Jakie odkrycia w obszarze Pani badań nad mikrobiotą umożliwił krajowy grant? 

Grant ten pozwolił nam lepiej zrozumieć patogenezę marskości wątroby i możliwy wpływ probiotyków na niektóre z jej połączeń.^1,2

Co z tego wynika dla pacjenta?

Wyniki naszych badań mogą pokazać, jakie korzyści płyną ze stosowania probiotyków w leczeniu marskości wątroby, co może poprawić jakość życia i rokowania pacjentów.

BMI 22.14

Jakie odkrycia w obszarze Pani badań nad mikrobiotą umożliwił krajowy grant?

Spondyloartroza i reumatoidalne zapalenie stawów są wśród najczęstszych przewlekłych zapalnych chorób reumatycznych, których rozwój może doprowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń stawów i kości. Spondyloartroza i reumatoidalne zapalenie stawów to ważne przyczyny niepełnosprawności funkcjonalnej poważnie wpływającej na codzienną aktywność, zdrowie psychiczne oraz jakość życia pacjenta.
Wprowadzenie biologicznych leków przeciwreumatycznych modyfikujących przebieg choroby (bDMARD), takich jak inhibitory TNF (TNFi), rozpoczęło nową erę w leczeniu spondyloartrozy i reumatoidalnego zapalenia stawów charakteryzującą się znaczną skutecznością terapii. Niemniej u znacznego odsetka pacjentów występują poważne zdarzenia niepożądane lub nie reagują oni albo reagują tylko częściowo na te drogie terapie.
Grant przyznany przez Biocodex Microbiota Foundation pozwolił nam scharakteryzować mikrobiotę u pacjentów rozpoczynających leczenie bDMARD i po 14 tygodniach terapii. Oznacza to możliwość identyfikacji na wstępie biomarkerów pomagających w identyfikacji pacjentów o większym potencjale reakcji na terapię TNFi.

Co z tego wynika dla pacjenta?

Identyfikacja przed rozpoczęciem leczenia profili mikrobioty, które mogą mieć związek ze skutecznością leczenia bDMARD, ma podstawowe znaczenie dla wsparcia decyzji terapeutycznej. Pacjenci skorzystają na precyzyjniejszej terapii. Oczekujemy, że w nieodległej przyszłości propagowane będą ukierunkowane na mikrobiotę działania korekcyjne, które poprawią skuteczność terapeutyczną bDMARD.

BMI 22.19

Postrzeganie się jako osoby pulchnej, podczas gdy jest się chudym (dysmorfofobia), paniczny strach przed wyobrażeniem, że można by przytyć choćby jeden gram – oto główne oznaki jadłowstrętu psychicznego. A gdyby tak okazało się, że winna jest mikrobiota jelitowa? 

Roseburia: bakterie, których nie ma…

Kolejne badania podjęły się próby sprawdzenia wpływu mikrobioty jelit na tę chorobę, przy czym ich wyniki były rozbieżne. Aby lepiej przyjrzeć się temu zagadnieniu, jeden z zespołów badawczych ponownie przejrzał dane uzyskane podczas trzech wcześniejszych badań, porównując skład mikrobioty jelitowej pacjentek z anoreksją i tej należącej do zdrowych uczestników. Co się okazało? Zaobserwowano jedynie spadek liczby bakterii z gatunku Roseburia u pacjentek z anoreksją. Wydaje się, że nic nie może zmienić tego stanu rzeczy, nawet hospitalizacja prowadząca do poprawy stanu pacjentek ani przyrost wagi: bakterie są i pozostają mniej liczne i mniej zróżnicowane u pacjentek cierpiących na jadłowstręt. Stąd nasuwa się wniosek, że bakterie jelitowe mogą odgrywać rolę w pojawieniu się choroby. Jednocześnie odrzuca się hipotezę, że ich mniejsza ilość mogłaby być skutkiem choroby.

