzrosło o 65%. Niszczą one chorobotwórcze drobnoustroje odpowiedzialne za infekcje, ale mogą także uśmiercać niektóre pożyteczne bakterie jelitowe i powodować zachwianie równowagi (dysbiozę) tego ekosystemu, które może mieć zarówno krótkoterminowe, jak i długoterminowe konsekwencje, o czym przypomina nowe badanie.
Krótko- i średnioterminowe niekorzystne skutki dla mikrobioty...
Najpierw stwierdzono, że antybiotyki niszczą równowagę mikrobioty jelit. Eliminując niektóre bakterie, umożliwiają innym patogenom zajęcie wolnego miejsca i mnożenie się. Jednym ze skutków jest biegunka antybiotykowa dotykająca od 5 do 35% leczonych w ten sposób osób. Mija ona po kilku dniach. Niemniej jednak biegunka może mieć cięższy przebieg, a nawet zakończyć się śmiercią, jeżeli powoduje ją bakteria Clostridioides difficile. Drugim odkryciem było stwierdzenie, że przyjmowanie antybiotyków ma związek ze zmniejszeniem zróżnicowania mikrobioty. Powrót do równowagi trwa dłużej lub krócej; niektóre bakterie nawet po kilku miesiącach był w dalszym ciągu nieobecne w mikrobiotze. Ponadto powtarzające się lub nieodpowiednie przyjmowanie antybiotyków powoduje, że bakterie wypracowują sposoby radzenia sobie z nimi. Mogą nabrać odporności, przez co terapia będzie nieskuteczna. Prognozy ekspertów jeżą włos na głowie: jeżeli nie podejmiemy zdecydowanych działań przeciw nadużywaniu antybiotyków, do roku 2050 z ich powodu może umrzeć 10 mln osób na całym świecie.
...o poważnych konsekwencjach długoterminowych
Antybiotyki wciąż jeszcze zbyt powszechnie i w sposób systemowy stosuje się u niemowląt oraz dzieci. Ich używanie może się wiązać z zapadaniem na różne choroby (otyłość, astma, alergie, chroniczne stany zapalne jelit) na późniejszych etapach życia. Daleko do zwycięstwa w tej bitwie, ale środowisko naukowe szuka nowych strategii zmierzających do odtworzenia mikrobioty jelit poprzez różne metody jej modyfikacji (odżywianie, probiotyki, prebiotyki).
* https://www.who.int/news-room/events/detail/2020/11/18/default-calendar/world-antimicrobial-awareness-week-2020