…dające dobre zdrowie 

Jak się okazuje, bakterie Roseburia są sprzymierzeńcami zdrowia naszej mikrobioty jelitowej, a to dzięki temu, że zajmują się rozkładaniem włókien, których nie zdołał strawić nasz układ trawienny, produkują krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (sidenote: Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe są źródłem energii (paliwa) dla komórek organizmu, współdziałają z układem odpornościowym i biorą udział w komunikacji między jelitami a mózgiem. Silva YP, Bernardi A, Frozza RL. The Role of Short-Chain Fatty Acids From Gut Microbiota in Gut-Brain Communication. Front Endocrinol (Lausanne). 2020;11:25. ) . Te drobne kwasy tłuszczowe znane są z kojenia stanów zapalnych i podtrzymywania równowagi pracy naszych jelit. To dzięki nim nasza bariera nabłonkowa zostaje wzmocniona, a perystaltyka okrężnicy jest w należyty sposób regulowana. I to nie wszystko! Zbawienne działanie bakterii Roseburia wykracza poza nasze zdrowe trawienie, ponieważ jej obecność zdaje się iść w parze z poprawą kilku czynników zdrowotnych naszego organizmu, takich jak stężenie trójglicerydów, prealbuminy i żelaza we krwi. A na koniec – wisienka na torcie – choć kwestia ta wymaga jeszcze ostatecznego potwierdzenia: Roseburia mogłaby również pomóc nam w postrzeganiu świata przez różowe okulary, ponieważ jej spadek bywa kojarzony z oznakami depresji, które da się często zauważyć u osób cierpiących na anoreksję.

Polecane przez naszą społeczność

Jakie odkrycia w obszarze Pani badań nad mikrobiotą umożliwił krajowy grant? 

Grant przyznany Portugalii przez Biocodex Microbiota Foundation pozwolił nam przede wszystkim poznać wpływ otyłości matek na nabywanie i dojrzewanie mikrobioty jelitowej u dzieci w ciągu pierwszego roku życia. Na wczesnym etapie życia powstawanie, rozwój i dojrzewanie mikrobioty kształtują interakcje mikroorganizmów i gospodarza, w których matka gra kluczową rolę, ponieważ jest najważniejszym źródłem mikroorganizmów. Przenoszenie mikrobioty powodującej otyłość z matki na dziecko zostało wskazane jako możliwy mechanizm przekazywania otyłości z pokolenia na pokolenie. Wczesny etap życia ma zasadnicze znaczenie dla pobudzenia układu odpornościowego, a dysbioza jelit może zaburzyć rozwój zrównoważonego fenotypu odpornościowego. Dlatego też naszym następnym krokiem będzie wyjaśnienie wpływu dysbiotycznej, powodującej otyłość mikrobioty nabytej od matki na początkowy okres rozwoju układu odpornościowego.

Co z tego wynika dla pacjenta?

Spodziewamy się, że przy wsparciu Fundacji Biocodex odkryjemy, jaki wpływ ma dysbiotyczna, powodująca otyłość mikrobiota nabyta od matki na mikrobiotę jelitową dziecka, oraz jaki wpływ mają zaburzenia mikrobioty we wczesnym etapie życia na stymulację i regulację układu odpornościowego w pierwszym roku życia dziecka. Zrozumienie, jak dysbiotyczna mikrobiota jelitowa nabyta od matki wpływa na układ odpornościowy dziecka w okresie rozwoju, może pomóc nam odkryć nowe metody zapobiegania chorobom poprzez manipulowanie mikrobiotą jelitową dziecka we wczesnym okresie jego życia, co odkryje nowe ścieżki rozwoju innowacyjnych, personalizowanych narzędzi diagnostycznych i terapeutycznych.

BMI 22.15

Belgia

Finlandia

Francja

Meksyk

Portugalia

Rosja

Stany Zjednoczone

Komunikacja między naszym mózgiem a jelitami reguluje nasz nastrój

Ze swoimi 200 milionami neuronów i miliardami bakterii jelitowych nasze jelita nie bez przyczyny bywają nazywane „drugim mózgiem”. Są wyjątkowo aktywne i mają wpływ na nasze zdrowie zarówno fizyczne, jak i psychiczne.¹

Nasz przewód pokarmowy i mózg nieustannie prowadzą ze sobą rozmowę, lecz ich komunikacja może zostać zakłócona, kiedy nasza mikrobiota jelitowa się zmieni i powstanie stan zapalny.

Zaburzenie mikrobioty jelitowej, zwane również „dysbiozą”, może odpowiadać za różne schorzenia natury psychicznej (depresja, stany lękowe itd.).² Niektóre badania na ludziach (choć nie przeprowadzono ich wiele) zdają się stanowić jasny dowód na znaczące zubożenie mikrobioty jelit u pacjentów dotkniętych zaburzeniami psychicznymi.³

Gut-brain axis: how does it work?

Bakterie jelitowe komunikują się z naszym mózgiem, produkując molekule zwane „neuroprzekaźnikami”, z których najbardziej znane, serotonina i dopamina, regulują nasz nastrój.⁴ Badacze twierdzą, że neuroprzekaźniki (sidenote: Neuroprzekaźniki Specyficzne cząsteczki, które umożliwiają komunikację pomiędzy neuronami (komórkami nerwowymi w mózgu), ale także wymianę informacji z bakteriami tworzącymi mikrobiotę. Produkowane są zarówno przez komórki organizmu, jak i przez bakterie mikrobioty.   Baj A, Moro E, Bistoletti M, Orlandi V, Crema F, Giaroni C. Glutamatergic Signaling Along The Microbiota-Gut-Brain Axis. Int J Mol Sci. 2019;20(6):1482. ) oddziałują na komórki ściany naszych jelit. Informacja ta dociera też do mózgu za pośrednictwem neuronów przewodu pokarmowego.⁵

Kolejnym przekaźnikiem informacji są krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (sidenote: Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (KKT) Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe są źródłem energii (paliwa) dla komórek organizmu, współdziałają z układem odpornościowym i biorą udział w komunikacji między jelitami a mózgiem.   Silva YP, Bernardi A, Frozza RL. The Role of Short-Chain Fatty Acids From Gut Microbiota in Gut-Brain Communication. Front Endocrinol (Lausanne). 2020;11:25. ) (SCFA). Te substancje biologiczne, z których niektóre mają dobroczynne działanie na stan naszego zdrowia, wytwarzane są przez bakterie okrężnicy w procesie fermentacji włókien pożywienia. Odgrywają one też kluczową rolę w połączeniu między dwoma organami i wpływa bezpośrednio na mózg.⁶

Dobry humor a gorzka czekolada: dobre połączenie w 85% przypadków!

Czy wiesz, że…? Niektóre pokarmy takie jak czekolada mogą regulować nasz nastrój.

Jedno z niedawnych badań⁷ wykazało, że polifenole zawarte w dużej ilości w kakao mają pozytywne działanie na florę jelitową, ponieważ hamują rozwój bakterii chorobotwórczych (sidenote: Patogen To mikroorganizm, który powoduje lub może spowodować chorobę Pirofski LA, Casadevall A. Q and A: What is a pathogen? A question that begs the point. BMC Biol. 2012 Jan 31;10:6. ) i wspierają rozwój tych sprzyjających zdrowiu.

W szczególności spożycie czarnej czekolady 85% przypadków podnosi różnorodność mikrobioty jelit i powoduje pozytywne sprzężenie zwrotne w naszym mózgu, które uwidacznia się poprzez długotrwały korzystny wpływ na nasz nastrój.

Koniec z wyrzutami sumienia u łasuchów!

Mikrobiota a alergiczny nieżyt nosa: co je łączy?

Oznaki alergicznego nieżytu nosa wywołuje nadmiernie silna reakcja układu odpornościowego w kontakcie z alergenami. Alergiczny nieżyt nosa uznaje się za sezonowy (określany jako „katar sienny”), podczas gdy wiąże się on z pyłkami traw, drzew i roślin zielnych. Kiedy wywoływany jest przez alergeny obecne przez cały rok, kwalifikuje się go jako całoroczny (roztocza, sierść, pleśnie).²

Patologia ta związana jest z brakiem równowagi mikrobiot ORL (nos-gardło-uszy) i jelit, innymi słowy „dysbiozą (sidenote: Dysbioza Dysbioza nie jest zjawiskiem jednorodnym; przybiera różne formy zależne od stanu zdrowia danej osoby. Zazwyczaj definiuje się ją jako zaburzenie składu i funkcjonowania mikrobioty spowodowane przez zestaw czynników środowiskowych i osobniczych zakłócających ekosystem mikroorganizmów. Levy M, Kolodziejczyk AA, Thaiss CA, et al. Dysbiosis and the immune system. Nat Rev Immunol. 2017;17(4):219-232. ) ”.

Niektóre badania świadczą o dysproporcjach w składzie mikrobioty jelitowej u osób cierpiących na ostre epizody sezonowego alergicznego nieżytu nosa i niealergików.³ Wśród dzieci badanie⁴ wykazało, że różnorodność mikrobioty nosa jest ograniczona u pacjentów cierpiących na nieżyt nosa, z wyraźnym podpisem bakteryjnym, stanowiącym wyjaśnienie patologii układu oddechowego i jego stopień.

Jakie są czynniki ochronne zapobiegające alergicznemu nieżytowi nosa?

Wydaje się, że ekspozycja na mikroorganizmy (sidenote: Mikroorganizmy Organizmy żywe zbyt małe, aby zobaczyć je gołym okiem. Są to bakterie, wirusy, grzyby, archeony, pierwotniaki itp. Potocznie nazywa się je mikrobami. What is microbiology? Microbiology Society. ) we wczesnym dzieciństwie sprzyja zapobieganiu alergiom. Wbrew obecnie przyjętym przekonaniom życie w jałowym świecie niekoniecznie zapewnia ochronę.

Niektóre badania donoszą, że kurz w domu ma ochronne działanie przeciwalergiczne.⁵ Zbawienne jest również życie na wsi, a to dzięki wiejskiemu środowisku, które rzekomo wspiera rozwój mikrobioty jelit.⁶ Na koniec również ożywione kontakty społeczne działają korzystnie i zapobiegają powstawaniu alergii: badacze zaobserwowali jednocześnie, że jedynacy uczęszczający do żłobka wykazują wyraźnie mniejszy stopień zachorowań na alergiczny nieżyt nosa w porównaniu z dziećmi bez rodzeństwa pozostającymi w domu.⁷ Walka z nieżytem nosa: tak dla wielodzietności!

Znaczenie pierwszych 1000 dni życia

Okres od momentu poczęcia do ukończenia drugiego roku życia ma determinujące znaczenie dla wzrostu i rozwoju niemowlęcia.⁸ To w tym czasie rozpoczyna się kolonizacja mikrobioty jelit oraz przebiega rozwój i dojrzewanie układu odpornościowego.

Antybiotyki, poród, karmienie itd. – wszystkie te czynniki mają wpływ i mogą doprowadzić do zaburzenia równowagi mikrobioty jelitowej, co niesie długotrwałe skutki związane z podatnością na pewne choroby (w tym na alergiczny nieżyt nosa).⁹

Czy dzięki mikrobiocie jelitowej da się zatrzymać spadek zdolności poznawczych?

Utrata pamięci, zaburzenia orientacji w przestrzeni, stany lękowe… Starzenie bywa często kojarzone z utratą zdolności umysłowych i poznawczych.

Czy to nieuniknione? Nie – dzięki mikrobiocie jelitowej, która jest w stanie opóźnić ten spadek formy. Pewne badanie przedkliniczne² faktycznie nasuwa wniosek, że oś mózgowo-jelitowa odgrywa kluczową rolę w procesie starzenia.

Autorzy twierdzą, że uzyskane wyniki stanowią zachętę do leczenia terapeutycznego obejmującego kształtowanie mikrobiota jelitowa w celu poprawy funkcji poznawczych – i w konsekwencji jakości życia – osób starszych. Jest to traktowane bardzo poważnie przez naukowców, którzy podążają tym tropem i pracują nad zapobieganiem rozwoju zaburzeń pamięci związanych z wiekiem.

Dieta śródziemnomorska: przepis na długie życie?

Starzenie łączy się z ogólnym stanem zapalnym i zaburzeniami licznych funkcji organizmu, co przyczynia się do ogólnego osłabienia organizmu u osób starszych. Czy żywienie ma na to wpływ? To bardzo prawdopodobne.

Nikomu nie trzeba dziś przedstawiać diety śródziemnomorskiej: To wzór wśród diet pozwalających zachować zdrowie i dobre samopoczucie. Należy przyznać, że składają się na nią liczne produkty i zwyczaje kulinarne szczególnie korzystne dla naszego organizmu i sprzyjające starzeniu z zachowaniem dobrego stanu zdrowia.

Jak wykazuje badanie przeprowadzone wśród osób starszych,³ dieta śródziemnomorska pozwala na zachowanie różnorodności mikrobioty (będącej oznaką dobrego stanu zdrowia) oraz zwiększyć ilość „dobrych bakterii”. Mają one związek z poprawą działania mózgu (czyli też pamięci) oraz obniżeniem stanu zapalnego i osłabienia.

Inne korzystne zmiany takiej diety to szybsze poruszanie się i więcej siły w dłoniach. Może dokładkę sałaty?

Biegunka może występować nawet u 80% dzieci poddanych antybiotykoterapii.

Od dnia odkrycia penicyliny w roku 1928 antybiotyki stanowią główne narzędzie w walce z infekcjami bakteryjnymi, co przyczyniło się do wzrostu oczekiwanej długości życia prawie o 20 lat jeszcze przed wprowadzeniem obowiązku szczepień.²

Jednakże antybiotyki, które usuwają zarazki wywołujące choroby (sidenote: Patogen To mikroorganizm, który powoduje lub może spowodować chorobę Pirofski LA, Casadevall A. Q and A: What is a pathogen? A question that begs the point. BMC Biol. 2012 Jan 31;10:6. ) odpowiedzialne za infekcje, mogą też niszczyć niektóre dobre bakterie wchodzące w skład naszej mikrobioty i zaburzać równowagę tego kompleksowego ekosystemu, który to stan nazywamy dysbiozą (sidenote: Dysbioza Dysbioza nie jest zjawiskiem jednorodnym; przybiera różne formy zależne od stanu zdrowia danej osoby. Zazwyczaj definiuje się ją jako zaburzenie składu i funkcjonowania mikrobioty spowodowane przez zestaw czynników środowiskowych i osobniczych zakłócających ekosystem mikroorganizmów. Levy M, Kolodziejczyk AA, Thaiss CA, et al. Dysbiosis and the immune system. Nat Rev Immunol. 2017;17(4):219-232. ) .³

Taka dysbioza może mieć negatywny wpływ na nasze zdrowie: zmiana procesu perystaltyki może wywołać biegunkę poantybiotykową,⁴ która jest najczęstszym efektem ubocznym antybiotykoterapii krótkookresowej.

Zasadniczo nie jest ona bardzo intensywna i przechodzi samoistnie po upływie 1-5 dni. Dotyczy to 35% pacjentów^4-6 zażywających antybiotyki, a u dzieci może osiągnąć skalę występowania na poziomie 80%.⁵

Antybiotyki mogą wywołać długoterminowe skutki

Biegunka związana z antybiotykoterapią nie jest jedynym efektem ubocznym, bo to dysbioza odpowiada na dłuższą metę za te negatywne skutki, jeżeli wystąpią one we wczesnym okresie życia. W okresie okołoporodowym, czyli w czasie krytycznym pod względem rozwoju i dojrzewania mikrobioty jelitowej oraz układu odpornościowego,⁷ zaburzenia dotyczące mikrobioty jelitowej związane z antybiotykoterapią mogą być odpowiedzialne za wzrost ryzyka występowania licznych chorób chronicznych (otyłości, cukrzycy, astmy, nieswoistego zapalenia jelit).⁸

Ponadto niewłaściwe zalecenia lekarskie (nadmierne lub niewłaściwe stosowanie) dotyczące antybiotyków prowadzą do rozprzestrzeniania genu antybiotykoodporności,⁹ który sprawia, że antybiotykoterapia przestaje być skuteczna przy zwalczaniu infekcji bakteryjnej. Zjawisko to stanowi powód do długookresowej hospitalizacji, a czasem nawet do zgonu, oraz do wzrostu wydatków na zdrowie.

Polecane przez naszą społeczność